Nikołaj Jeżow
sowiecki funkcjonariusz, szef NKWD, zbrodniarz
Nikołaj Iwanowicz Jeżow (ros. Николай Иванович Ежов, pseud. Jeżowik; 1895–1940) – szef NKWD w latach 1936–1938. Jego nazwisko stało się synonimem stalinowskiego terroru – „jeżowszczyzny”.
- Lepiej za dużo niż za mało.
- Opis: do swoich podwładnych, kiedy na mocy Rezolucji nr 000447 pierwotne wskaźniki wzrosły do 767 000 aresztowanych i 386 000 rozstrzelanych. 15 grudnia 1937.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- Może jestem mizernej postury, ale ręce mam silne – to ręce Stalina.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- Odwrócili się ode mnie jakbym był zadżumiony. (…). Nigdy nie zdawałem sobie sprawy z głębi podłości tych ludzi.
- Opis: o „przyjaciołach”, Komitetu Centralnego, gdy zaczął tracić wpływy u Stalina, listopad 1938.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- Towarzysz Stalin jest niezadowolony z pracy NKWD, co jeszcze bardziej pogarsza mój nastrój. Muszę zdwoić wysiłki.
- Opis: do żony Jewgienii, 1937.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- Trzeba być dumnym z takich plam, ponieważ jest to krew wrogów rewolucji.
- Opis: gdy Jeżow przyjechał prosto z Łubianki na posiedzenie Politbiura, a Chruszczow spytał, skąd pochodzą te ślady na rękawach jego koszuli.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- W tej walce z faszystowskimi agentami będą też niewinne ofiary. Rozpoczynamy wielką ofensywę przeciwko wrogowi; niech nie mają nam za złe jeśli potrącimy kogoś łokciem. Lepiej, by ucierpiało dziesięciu niewinnych, niż by wymknął się jeden szpieg. Gdzie drwa rąbią tam wióry lecą.
- Opis: w marcu 1937 do czekistów ocalałych po „czyszczeniu” NKWD z ludzi Gienricha Jagody. W ciągu jednego dnia stracono wtedy 3000 podwładnych Jagody.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- Wola Boga to niedola cara.
- Opis: o swoich relacjach ze Stalinem, 1938.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
O Nikołaju Jeżowie
edytuj- Dzwonię do komisariatu, wyszedł do Komitetu Centralnego. Dzwonię do Komitetu Centralnego, wyszedł do komisariatu. Posyłam gońca do jego mieszkania, a on jest pijany w trupa.
- Autor: Józef Stalin, maj 1938
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
- Jeżow to szubrawiec. Wygubił najlepsze kadry. (…) Wielu niewinnych wygubił. Dlatego kazaliśmy go rozstrzelać.
- Autor: Józef Stalin
- Źródło: Paweł Wieczorkiewicz, Noty biograficzne w: Fenomen Stalina, tłum. Maria Kotowska, wyd. Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988, ISBN 8320334381, s. 185.
- Kaganowicz i Jeżow rozstrzelali tylu kolejarzy, że na jednej linii nie ma kto pracować.
- Autor: Aleksandr Poskriobyszew
- Opis: telefon do Stalina, po tym jak NKWD w ciągu tygodnia rozstrzelało 36 000 pracowników kolei.
- On jest płomieniem spalającym wężowe gniazda.
- Autor: Dżambuł Dżabajew, kazachski poeta publikujący w „Prawdzie”.
- Po przyjeździe Nikołaja Iwanowicza Jeżowa na Ukrainę (…) rozpoczął się prawdziwy pogrom ukrytych wrogów. (…) Nieugięty uczeń Stalina bezlitośnie rozprawił się z wrogami.
- Autor: Nikita Chruszczow
- Opis: fragment entuzjastycznego raportu dla Politbiura, luty 1938.
- Politbiuro bardzo podziwiało Jeżowa, który nie był bez skazy, ale był dobrym pracownikiem partyjnym.
- Autor: Wiaczesław Mołotow
- Uczmy się stalinowskiego stylu pracy od towarzysza Jeżowa, tak jak on uczył się od towarzysza Stalina. (…) Każdy obywatel ZSRR powinien być czekistą.
- Autor: Anastas Mikojan
- Opis: 21 grudnia 1937 podczas uroczystości dwudziestolecia „organów”.
- Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara