Pianola

instrument muzyczny

Pianola (ang. Player Piano) – futurystyczna antyutopia, opublikowana w 1952 roku. Jest pierwszą powieścią napisaną przez Kurta Vonneguta; tłum. Wacław Niepokólczycki.

  • Bóg świadkiem, że łatwiej trwać przy systemie i piąć się do góry. Odejście wymaga większej odwagi.
  • Doktor Halyard uśmiechnął się i kiwał głową ze zrozumieniem, czekając na przetłumaczenie.
    – Szach – rzekł Khashdrahr – on chciałby wiedzieć, jeśli łaska, kto jest właścicielem tych wszystkich niewolników, których wciąż napotykamy na drodze, odkąd wyjechaliśmy z Nowego Jorku.
    – To nie niewolnicy – odparł Halyard, chichocząc protekcjonalnie. – Obywatele w służbie rządu! Mają takie same prawa jak inni: wolność słowa, wolność wyznania, prawo głosowania (...).
    Khashdrahr przestał tłumaczyć i zmarszczył brwi w zakłopotaniu.
    – Przepraszam! Ten „przeciętny obywatel”... Obawiam się, że w naszym języku nie mamy takiego odpowiednika...
    – No – rzekł Halyard – zwykły człowiek. Jak na przykład ci, którzy pracowali na moście, czy ten w tym starym samochodzie, który mijaliśmy. Mały człowiek, niezbyt zdolny, ale poczciwy, prosty, taki zwykły, taki, jakich się co dzień spotyka...
    Khashdrahr przetłumaczył.
    – Aha! – powiedział szach kiwając głową. – Takaru.
    – Co on powiedział?
    – Takaru – wyjaśnił Khashdrahr. – Niewolnik.
    – Nie takaru – zaprzeczył Halyard, mówiąc wprost do szacha. – O-by-wa-tel!
    – Aaach! – rzekł szach. – O-by-wa-tel. Uśmiechnął się promiennie. – Takaru – obywatel. Obywatel – takaru.
    • Opis: przeł. Lech Jęczmyk
    • Zobacz też: niewolnik
  • Maszyny są w istocie tym samym dla wszystkich, czym biali ludzie byli dla Indian. Ludzie przekonali się, że ponieważ maszyny zmieniają świat, coraz to więcej dawnych wartości przestaje mieć zastosowanie.
  • Módlmy się za tych, którzy utknęli na drutach kolczastych pola bitwy życia.
  • Nie bacząc na zmiany, jakie to może poczynić we wzorcach ludzkiego życia, wprowadza się bezustannie nowe maszyny, nowe formy organizacyjne i nowe metody zwiększania wydajności. Czynienie tego bez troski o zmiany, jakie to może spowodować we wzorcach życia ludzkiego, jest bezprawiem.
  • – Nie można kazać ludziom zdobywać bunkrów na trzeźwo – stwierdził Finnerty.
    – I nie można im kazać przestać, gdy są pijani – zauważył Paul.