A niechaj narodowie wżdy postronni znają

Mikołaj Rej
  • A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.
    • Autor: Mikołaj Rej
    • Opis: Mikołaj Rej, który jako pierwszy pisał wyłącznie w języku ojczystym („nie potrafił posługiwać się wytworną, klasyczną łaciną, ale wzorzec stylu cyceroniańskiego odrzucił dlatego, że był on synonimem uczoności”[1]), głosił powyższe słowa, dla podkreślenia konieczności zerwania z panującą nadal w okresie renesansu modą pisania po łacinie.
    • Znaczenie: W cytacie tym wyraz „gęsi” bywa często fałszywie rozumiany jako rzeczownik oznaczający odnośny gatunek ptactwa domowego, przez co powstaje wrażenie, jakoby Rej twierdził, iż Polacy nie są gęśmi. Tymczasem jest to przymiotnik odnoszący się do rzeczownika „język”. Rej mówi, że Polacy mają swój język i w związku z tym nie muszą się posługiwać językiem „gęsim”, czyli łaciną, bo dźwięk tego języka kojarzył mu się właśnie z gęganiem.
    • Źródło: Do tego, co czytał (1562)

Przypisy edytuj