Wyjątek potwierdza regułę
- Wyjątek potwierdza regułę
- Exceptio probat regulam (łac.)
- Źródło: łacińska formuła prawna
- Wyjątek potwierdza regułę w przypadkach niewyjątkowych.
- Exceptio probat regulam in casibus non exceptis
lub
Exceptio figit regulam in non exceptis. (łac.)
- Źródło: łacińskie formuły prawne
- Jeżeli coś jest zabronione w drodze wyjątku, to oczywiście jest dozwolone tam, gdzie wyjątek nie zachodzi.
- Quod si exceptio facit ne liceat, ubi non sit exceptum, ibi necesse est licere. (łac.)
- Autor: Cyceron
- Źródło: mowa w obronie Korneliusza Balbo (Pro L. Cornelio Balbo oratio)
- Opis: Przypuszczalnie pierwsze sformułowanie zasady wyrażonej później w formule: wyjątek potwierdza regułę. Korneliusz Balbo nie był Rzymianinem z urodzenia, lecz otrzymał obywatelstwo rzymskie. Tę decyzję zaskarżono, argumentując, że istnieją umowy zabraniające nadawania obywatelstwa członkom niektórych plemion. Jednak Balbo nie należał do żadnego z tych plemion, więc Cyceron dowodził, że skoro prawo dokładnie ustala wyjątki, kiedy coś jest zabronione, to wynika z tego właśnie, że w przypadkach nie objętych tymi wyjątkami jest to dozwolone.
- Wyjątek sprawdza regułę.
- Źródło: popularne, błędne tłumaczenie Exceptio probat regulam, w którym czasownik probo, -are wzięty jest w znaczeniu „sprawdzać”, „próbować”, a nie „potwierdzać”.
- Ustawa o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej mówi wprost, iż w jej przypadku nie obowiązuje zasada dyskontynuacji, co znaczy, że w innych przypadkach zasada ta obowiązuje.
