A niechaj narodowie wżdy postronni znają
A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
Iż Polacy nie Gęsi, iż swój język mają.
- Autor: Mikołaj Rej
- Opis: Mikołaj Rej, który jako pierwszy pisał wyłącznie w języku ojczystym („nie potrafił posługiwać się wytworną, klasyczną łaciną, ale wzorzec stylu cyceroniańskiego odrzucił dlatego, że był on synonimem uczoności”[1]), głosił powyższe słowa, dla podkreślenia konieczności zerwania z panującą nadal w okresie renesansu modą pisania po łacinie.
- Znaczenie: W cytacie tym wyraz „Gęsi”, traktowany jako rzeczownik, oznaczający odnośny gatunek ptactwa domowego, sprawia wrażenie, jakoby Rej twierdził, iż Polacy nie są gęśmi. Wśród polskich językoznawców powszechna jest interpretacja tego słowa jako przymiotnika odnoszącego się do rzeczownika „język”. Według tej interpretacji Rej mówi, że Polacy mają swój język i w związku z tym nie muszą się posługiwać językiem „gęsim”. Język „gęsi” miałby tu być łaciną. Istnieje też interpretacja, według której "Gęsi" jest rzeczownikiem oznaczającym naród Czechów.[2]
- Źródło: Do tego co czytał (1562)
Przypisy
edytuj- ↑ staropolska.pl
- ↑ Smereczniak Małgorzata. (2018). A niechaj narodowie wżdy postronni znają, / Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają!. W: R. Cudak, W. Hajduk-Gawron, A. Madeja (red.), "Na wyrywki : 100 cytatów z polskiej poezji i dramatu, które powinien znać także cudzoziemiec" (S. 19-20). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.