Salvador Allende

Salvador Allende Gossens (1908–1973) – polityk chilijski, współtwórca Socjalistycznej Partii Chile, w latach 1970–1973 prezydent Chile, obalony przez wojskowy zamach stanu.

• Lepszy kawałek chleba na stojąco niż kurczak na kolanach.
  • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 138.

Salvador Allende

• Niech żyje Chile! Niech żyje lud! Niech żyją ludzie pracy!
  To są moje ostatnie słowa i jestem pewien, że moja ofiara nie będzie próżna. Niech będzie lekcją moralności karzącą zbrodnie, tchórzostwo i zdradę.
  • Opis: 11 września 1973 w ostatnim, radiowym orędziu do narodu wygłoszonym tuż przed zbombardowaniem pałacu prezydenckiego przez zamachowców pod dowództwem gen. Pinocheta.
  • Źródło: Tomasz Surdel, Jak zginął Salvador Allende?, tierralatina.pl, 28 stycznia 2011

• Nigdy chilijskie siły zbrojne nie zdecydują się na hańbiące wystąpienie przeciwko władzy cywilnej. Chile nie jest republiką bananową.
  • Opis: słowa z grudnia 1972
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 14.

• Rewolucja kubańska miała zapach cukru i rumu. Rewolucja chilijska będzie miała smak placka z mięsem i czerwonego wina.
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 12.

O Salvadorze Allende

• Dla Allende, który próbuje osiągnąć ten sam cel innymi środkami.
  • Autor: Ernesto Guevara
  • Opis: dedykacja Guevary napisana na jego książce, którą Allende dostał w latach 60.
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 10.

• Nie da się obronić żadnego z pretekstów do usprawiedliwienia okrutnej dyktatury generała Pinocheta. Pinochet nie zapobiegł marksistowskiej dyktaturze. Gdyby rząd Allende pogwałcił tradycję wolności i pluralizmu, sami Chilijczycy odmówiliby mu poparcia. Człowiekiem, który tę tradycję podeptał, był Pinochet, nie Allende.
  • Autor: Carlos Fuentes
  • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 129.

• Ogromnie cenię Chile i Chilijczyków, zaniepokoiłem się więc, kiedy mój przyjaciel Salvador Allende został prezydentem i wpuścił do swego kraju hordy zbrojnych radykałów z całego świata. Wynikła z tego największa na świecie inflacja, powszechna przemoc i groźna wojny domowej. Poczułem ulgę, kiedy władzę przejął, zgodnie z wolą Parlamentu, generał Pinochet (…).
  • Autor: Paul Johnson, Bohaterowie, tłum. Anna i Jacek Maziarscy, wyd. Świat Książki, Warszawa 2009, s. 315.

• Socjalistyczny rząd Allende był demokratyczny, w chilijskim stylu, z parlamentem, z instytucjami społeczeństwa obywatelskiego. Sam Allende był przewodniczącym senatu i parlamentarzystą przez niemal całe życie. Radykalna lewica krytykowała go za to, że był zbyt mało rewolucyjny, za bardzo reformistyczny, zbytnio przywiązany do demokracji. Socjalizm Allende był wolnościowy i demokratyczny. Gdyby taki nie był, nie cieszyłby się w Chile tak dużym poparciem.
  • Autor: Germán Correa, członek podziemnego ruchu oporu przeciw dyktaturze Pinocheta
  • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 141.

• Umarł w swoim prawie.
  • Murió en su ley (hiszp.)
  • Opis: napis na wieńcu złożonym na grobie Allende ku jego pamięci
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 15.

• W dniu zwycięstwa Allende ulice Santiago wypełnili radośnie nastrojeni ludzie, którzy skakali, krzyczeli, ściskali się i śmiali. (…) Bezładne wrzaski i zabawa uliczna zamieniły się w karnawałowy acz zdyscyplinowany korowód, który zaczął maszerować ku wytwornym alejom dzielnic burżuazyjnych (…). Było to niezwykłe widowisko: ludzie prości, mężczyźni w butach roboczych, kobiety z dziećmi na rękach, studenci w koszulach bez marynarek spacerowali spokojnie po luksusowej, zastrzeżonej strefie, do której bardzo rzadko zapuszczali się w przeszłości i gdzie uważano ich za obcych. (…) Ów wiwatujący na cześć SWOJEGO prezydenta tłum nie wyłamał żadnych drzwi, ani nie podeptał doskonale przystrzyżonych trawników. Przeszedł radośnie, nie tykając luksusowych samochodów zaparkowanych na ulicy, (…) zatrzymał się zachwycony przed wystawami sklepowymi, (…) oferującymi przedmioty, o których nie wiedział, do czego służą, i pogodnie ruszył w dalszą drogę.
  • Autor: Isabel Allende, Dom duchów
  • Opis: o dniu wygrania wyborów prezydenckich przez Salvadora Allende.

• Zniszcz ich gospodarkę. Sfabrykuj powiązania Allende z Sowietami.
  • Autor: Richard Nixon
  • Opis: do szefa CIA, gdy prezydent Chile ogłosił nacjonalizację przemysłu wydobywczego.
  • Źródło: National Archives and Records Administration, cyt. za: Oliver Stone’s Untold History of the United States (2012), tłum. Anna Rajca, Mirosław Filipowicz, odcinek 7