Proces (film 1993)

Proces (ang. The Trial) – brytyjski film dramatyczny z 1993 roku w reżyserii Davida Hugha Jonesa, będący ekranizacją powieści Proces Franza Kafki.

O Procesie

• Nie pomógł Kyle MacLachlan, ulubiony aktor awangardzisty Lyncha, ale ładniusi, naskórkowy i na pół amatorski. Nawet wielki Anthony Hopkins jako kapelan deklamuje i, o dziwo, od mistrza jedzie kabotynem: może ten tytan jest nim tylko przy twórczym reżyserze? Znajomy po wyjściu z seansu powiedział mi: Zdaje się, że Józef K. był jednak winny. Nie może być krytyki bardziej dotkliwej wobec Kafki. Natomiast Praga w wizji operatora Phila Meheux stanowi widowisko samo w sobie: ale czy warto wybrać się tylko dla fotografii?
  • Autor: Zygmunt Kałużyński
  • Źródło: Zygmunt Kałużyński, Tomasz Raczek, Leksykon filmowy na XXI wiek. Ekranizacje literatury z cyklu Perły kina (tom 2), Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego, Michałów-Grabina 2005, ISBN 8360000050, s. 253.

• Witold Gombrowicz pisał, że w sztuce najtrudniejsza jest łatwość. Harold Pinter (jako scenarzysta) i David Jones (jako reżyser) udowadniają, że da się pogodzić ten postulat z wymogiem twórczej adaptacji. Stawiają na wierność pierwowzorowi, pozwalając, by groza prozy Kafki rodziła się ze skrupulatnie przestrzeganych zasad realizmu. W ich koncepcję świetnie wpisuje się wyważona, wręcz pedantyczna kreacja Kyle'a MacLachlana. Jego Józef K. to kwintesencja racjonalności, niezachwianej wiary w możliwość przywrócenia zaburzonego porządku. Tym straszniej obserwować więc upadek tego przekonania i samego bohatera. Postaci będącej symbolem człowieka, któremu przyszło żyć w czasach dyktatury. Tej politycznej i społecznej, wyrastającej ze skrajnego indywidualizmu i uczuciowej atrofii.
  • Autor: Ewa Szponar
  • Źródło: Bohater o tysiącu twarzy,"Ekrany", nr 3-4 (37-38) 2017 s. 66.