Tadeusz Peiper

polski poeta, krytyk literacki, teoretyk poezji

Tadeusz Peiper (1891–1969) – polski poeta, krytyk literacki, teoretyk poezji, eseista, pisarz.

Tadeusz Peiper (1901)

Nowe usta (1925) edytuj

(Wydawnictwo Literackie, 1972)

  • A w sztuce wszystko, co przychodzi łatwo, jest albo cudze albo złe.
    • Źródło: s. 360
    • Zobacz też: sztuka
  • Bo przeżywać przy biurku potrafi każdy dureń; odnowić przy biurku przeżycie minione, to jest poeta.
    • Źródło: s. 360 (podkreślenia Peipera)
  • (…) forma jest naczyniem, którego ściany oddziaływają chemicznie na płyn w nim zawarty, zmieniając całkowicie naturę tego płynu. Inaczej: forma wsiąka w treść i staje się treścią. Forma także jest treścią.
    • Źródło: s. 345 (podkreślenia Peipera)
    • Zobacz też: forma
  • Poezja to tworzenie pięknych zdań. Poezja to tworzenie pięknych zdań. Poezja to tworzenie pięknych zdań. Dobra poezja zawsze była – tym.
    • Źródło: s. 340 (podkreślenia Peipera)
    • Zobacz też: poezja
  • Rzeczywistość przedmiotowa i podmiotowa doznaje w zdaniu poetyckim gruntownego przekształcenia i im głębiej sięga to przekształcenie, tym bliżej jesteśmy piękna zdania; nic nie jest bardziej obce poezji niż nazywanie rzeczy po imieniu; im dalej od imienia, tym dalej od prozy, tym bliżej poezji. I to jest jedyne uzasadnione rozróżnienie między obiema dziedzinami literatury: proza nazywa, poezja pseudonimuje. (…) Rozwój poezji polega na tym, że słowny ekwiwalent oddala się coraz bardziej od imienia rzeczy.
    • Źródło: s. 341 (podkreślenia Peipera)
    • Zobacz też: poezja
  • Uważam za konieczne zwrócić uwagę na to, że zrywanie ze starą poezją nie uprawnia nas do swawoli poetyckiej; ucieczka od form zużytych nie powinna być ściganiem aformii; powinniśmy myśleć o wypracowaniu nowych czynników ładu; rozbijając stare prawa, powinniśmy je zastąpić nowymi, przez nas projektowanymi, sprawdzanymi i dobrowolnie przyjmowanymi.

Inne edytuj

  • Miasto, masa, maszyna.
  • Można śmiało powiedzieć, że cywilizacja nasza bez radia byłaby niezupełną.
  • Panuje u nas ogólne przekonanie, że przekład Słowackiego przewyższa oryginał. Z pewnością różni się od niego. Chociaż nasz poeta pracował nad wybranym dziełem z największą starannością i bardzo troszczył się o wierność, siła jego osobowości nie pozwoliła mu podporządkować się w zupełności tekstowi. Jego odejścia od oryginału nie są więc kapryśną samowolą, lecz najbardziej charakterystycznymi przejawami emanacji jego własnej duszy.
  • Przecie w całym kosmosie nie ma rzeczy tak zmiennej jak miasto, a rzecz tak zmienna nigdy nie da się ująć ostatecznie.
    • Źródło: Zapiski o prawach poezji w: Pisma, t. 2, 1974.
  • Że nic już nie wezmę z życia wazy,
    dlatego bym serce kulą mierzył?
    Po co? Po co? Przecież i tak
    żyję, jak gdybym nie żył.
    • Źródło: Po co?

O Tadeuszu Peiperze edytuj

  • Szkoda papieru i atramentu
    Szkoda peiperu i putramentu
    Szkoda Przybosia, szkoda Miłosza
    Wszystko to pójdzie razem do kosza.
    • Autor: Julian Tuwim, fraszka Na awangardę
    • Źródło: Andrzej Stawar, O Gałczyńskim, Czytelnik, Warszawa 1959, s. 139.