Obrona Helu
działania zbrojne w czasie II wojny światowej
Obrona Helu (także Bitwa o Hel) – działania zbrojne prowadzone podczas wojny obronnej 1939 r. przez polskie oddziały w dniach od 1 września do 2 października 1939 roku, mające na celu obronę Rejonu Umocnionego Hel przed nacierającymi wojskami III Rzeszy Niemieckiej.
- Komandorowie do końca byli wierni słowom przysięgi „Morze, nasze morze, wiernie ciebie będziem strzec”. Za to właśnie zobowiązanie oddali życie, bo bronili polskiego Wybrzeża w 1939 r. przed Niemcami.(...) Cześć i chwała bohaterom, wieczna pamięć niezłomnym.
- Autor: Andrzej Duda
- Opis: na pogrzebie po latach, skazanych na zapomnienie obrońców Helu i Wybrzeża Polski w 1939, potem w konspiracji.
- Źródło: Prezydent: 65 lat obrońcy polskiego Wybrzeża czekali na godny spoczynek, dzieje.pl, 16 grudnia 2017.
- Zobacz też: Morze, nasze morze
- Nasza obrona morska była niewspółmiernie słaba w stosunku do sił, którymi dysponował wróg.
- Autor: Józef Unrug
- Opis: dla Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
- Źródło: Bronili Helu do końca, polskieradio.pl, 20 września 2015.
- Obrona Helu to jedna z najpiękniejszych kart w historii kampanii wrześniowej. Blisko pięciotygodniowa walka, w tym trzy tygodnie oblężenia szczupłej, około 3000 ludzi liczącej załogi Helu, przysporzyła Niemcom dużych i dotkliwych strat.
- Autor: Jerzy Pertek
- Źródło: Jerzy Pertek, Wielkie dni małej floty, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1981.s. 137.
- Ogień, kierowany przez kpt. Mańkowskiego, był skuteczny. Już w trzeciej salwie uzyskano nakrycie, a następnie trafienia. Między innymi jeden z celnych pocisków rozerwał się na wieży działa 150 mm i uszkodził je.(...) Choć dowódca „Szleswiga-Holsteina” kmdr Kleinkamp po wstrzelaniu się mógł liczyć na poważny sukces, po pierwszym trafieniu w jego okręt pocisku z baterii polskiej zrezygnował z dalszej walki. Pancernik zaczął wycofywać się na bezpieczną odległość, poza zasięg skutecznego ognia baterii. Artylerzyści polscy zdążyli oddać jeszcze dwie salwy, a potem przenieśli ogień na „Schlesiena”. Ale i jego dowódca kmdr Utke nie miał ochoty do dalszej walki. Bateria oddała kilka salw, po czym przerwała ogień, gdyż oba okręty udały się w stronę Gdańska.
- Autor: Edmund Kosiarz
- Opis: o drugiej bitwie baterii cyplowej z Helu z niemieckimi okrętami liniowymi m.in. przeciw pancernikowi „Szleswig-Holsztein”, 27 września 1939.
- Źródło: Edmund Kosiarz, Druga wojna światowa na Bałtyku, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988, ISBN 8321532683.s. 157–159.
- Przyznam, że to dla mnie trudne. To tragiczny okres mojego życia, to tragedia narodu. Ale obowiązek żołnierski nakazywał walkę. Była to obrona skazana na samotność.
- Autor: Józef Unrug
- Opis: o obronie Helu dla Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
- Źródło: Bronili Helu do końca, polskieradio.pl, 20 września 2015.
- Pod koniec września dotarła do nas wiadomość o opuszczeniu Polski przez rząd, potem o kapitulacji Warszawy. Pozostaliśmy już tylko wysepką, jedynym terytorium Polskim. Dalsza walka była beznadziejna, zwłaszcza że zapasy amunicji artyleryjskiej były na ukończeniu. Wtedy zdecydowałem się na kapitulację. 2 października Niemcy wkroczyli na Hel.
- Autor: Józef Unrug
- Opis: dla Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
- Źródło: Bronili Helu do końca, polskieradio.pl, 20 września 2015.
- Zobacz też: Obrona Warszawy (1939), Polska, Niemcy
- Stale spodziewaliśmy się o zmroku lub o świcie operacji desantowych.
- Autor: Włodzimierz Steyer, dowódca Rejonu Umocnionego Hel.
- Źródło: Kamil Janicki, Półwysep Helski. Polska Iwo Jima?, ciekawostkihistoryczne.pl, 21 maja 2011.
- „Szleswig-Holstein” nie wytrzymał pojedynku artyleryjskiego z baterią helską i trafiony celnym pociskiem, natychmiast ukrył się za zasłoną dymną, zrobioną przez dwie mniejsze jednostki, i pośpiesznie zrejterował na południe, w kierunku Gdańska.
- Autor: Jerzy Pertek
- Opis: o obronie i pierwszej bitwie baterii artylerii z Helu z niemieckimi okrętami liniowymi, 25 września 1939.
- Źródło: Jerzy Pertek, Wielkie dni małej floty, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1981, s. 144–145.
- Wszyscy kapitulują we wrześniu. My wytrzymamy do października!
- Autor: Włodzimierz Steyer
- Opis: o obronie Helu do 2 października 1939.
- Źródło: Włodzimierz Steyer – zapomniany obrońca Helu, dzieje.pl, 15 lipca 2017.
Zobacz też: