Wikicytaty

Marian Kukiel

polski generał i historyk wojskowości, minister

Marian Włodzimierz Kukiel (1885–1973) – polski generał dywizji Wojska Polskiego, historyk wojskowości, działacz społeczny i polityk.

  • 25 lipca radio podało pobudkę wojska polskiego – sygnał czujności do powstania, to wszyscy wiedzieli, że idzie do powstania. (...) sądziłem, że Sosnkowski zaraz do Londynu wróci. On jednak nie wracał i w depeszach, które wysyłał do Londynu, mówiących o dekoracjach, audiencji u Papieża, wizycie u de Gaulle'a i innych takich ważnych rzeczach, robił sobie jakieś alibi na pozostanie we Włoszech. Nie chciał być w Londynie. Nie miał cywilnej odwagi, aby jasno i krótko powiedzieć: „Zabraniam walki w Warszawie, gdyż bez uprzedniego ułożenia się z Rosjanami nie widzę żadnych szans jej powodzenia”. Trzeba było powiedzieć: „Zabraniam. Nie wolno robić powstania czy „Burzy” w Warszawie”. Mikołajczyk by się na to zżymał i dąsał, ale wreszcie by przystał.
    • Źródło: Zagłada miasta. Świadectwa ludzi Powstania, praca zbiorowa, Wydawnictwo Fundacja Ośrodka Karta, Warszawa 2020, ISBN 9788365979865, s. 23.
Marian Kukiel (1925/1926)
  • Aby Armia Krajowa dokonała próby powstania na ograniczonej przestrzeni celem opanowania pewnego obszaru, dokąd w odpowiedniej chwili udałyby się władze zwierzchnie Rzeczypospolitej. Stworzenie takiego obszaru o pełnej władzy polskiej postawiłoby rząd sowiecki przed ciężkim dylematem, przyczyniając się do wyjaśnienia w oczach świata istotnej sytuacji.
  • [Przewrót majowy] był jednym z najbardziej dramatycznych w historii naszego wojska wszystkich czasów. Żołnierze polscy byli przez wypadki postawieni wobec konieczności wyboru między nakazem prawnie wybranego przez naród Prezydenta Rzeczpospolitej a wolą byłego Naczelnika Państwa, ich zwycięskiego wodza, a w danym wypadku wybór dokonany musiał być błyskawicznie, na oczach obu, z pełną świadomością znaczenia tego wyboru. Tego nie da się usunąć z naszych dziejów wojskowych (...). Możemy dzisiaj, po tylu latach mówić o tym, choć jeszcze dotąd serce się ściska, bez goryczy. Z szacunkiem dla ówczesnych przeciwników, jeśli działali zgodnie z nakazem swego żołnierskiego sumienia czy z nakazem serca.
    • Źródło: Henryk Piątkowski, Wspomnienia z „wypadków majowych” 1926 roku (i dyskusja na ten temat), Bellona, z. III, 1961.
    • Zobacz też: przewrót majowy
  • Sosnkowski był przeciwny powstaniu w ówczesnych warunkach, ale nie mógł się zdobyć na decyzję zabronienia go, gdyż nie chciał być tym, który jest przeciwko dalszej walce z Niemcami. 7 lipca Sosnkowski był za zdobywaniem w ramach „Burzy” wielkich miast i ośrodków.
  • To, co obecnie Armia Krajowa robi w zakresie akcji dywersyjnej i partyzanckiej, jest już czymś więcej wojskowo, aniżeli było powstanie w 1863 r. Czy więc nie należałoby już obecne stadium działań nazwać powstaniem ze względów moralno-propagandowo-politycznych.
    • Opis: 3 lipca 1944 w Londynie, na spotkaniu z premierem Mikołajczykiem i naczelnym wodzem gen. Sosnkowskim.
    • Źródło: Jan M. Ciechanowski, Powstanie warszawskie, Wydawnictwo Bellona, Pułtusk-Warszawa 2009, s. 730.
    • Zobacz też: powstanie styczniowe
  • Ściskamy z pełnym zrozumieniem dłoń Waszą i ślemy ku Wam wierne myśli żołnierskie. Obrona Stolicy przejdzie do dziejów naszych jako jeden z najwspanialszych czynów wojennych. Cześć i chwała bohaterskiej Armii Krajowej! Cześć i chwała Warszawie i wszystkim jej mężnym obrońcom. Niech Bóg ma w swojej opiece Was i Waszych żołnierzy. Z głębi serca wierzymy, że spotkamy się jeszcze, by razem bronić praw Ojczyzny. Niech żyje Polska!
  • Wyjście wojska było katastrofą dla pozostawionych w Rosji setek tysięcy Polaków i przekreślało możliwość dalszej współpracy. Ale pozostawienie tam tego trzydywizyjnego korpusu było coraz bardziej niemożliwością przy naprężonych stosunkach politycznych. (…) Wojsko i ludność cywilna, pozostając w Sowietach były u kresu odporności fizycznej. A czynniki emocjonalne grały coraz większą rolę.

O Marianie Kukielu

edytuj
  • Kukiel wyraźnie akcentował zatem niejako trzy cechy pisarstwa historycznego. Po pierwsze, jego walor integracyjny dla społeczności narodowej. Po drugie, zwraca uwagę podkreślenie personalistycznego wymiaru historii, roli jednostki w dziejach, wyraźnie widoczne już w pierwszych próbach autora na polu historiografii. Po trzecie, bohater niniejszego szkicu kładzie nacisk na związki historii z literaturą, jej rolę jako opowieści, łączącej walory naukowe z artystycznymi.
    • Autor: Rafał Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014, s. 72.
  • Podmiotami tworzonych przez Kukiela opowieści o przeszłości były przede wszystkim narody i wybitne jednostki. (…) Narody nie istnieją jednak bez swoich duchowych i politycznych przywódców, mężów stanu i wybitnych wodzów. W twórczości M. Kukiela, szczególnie dwie postaci zajmowały wyjątkowe miejsce. Napoleon i książę Adam Jerzy Czartoryski.
    • Autor: Rafał Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014, s. 86-87.
  • W [1911] roku, ukazała się chronologicznie pierwsza książka Kukiela, napisana pod pseudonimem Stach Zawierucha. Była to popularna monografia Powstanie Kościuszkowskie pisana głównie z myślą o robotnikach, którym, w nowych warunkach, miała przypominać o tradycji walk powstańczych.
    • Autor: Rafał Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014, s. 61.
  • W czasie studiów na Uniwersytecie Lwowskim kontakty ze środowiskami socjalistów-niepodległościowców zaczęły odgrywać w życiu młodego Kukiela coraz większą rolę.
    • Autor: Rafał Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014, s. 61.
  • Wydaje się, że Kukiel, interpretując przeszłość, nie tylko łączył swoje doświadczenie żołnierza, polityka i uczonego, ale także metaforyzował ją przy pomocy pojęć zaczerpniętych ze sfery militarnej i politycznej.
    • Autor: Rafał Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014, s. 82.
  Zobacz zbiór multimediów na Wikimedia Commons:
Marian Kukiel
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Marian_Kukiel&oldid=573432”