Tertulian

łaciński teolog z Afryki Północnej

Tertulian (ur. ok. 160, zm. po 220) – rzymski teolog i filozof chrześcijański.

Tertullian

Apologetyk edytuj

 
Opera omnia, 1598

(łac. Apologeticus)

  • Baczne miejcie staranie, abyście nie usunęli wolności religijnej. Tym samym bowiem usunęlibyście religię. Bóg pragnie czci dobrowolnej, nie zaś wymuszonej.
    • Źródło: XXIII
  • Cóż jest więcej niesprawiedliwego, jak kiedy ludzie nienawidzą tego, czego nie znają?
  • Dusza ludzka jest z natury chrześcijańska.
  • Krew męczenników jest nasieniem chrześcijaństwa.
  • O świadectwo duszy, z natury swej chrześcijańskiej!
    • O testimonium animae naturaliter Christianae! (łac.)
    • Opis: znane bardziej w wersji skróconej: Dusza z natury chrześcijańska, łac. Anima naturaliter christiana.
    • Źródło: XVII, 6
  • Pewne, gdyż niemożliwe.
    • Inne tłumaczenie: Jest prawdziwe, ponieważ jest niemożliwe.
    • Certum est, quia impossibile est. (łac.)
  • Zboczenia wasze niech się rumienią przed nami chrześcijanami, którzy nie mamy na stołach naszych nawet potraw z krwi zwierząt, (…) by w jakiś sposób nie splamić się krwią nawet ukrytą w mięsie. Między zarzutami przeciwko chrześcijanom wysuwacie [pogańscy Rzymianie] także kiełbasy wypchane krwią, a wiedząc o tym dobrze, że to jest u nich zabronione, chcielibyście, by były u nich takie wykroczenia. Jakże więc to nazwać, jeśli sądzicie, że ci, o których jesteście przekonani, że wstręt mają do krwi zwierzęcej, mogliby pożądać krwi ludzkiej?
    • Źródło: tłum. J. Sajdak, Poznań 1947, s. 44–45.

Do pogan edytuj

  • Niesprawiedliwe prawo nie posiada żadnego autorytetu.
  • O wiele łatwiej uwierzyć w fałszywe zło, niż w prawdziwe dobro.

Preskrypcja przeciw heretykom edytuj

(przeł. E. Stanuli)

  • A jak bezczelne są ich kobiety! Ośmielają się nauczać, prowadzić dyskusje, egzorcyzmować, obiecywać zdrowie, zapewne i chrzcić (…).
  • Cóż jednak mają wspólnego Ateny z Jerozolimą? Kościół z Akademią? Heretycy z chrześcijanami?

Inne edytuj

  • I umarł Syn Boży, co wręcz dlatego jest wiarygodne, że jest niedorzeczne. I złożony w grobie zmartwychwstał – to jest pewne, bo niemożliwe.
    • Et mortuus est Dei Filius, prorsus credibile est, quia ineptum est. Et sepultus resurrexit; certum est, quia impossibile est. (łac.)
    • Źródło: O ciele Chrystusa 5 (łac. De Carne Christi)
  • My zgodnie z tradycją powinniśmy jedynie w dniu zmartwychwstania Pańskiego wstrzymać się nie tylko od klęczenia, ale nawet od każdego znaku lęku i pochodzącej z niego służby, odkładając nawet zajęcia, aby nie dać miejsca diabłu. Podobnie postępujemy w okresie Zielonych Świąt, który święcimy z tą samą radością.
    • Źródło: O modlitwie 23.
    • Zobacz też: niedziela
  • Prawda niczego się nie wstydzi i nie musi się ukrywać.
    • Opis: wypowiedź z tekstu przeciw sekcie Walentyna.
    • Źródło: „Zawsze Wierni” nr 1 (176), styczeń-luty 2015, s. 32.
    • Zobacz też: prawda
  • Staliśmy się dla świata ciężarem… przyroda już dłużej nie jest w stanie nas wyżywić. Zaiste, zarazę i głód, i wojny, i trzęsienia ziemi należy postrzegać jako lek dla narodów, sposób na ograniczenie nadmiernego rozrostu rasy ludzkiej.
    • Źródło: ?
  • Tylko modlitwa jest zdolna zwyciężyć Boga.
    • Źródło: Traktat o modlitwie
  • W boleściach i w trwodze rodzisz, kobieto, ku twojemu mężowi masz spoglądać, i on panuje nad tobą – czy ty nie wiesz, że jesteś Ewą? Trwa wyrok Boga nad twą płcią w tym świecie: nieuniknione jest, by przestępstwo też trwało. Jesteś drzwiami diabła; jesteś tą, która złamała prawo słynnego drzewa; to ty namówiłaś tego, do którego diabeł nie znalazł dostępu; ty człowieka, podobiznę Boga, tak łatwo wypędziłaś; z twojej to zasługi, to jest śmierci, również Syn Boży musiał umrzeć.
    • Źródło: O klejnocie kobiet, 1, 1–2
    • Zobacz też: kobieta
  • (…) wierzę, że Duch Święty pochodzi nie z innego źródła, jak z Ojca przez Syna.
    • Źródło: Adversus Praxeas, rozdz. 4.
    • Zobacz też: filioque
  • Zawsze modlimy się za niego, musimy szanować go jako wybranego przez Boga. Mogę nawet powiedzieć, że jest on bardziej nasz niż pogański, ponieważ został ustanowiony przez naszego Boga.
    • Opis: o cesarzu rzymskim.
    • Źródło: Liber ad Scapulam; cyt. za: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 28.