Katarzyna II
cesarzowa Rosji w latach 1762–1796
Katarzyna Wielka (1729–1796) – cesarzowa Rosji w latach 1762-1796.
- Boże, ześlij nam żądze, i to możliwie szybko.
- Opis: ulubiony toast Katarzyny II
- Źródło: Adam Ian, Seks i sława. Od Kleopatry do Polańskiego, Time after Time. International, USA Los Angeles-Łódź 1991, ISBN 8390036002, s. 21.
- Brawo, feldmarszałku, Katarzyna.
- Opis: w odpowiedzi na raport gen. Aleksandra Suworowa o zajęciu Warszawy w 1795 („Praga zdobyta, Suworow”). W ten nietypowy sposób caryca dawała Suworowowi awans.
- Byłam atrakcyjna. To już w połowie wystarczyło, aby stać się pokusą, resztę czyniła ludzka natura. Kusić i być kuszonym to praktycznie to samo.
- Źródło: Adam Ian, Seks i sława. Od Kleopatry do Polańskiego, op. cit., s. 21.
- Chcę umrzeć, śmiejąc się i kochając.
- Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, tłum. Agata Ciastek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006, s. 196.
- Chcieliśmy tym manifestem ogłosić w całym naszym imperium do wiadomości powszechnej wszystkim naszym poddanym, iż Sicz Zaporoska została wreszcie zniszczona, a samo używanie imienia Kozaków zaporoskich będzie przez nas uznane za obrazę majestatu cesarskiego…
- Opis: ukaz z 3 sierpnia 1775.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
- Zobacz też: Kozacy zaporoscy
- Co wieczór jest pijany i każdy, kto chce, może nim powodować. Paryż jest zresztą znanym schronieniem przestępców i zbrodniarzy.
- Opis: o Ludwiku XVI.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
- Hrabio Aleksandrze Wasiljewiczu! Znany wam z pewnością buntownik Kościuszko, podburzywszy Polskę, w swych kontaktach z potworami rządzącymi Francją zamierza wszędzie rozsiewać bunt na złość Rosji.
- Opis: w liście z kwietnia 1794 do Aleksandra Suworowa.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
- Zobacz też: Tadeusz Kościuszko
- Jaki jest prawdziwy cel monarchii? Nie jest nim pozbawienie ludu jego naturalnej wolności, lecz poprawa jego uczynków w celu osiągnięcia najwyższego dobra. Formą rządów, która najlepiej zapewnia osiągnięcie tego celu, a zarazem w mniejszym stopniu niż inne ogranicza naturalną wolność, jest ta, która pozostaje w zgodzie z poglądami i wolą istot myślących, a także odpowiada celowi, co którego powinniśmy przykładać największą wagę, ustanawiając zasady polityki społecznej.
- Źródło: Documents of Catherine the Great, tłum. ang.W.F. Reddaway, Cambridge University Press, 1931, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, wyd. Muza, Warszawa 2006, ISBN 8373198547, s. 77–78.
- Jak tu ich nie przyjąć? Pierwszy z nich wierny mi jest i oddany od trzydziestu lat. Drugi był wrogiem, lecz okoliczności zmusiły go do zmiany orientacji. Rzeczpospolita nie może istnieć bez Rosji. Jeden tylko człowiek w niej okazał się niewdzięcznikiem. To król!
- Opis: o Szczęsnym Potockim i Sewerynie Rzewuskim – członkach konfederacji targowickiej w 1791.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
- Jestem gotowa na wszystko i nie cofnę się w razie potrzeby przed niczym. Polacy przewyższyli swym szaleństwem nawet francuskie zgromadzenie narodowe.
- Opis: w liście z maja 1791 do Melchiora Grimma.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.
- Jest w najlepszym interesie wszystkich państw sąsiednich by wolna elekcja w Polsce nie zmieniła się w dziedziczną, bowiem ta pierwsza nie będzie bardziej skora we wprowadzaniu reform, szkodzących naszym interesom.
- Los nie jest tak ślepy, jakby mogło się wydawać. Najczęściej zależy od charakteru i postawy człowieka.
- Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, op. cit., s. 192.
- Markiz Pugaczow przysporzył mi w tym roku mnóstwo kłopotów. Musiałam się uważnie zajmować tą sprawą przez przeszło sześć tygodni.
- Opis: w liście z 1774 do Woltera o powstaniu Pugaczowa.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II
- Myślałam, że wkroczę do Polski, by pomóc gotowej konfederacji. Tymczasem moje wojska doszły do Warszawy, a konfederację zawiązano za ich plecami. Polacy nie dotrzymali słowa. Dlatego właśnie zabieram Ukrainę. Jest to rekompensata za poniesione przeze mnie straty i uszczerbek w ludziach.
- Opis: w liście do Seweryna Rzewuskiego uzasadniając II rozbiór Polski.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II
- Nawet gdyby tak było, nawet gdyby zdobył Petersburg i Moskwę, pokazałabym mu, co może uczynić stojąca na gruzach imperium silna kobieta mająca za sobą mężny i posłuszny naród!
- Opis: w odpowiedzi na ultimatum wysłane przez króla szwedzkiego Gustawa III, 1788.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II
- Nie umie prowadzić rozmowy, czasem tylko milczy – tak że nic z tego nie wychodzi. Jego wstrzemięźliwość stawia w niezręcznej sytuacji każdego, kto ma z nim do czynienia. Powiadają, że umie myśleć. To nawet prawdopodobne: to samo można powiedzieć i o indyku, ale nie zawsze dobrze być indykiem, czy nawet grać jego rolę.
- Opis: w liście z 1780 do Melchiora Grimma o królu pruskim Fryderyku Wilhelmie.
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II
- Po zgłębieniu wszystkich motywów i nie wdając się we wszystkie możliwości jest prawdopodobne i nieodzowne, że osadzimy na tronie polskim przychylnego nam „Piasta”, użytecznego dla naszych rzeczywistych interesów, jednym słowem człowieka, który tylko nam zawdzięczać będzie swoje wyniesienie. W osobie stolnika litewskiego hrabiego Poniatowskiego, znajdujemy wszystkie warunki niezbędne dla naszej przychylności i w konsekwencji postanowiliśmy wynieść go na tron Polski.
- Rządzący Senat… uznał za niezbędne podanie do wiadomości, iż chłopi pańszczyźniani oraz włościanie… poddani są swoim panom i winni im całkowite posłuszeństwo we wszystkim, na mocy praw ustanowionych przez przodków Jej Cesarskiej Wysokości. Prawa te nigdy nie zostały zniesione, a stanowią one, iż wszystkie osoby, które ośmielą się nakłaniać chłopów pańszczyźnianych i włościan do nieposłuszeństwa wobec ich panów, mają być aresztowane i zaprowadzone do najbliższego urzędu państwowego, gdzie zostaną niezwłocznie ukarane jako wrogowie porządku publicznego, zgodnie z prawem i bez pobłażania.
- Źródło: Dekret o chłopach pańszczyźnianych, 1767, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, op. cit., s. 98.
- Życzę sobie (…) uspokojenia niedorzecznych awantur w Polsce. Mam tam sprawę z szaleńcami (…). Kartezjańskie wiry nigdzie poza Polską nie istniały. Tam każda głowa jest takim wirem, kręcącym się nieustannie wokół siebie, a jeśli coś go czasem zatrzyma, to przypadek, nigdy zaś rozum czy osąd innych.
- Źródło: list do Woltera, 3 sierpnia 1771, za: Małgorzata Karpińska, Samotnik i Gwiazda Północy – Czyli filozof na służbie, „Europa” 1991 nr 1, s. 28–29.
O Katarzynie II
edytuj- Ale chytrości gadzina
Młot swój na nas gotowała,
Z piekła rodem Katarzyna
Moskalami nas zalała.- Autor: Rajnold Suchodolski, Mazurek 3 maja, 1831
- Miała lat dwadzieścia pięć, była dopiero co po pierwszym połogu i w tej pełni piękności, która jest szczytem rozwoju kobiety urodziwej. Przy włosach czarnych, płeć olśniewającej białości, rumieńce żywe, oczy duże, niebieskie, wypukłe i pełne wyrazu, rzęsy czarne i bardzo długie, nos grecki, usta rzekłbyś – wołające o pocałunek, ręce i ramiona najprzedniejszych kształtów, kibić wysmukła, wzrost raczej słuszny niż mały, chód leciutki, a przy tym nadzwyczaj dostojny, dźwięk głosu miły, śmiech zaś równie wesoły jak humor, dzięki któremu z najwyższą łatwością przechodziła od zabaw głupawych i najdziecinniejszych do tablic zapełnionych cyframi dyplomatycznymi, a wysiłek fizyczny nie trwożył jej więcej od samej treści.
- Autor: Stanisław August Poniatowski, 1756
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II
- Piotr Wielki był Rosjaninem czystej krwi, a jednak poniżał i prześladował prawosławie w swoim kraju. Ona jest Niemką czystej krwi, ale buduje na prawosławiu, chociaż w prawosławnego Boga wierzy w głębi serca jeszcze mniej niż Piotr Wielki. Ale ze swego, co nie jest pozbawione dużej dozy paradoksu i sarkazmu politycznego, robi zwycięstwo rosyjskości i prawosławia nad cudzoziemskością i niemieckością poprzednich władców Rosji.
- Źródło: Stanisław Cat-Mackiewicz, Stanisław August, Universitas, Kraków 2012, s. 138.
- Pragnie jednocześnie stworzyć klasę średnią, zachęcić do inwestowania obcy kapitał, wprowadzić manufaktury, ustanowić kredyt, upowszechnić papierowy pieniądz, zwiększyć wymianę, obniżyć procenty, budować miasta, tworzyć akademie, zaludnić pustynię, obstawić Morze Czarne wojskiem, unicestwić Tatarów, najechać na Persję, kontynuować agresywne najazdy na Turcję, zniewolić Polskę i rozciągnąć wpływy na całą Europę.
- Autor: Louis Philippe, hrabia de Ségur, francuski ambasador w Rosji
- Opis: w 1787.
- Źródło: Charles King, Dzieje Morza Czarnego, przeł. Zuzanna Piotrowska, PIW, Warszawa 2006, s. 151.