Jan Parandowski

Jan Parandowski (1895–1978) – polski pisarz, eseista, filolog i tłumacz literatury klasycznej, popularyzator kultury antycznej.

Godzina śródziemnomorska

(PIW, Warszawa 1956)

Wynaleziono pług, aby zaspokoić głód chleba. Wynaleziono poezję, aby zaspokoić głód piękna.
- Źródło: s. 192

Były to czasy, kiedy nic nie przemijało, odtrącone pośpiechem, roztargnieniem, gryzącą troską.
- Opis: o czasach swej młodości na początku XX stulecia
- Źródło: Corso (w zbiorze Akacja, Warszawa 1967, s. 64).

Każdy nosi w sobie i zawiłość dziejów, i możliwą, a nie spełnioną odmianę swego losu.
- Źródło: „Twórczość”, t. 26, wyd. 5–8, RSW Prasa-Książa-Ruch, 1970, s. 13.

Moja babka miała w swej pamięci czarodziejską moc otrząsania ludzi ze starości i przywracania im zagubionej w zgiełku życia pieśni młodych lat.
- Źródło: Akacja, Warszawa 1967, s. 31.

Na początku był Chaos. Któż zdoła powiedzieć dokładnie, co to był Chaos? Niejedni widzieli w nim jakąś istotę boską, ale bez określonego kształtu. Inni – a takich było więcej – mówili, że to wielka otchłań, pełna siły twórczej i boskich nasieni, jakby jedna masa uporządkowana, ciężka i ciemna, mieszanina ziem, wody, ognia i powietrza.
- Źródło: Mitologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1988, s. 28.
- Zobacz też: Chaos

(…) nie zemsta jest słodka, ale przebaczenie. Zemsta niszczy zarówno wroga, jak i nas samych, nas samych o tyle groźniej, że pustoszy naszą duszę, gdy wrogowi możemy odpłacić tylko szkodą cielesną. Przebaczenie nas pomnaża.
- Źródło: Luźne kartki, Ossolineum, 1967, s. 144.

Podobno jakiś Chruścik czy Chruszczyk powiedział coś okropnego o Stalinie.
- Opis: w rozmowie telefonicznej po referacie Nikity Chruszczowa na XX zjeździe KPZR, czerwiec 1956.
- Zobacz też: Józef Stalin

W legendach o królu Minosie jest podłoże prawdy, którą odsłoniły wykopaliska dokonane na Krecie w naszym stuleciu. Odnaleziono w Knossos labirynt, który był pałacem królewskim i przez swą rozległą kilkupiętrową, prawie nowoczesną konstrukcję mógł dawać starożytnym pojęcie jakiejś wyjątkowej zawiłości. Wszystko, co w tym pałacu odkryto – malowidła, rzeźby, naczynia ozdobne, kosztowności – świadczy o wysokiej cywilizacji. Nazwano ją od imienia Minosa minojską lub egejską, albowiem obejmowała wyspy i pobrzeża Morza Egejskiego. Twórcą jej był jakiś lud niegrecki, nieznanego pochodzenia i języka. Kiedy cywilizacja egejska stała u szczytu, Greków nie było jeszcze ani na Krecie, ani w późniejszej Grecji. Nadciągnęli oni jako barbarzyńcy z północy i nagłym wtargnięciem zburzyli kwitnące miasta władców kreteńskich, sami jednak poddali się ich kulturze, przejęli od nich pismo, które niedawno odcyfrowane, podaje nam wieść o tych odległych czasach, co dla samych Greków stały się epoką mitów i legend.
- Źródło: Mitologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1988, s. 159.
- Zobacz też: kultura minojska

W mowie potocznej przejawiają się wszystkie ludzkie temperamenty, wady i cnoty, zawody, ułomności, dziwactwa.
- Źródło: Alchemia słowa, wyd. Czytelnik, Warszawa 1986, s. 201.
- Zobacz też: język potoczny

Samotność jest cudem, łaskawym darem, najlżejszy ruch stłucze ją niby cacko szklane.
- Źródło: Akacja, Warszawa 1967, s. 14.

Zanim komuś odbierze się to, co uważa on za najdroższe, wypada najpierw pomyśleć, czy ma coś lepszego do ofiarowania.
- Źródło: Niebo w płomieniach

Ziemia, przebiegając przestworza, stygnąc i marszcząc swe oblicze, starzeje się, a życie jest dla niej zawsze jednakowo młode i niedoświadczone. Każdy bowiem człowiek przeżywa te same wzruszenia i uczucia, opanowany błogosławionym złudzeniem, że nikt tak jako on nie kochał.

Do końca życia [matka] nie powiedziała mi, że jej matka, a moja babka pochodziła z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej, a jej ślub z Janem Parandowskim, moim dziadkiem, był dla nich poważnym odstępstwem od żydowskich nakazów.
- Autor: Joanna Szczepkowska, Joanna Szczepkowska: jako Polka przepraszam za swojego dziadka, onet.pl, 11 lutego 2018