Stanisław Szober

polski językoznawca i pedagog, leksykograf

Stanisław Józef Leonard Szober (1879–1938) – polski językoznawca i pedagog.

O uczuciu w języku edytuj

(„Język Polski” nr 4, wrzesień-październik 1921)

  • Jeżeli słuchając jakiegoś utworu muzycznego, snujemy określoną treść umysłową, to budzące się i przesuwające przez świadomość obrazy nie są źródłem, lecz następstwem wywoływanych przez muzykę nastrojów wzruszeniowych. Wątku ich nie narzuca nam artysta, lecz osobiste doświadczenia i przeżycia, które przez właściwy sobie ton uczuciowy odpowiadają wywoływanemu przez utwór muzyczny nastrojowi. Treść intelektualna, towarzysząca takim nastrojom, bywa zazwyczaj mglista i ogólnikowa, a ta nieokreśloność i rozwiewność obrazów pozwala świadomości na tem silniejsze i hardziej wyłączne skupienie się w kołyszące m duszę uczuciu.
    • Źródło: s. 2, 3 (w roczniku 98, 99)
    • Zobacz też: muzyka
  • Zdanie jest wyrazem językowym sądu lub intuicji, zawiera więc bezpośrednio treść umysłową. Ponieważ jednak czynności umysłowe odbywają się przy współudziale i w zależności od towarzyszących im stanów wzruszeniowych, więc forma, w jakiej wyrażamy swe myśli, sposób, w jaki je członkujemy, uzewnętrznia pośrednio także przeżywane w toku tworzenia zdania emocje.
    • Źródło: s. 8 (w roczniku 104)
    • Zobacz też: język, zdanie
  • Złośliwi powiadają, że mowa nam służy nietylko do wyjawiania, lecz i ukrywania myśli. Może to prawda, ale poza treścią intelektualną wysłowienia pozostaje w niem jeszcze zawartość uczuciowa, a ta znajduje bezpośrednie, przeto niefałszowane, odbicie w modulacji głosu.
    • Źródło: s. 3 (99 w roczniku)
    • Zobacz też: mowa