Przewrót 18 brumaire'a

Przewrót 18 brumaire’a – zamach stanu z 9 listopada 1799, w wyniku którego Napoleon Bonaparte został konsulem Francji.

Obywatele Reprezentanci! Rzeczpospolita zmierzała do upadku. Zauważyliście to i wasz dekret ją ocalił. Biada tym, którzy pragnęliby zamętu i nieładu! Przy pomocy generała Lefebvre’a, gen. Berthiera i wszystkich moich towarzyszy broni uwiężę ich (…). W dziejach nic nie dorównuje schyłkowi XVIII wieku, nic u schyłku XVIII w. nie może się równać z obecną chwilą (…). Pragniemy republiki opartej na prawdziwej wolności, na obywatelskiej wolności, na przedstawicielstwie narodowym; będziemy ją mieli! (…) Przysięgam na to. Przysięgam na to w imieniu własnym i moich towarzyszy broni.
- Autor: Napoleon Bonaparte
- Opis: przemówienie w Radzie Starszych z 9 listopada 1799.
- Źródło: Correspondance de Napoleón I-er publiee par l’ordre de l’empereur Napoleón III, t. VI, Paris 1856, cyt. za: J. Willaume (oprac.), Legiony Dąbrowskiego. Europa w dobie wojen napoleońskich. Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 26, Warszawa 1960

Trzy rzeczy będące dzisiaj przedmiotem wszystkich rozważań Konsulatu są to: plan przywrócenia pokoju, plan nowej kampanii wojskowej w razie konieczności dalszego prowadzenia wojny i wreszcie plan finansowy do ożywienia kredytu (…). Ten przewrót nie tylko odrodził rząd w oczach narodu, co więcej, odrodził ducha publicznego i kredyt publiczny.
- Autor: Daniel Alfons von Sandoz-Rollin
- Opis: o reakcji społeczeństwa francuskiego na przewrót 18 brumaire’a we Francji z 9 listopada 1799 (wpis z dnia 15 grudnia 1799).
- Źródło: Okres napoleoński 1800–1816. Teksty źródłowe do nauki w historii w szkole średniej, w świetle źródeł przedstawił A.M. Skałkowski, zesz. 46, Kraków 1923