Iwan Turgieniew

Iwan Siergiejewicz Turgieniew (1818–1883) – rosyjski pisarz.

Iwan Turgieniew

Ojcowie i dzieci (1862)

(Turgieniew I., Ojcowie i dzieci, J. Guze (tłum.) [w:] I. Turgieniew, Dzieła wybrane, A. Semczuk (red.), t. 2, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981).

• A potem doszliśmy do wniosku, że nie dość gadać, wciąż tylko gadać o naszych bolączkach, że to prowadzi wyłącznie do ogólników i doktrynerstwa; zobaczyliśmy, że nasi mędrcy, tak zwani przodujący ludzie i oskarżyciele, sami nic nie są warci, że zajmujemy się głupstwami, rozprawiamy o jakiejś sztuce, nieświadomej twórczości, o parlamentaryzmie, adwokaturze i diabli wiedzą o czym jeszcze, podczas gdy chodzi o chleb powszedni, gdy duszą nas najciemniejsze przesądy, gdy wszystkie nasze towarzystwa akcyjne rozlatują się tylko dlatego, że brak uczciwych ludzi; gdy nawet wolność, o którą troszczy się rząd, może nam nie wyjść na dobre, ponieważ chłop chętnie sam okradłby siebie, byleby tylko do nieprzytomności upić się w karczmie.

• А потом мы догадались, что болтать, все только болтать о наших язвах не стоит труда, что это ведет только к пошлости и доктринерству; мы увидали, что и умники наши, так называемые передовые люди и обличители, никуда не годятся, что мы занимаемся вздором, толкуем о каком-то искусстве, бессознательном творчестве, о парламентаризме, об адвокатуре и черт знает о чем, когда дело идет о насущном хлебе, когда грубейшее суеверие нас душит, когда все наши акционерные общества лопаются единственно оттого, что оказывается недостаток в честных людях, когда самая свобода, о которой хлопочет правительство, едва ли пойдет нам впрок, потому что мужик наш рад самого себя обокрасть, чтобы только напиться дурману в кабаке. (ros.)
• Opis: Bazarow w rozmowie z Pawłem Pietrowiczem.
• Źródło: rozdz. 10, s. 192.
• Zobacz też: chłop, społeczeństwo, Rosja

• – (...) A więc rzecz postanowiona: Fieniczka będzie moją... belle-sœur [bratową]
  

– Drogi mój Pawle. Ale co powie Arkadiusz?

– Arkadiusz? Przecież on zatriumfuje! Małżeństwa nie uznaje, ale to mile pogłaszcze jego poczucie równości. Doprawdy, jakież mogą być kasty au dix-neuvième siècle [w dziewiętnastym wieku]?

• – (...) Итак, это дело решенное: Фенечка будет моею… belle-sœur.
  

– Дорогой мой Павел! Но что скажет Аркадий?

– Аркадий? Он восторжествует, помилуй! Брак не в его принсипах, зато чувство равенства будет в нем польщено. Да и действительно, что за касты au dix-neuvième siècle? (ros., fr.)

• Opis: Paweł Pietrowicz w rozmowie z bratem, Mikołajem Pietrowiczem, o jego „mezaliansie” z Fieniczką.
• Źródło: rozdz. 24, s. 292.
• Zobacz też: małżeństwo, równość

• Bazarow hardo się wyprostował.
  

– Nie podzielam niczyich poglądów; mam własne.

• Базаров надменно выпрямился.
  

– Я ничьих мнений не разделяю: я имею свои. (ros.)

• Opis: Bazarow w rozmowie z Eudoksją Kuksziną.
• Źródło: rozdz. 13, s. 207.

• Człowiek rozumie wszystko: jak drga eter i co się dzieje na słońcu; ale żeby ktoś wycierał nos inaczej niż on sam, tego już pojąć w żaden sposób nie może!
  

• – Человек все в состоянии понять – и как трепещет эфир, и что на солнце происходит; а как другой человек может иначе сморкаться, чем он сам сморкается, этого он понять не в состоянии. (ros.)
  
• Opis: Bazarow w rozmowie z Pawłem Pietrowiczem.
• Źródło: rozdz. 23, s. 273.

• Należałoby tak ułożyć życie, żeby każda chwila miała jakiś sens.
  

• Надо бы так устроить жизнь, чтобы каждое мгновение в ней было значительно. (ros.)
• Źródło: rozdz. 21, s. 259.
• Zobacz też: życie

• Natura nie jest świątynią, ale warsztatem, gdzie pracuje człowiek.
  

• Природа не храм, а мастерская, и человек в ней работник. (ros.)
  
• Źródło: rozdz. 9, s. 184.
• Zobacz też: natura

• Nie ma żadnych zasad – czyżbyś się dotychczas tego nie domyślił! Istnieją tylko doznania. Wszystko od nich zależy.
  

• Принципов вообще нет – ты об этом не догадался до сих пор! – а есть ощущения. Все от них зависит. (ros.)
  
• Źródło: rozdz. 21, s. 261.
• Zobacz też: zasady

• – Nihilista – powiedział Mikołaj Pietrowicz. – To, o ile mi wiadomo, od łacińskiego nihil, nic, czyli to słowo oznacza człowieka, który... nic nie uznaje?
  

– Powiedz raczej: który nic nie szanuje – podchwycił Paweł Pietrowicz i znów zabrał się do masła.

– Który do wszystkiego odnosi się krytycznie – poprawił Arkadiusz.

• – Нигилист, – проговорил Николай Петрович. – Это от латинского nihil, ничего, сколько я могу судить; стало быть, это слово означает человека, который… который ничего не признает?
  

– Скажи: который ничего не уважает, – подхватил Павел Петрович и снова принялся за масло.

– Который ко всему относится с критической точки зрения, – заметил Аркадий. (ros.)

• Źródło: rozdz. 5, s. 166.
• Zobacz też: nihilizm

• – Pamiętaj jednak o jego wychowaniu, o czasie, w którym żył – zauważył Arkadiusz.
  

– Wychowanie? – podchwycił Bazarow. – Każdy człowiek sam siebie powinien wychowywać – jak ja na przykład... Jeżeli zaś mowa o czasie, czemu miałbym być od niego zależny? Niech raczej czas zależy ode mnie.

• – Да вспомни его воспитание, время, в которое он жил, – заметил Аркадий.
  

– Воспитание? – подхватил Базаров. – Всякий человек сам себя воспитать должен – ну хоть как я, например… А что касается до времени – отчего я от него зависеть буду? Пускай же лучше оно зависит от меня. (ros.)

• Źródło: rozdz. 7, s. 175.
• Zobacz też: wychowanie

• Stara historia – śmierć, a dla każdego nowa.
  

• Старая штука смерть, а каждому внове. (ros.)
  
• Źródło: rozdz. 27, s. 321.
• Zob. też śmierć

Inne

• A może był stworzony,
  By trwać choć jedną chwilę
  obok twego serca?
  • Źródło: Kwiatek

• Należy zawsze i stale odświeżać w pamięci młodych ludzi zasadę: wszystko w miarę! – by móc zawsze ochronić siebie przed przesytem i odrazą.

• Nie wolno niczego nie robić tylko dlatego, że nie można zrobić wszystkiego.

• Tylko ten, kto kocha, ma prawo krytykować.

• W miłości nie ma równości.

Zobacz też

Ojcowie i dzieci w rosyjskich Wikiźródłach