Władysław I Łokietek

król Polski (1320-1333)

Władysław I Łokietek (1260/1261–1333) – książę Polski od 1306, król Polski od 1320 do śmierci z dynastii Piastów.

Władysław I Łokietek

O Władysławie I Łokietku edytuj

  • Acz był pan wzrostu małego, ale serca wielkiego.
    • Autor: Marcin Bielski
    • Źródło: Piotr Małyszko, Słownik postaci historycznych, wyd. ParkEdukacja, Bielsko-Biała 2006, s. 93.
  • – Dlaczego Kazimierz Wielki był wielki?
    – No cóż, powodów jest szereg… Zastał Polskę drewnianą, zostawił murowaną, zreorganizował administrację, nie dał uciskać chłopów…
    – Niedostatecznie! Przed nim królem był Łokietek (…).
  • Nim Łokietek jął się liczyć
    Na Kujawach i w Łęczycy,
    Co je dostał od rodzica,
    Żył i robił za dziedzica.
    Potem Jadźkę wziął za żonę
    I wzrok zwrócił w tronu stronę –
    I tu wynikł problem Wacka,
    Co choć Czech był, jak ta macka
    Przyssał się nam do korony,
    lecz Łokietek niezrażony
    Sandomierską odbił ziemię
    A że nie był bity w ciemię,
    Obił także gród Wiślicę,
    Gdańsk i Świecie i stolicę. (…)
    Pod Płowcami tym z Zakonu
    Zafundował multum zgonów,
    A skończyła się ta draka
    Tym, że Krzyżak dał drapaka.
    Tak to żywot mu upływał,
    Tracił, walczył, odzyskiwał,
    By po trudach życia wielu
    lec w katedrze na Wawelu.
    Dodać zda się, mimo bólu,
    Że legł jako pierwszy z królów. (…)
    Ty Łokietku! Ty malutki!
    Byłeś wielki! Chociaż krótki!
  • Rzeźba z grobowca na Wawelu ukazuje Władysława Łokietka jako mężczyznę z długimi lokami i sumiastymi wąsami. Twarz o rysach grubych, wyrazista, bardzo męska i bardzo słowiańska. Jeśli rzeźba nagrobna odpowiada rzeczywistości, był Łokietek obdarzony urodą sugestywną i nie pozbawioną majestatu. Jednakże z jasną i mocną twarzą kłócić się musiało ciało niepokaźnej postury.
    • Autor: J. Baszkiewicz, Polska czasów Łokietka
  • Ty mój dzielny Łokietku! Kroplo przedostatnia
    Krwi piastowej co niechęć roztargała bratnia
    Znowu w jedno spoiwszy i żadnym niepożyty
    Szczęścia losem; wskrzesiłeś ojczyste zaszczyty
    Dwakroć na Cię zła zazdrość swe wywarła jady.
    Dwakroć Cię dawca koron dźwignął wszystko włady.
    Ukazując ludowi, że się próżno miece
    Na tych, których on daje i ma w swej opiece.
  • Wacław umiera. – Po jego śmierci,
    Łokietek w Polsce znów staje;
    A kraj rozdarty walką na ćwierci,
    Chętnie koronę mu daje.
    Łokietek dzielnie i mądrze włada,
    Gromi niewdzięcznych Krzyżaków;
    Za jego życia Szląsko odpada,
    Lecz zato wraca nam Kraków.