Nikołaj Jeżow

sowiecki funkcjonariusz, szef NKWD, zbrodniarz

Nikołaj Iwanowicz Jeżow (ros. Николай Иванович Ежов, pseud. Jeżowik; 1895–1940) – szef NKWD w latach 1936–1938. Jego nazwisko stało się synonimem stalinowskiego terroru – „jeżowszczyzny”.

  • Lepiej za dużo niż za mało.
    • Opis: do swoich podwładnych, kiedy na mocy Rezolucji nr 000447 pierwotne wskaźniki wzrosły do 767 000 aresztowanych i 386 000 rozstrzelanych. 15 grudnia 1937.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • Może jestem mizernej postury, ale ręce mam silne – to ręce Stalina.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • Odwrócili się ode mnie jakbym był zadżumiony. (…). Nigdy nie zdawałem sobie sprawy z głębi podłości tych ludzi.
    • Opis: o „przyjaciołach”, Komitetu Centralnego, gdy zaczął tracić wpływy u Stalina, listopad 1938.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • Towarzysz Stalin jest niezadowolony z pracy NKWD, co jeszcze bardziej pogarsza mój nastrój. Muszę zdwoić wysiłki.
    • Opis: do żony Jewgienii, 1937.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • Trzeba być dumnym z takich plam, ponieważ jest to krew wrogów rewolucji.
    • Opis: gdy Jeżow przyjechał prosto z Łubianki na posiedzenie Politbiura, a Chruszczow spytał, skąd pochodzą te ślady na rękawach jego koszuli.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • W tej walce z faszystowskimi agentami będą też niewinne ofiary. Rozpoczynamy wielką ofensywę przeciwko wrogowi; niech nie mają nam za złe jeśli potrącimy kogoś łokciem. Lepiej, by ucierpiało dziesięciu niewinnych, niż by wymknął się jeden szpieg. Gdzie drwa rąbią tam wióry lecą.
    • Opis: w marcu 1937 do czekistów ocalałych po „czyszczeniu” NKWD z ludzi Gienricha Jagody. W ciągu jednego dnia stracono wtedy 3000 podwładnych Jagody.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • Wola Boga to niedola cara.
    • Opis: o swoich relacjach ze Stalinem, 1938.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008

O Nikołaju Jeżowie

edytuj
  • Dzwonię do komisariatu, wyszedł do Komitetu Centralnego. Dzwonię do Komitetu Centralnego, wyszedł do komisariatu. Posyłam gońca do jego mieszkania, a on jest pijany w trupa.
    • Autor: Józef Stalin, maj 1938
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2008
  • Jeżow to szubrawiec. Wygubił najlepsze kadry. (…) Wielu niewinnych wygubił. Dlatego kazaliśmy go rozstrzelać.
  • Kaganowicz i Jeżow rozstrzelali tylu kolejarzy, że na jednej linii nie ma kto pracować.
    • Autor: Aleksandr Poskriobyszew
    • Opis: telefon do Stalina, po tym jak NKWD w ciągu tygodnia rozstrzelało 36 000 pracowników kolei.
  • On jest płomieniem spalającym wężowe gniazda.
  • Po przyjeździe Nikołaja Iwanowicza Jeżowa na Ukrainę (…) rozpoczął się prawdziwy pogrom ukrytych wrogów. (…) Nieugięty uczeń Stalina bezlitośnie rozprawił się z wrogami.
    • Autor: Nikita Chruszczow
    • Opis: fragment entuzjastycznego raportu dla Politbiura, luty 1938.
  • Politbiuro bardzo podziwiało Jeżowa, który nie był bez skazy, ale był dobrym pracownikiem partyjnym.
  • Uczmy się stalinowskiego stylu pracy od towarzysza Jeżowa, tak jak on uczył się od towarzysza Stalina. (…) Każdy obywatel ZSRR powinien być czekistą.
    • Autor: Anastas Mikojan
    • Opis: 21 grudnia 1937 podczas uroczystości dwudziestolecia „organów”.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Stalin. Dwór czerwonego cara