Nelson Mandela

Nelson Mandela (1918–2013) – południowoafrykański polityk, prezydent Południowej Afryki (1994–1999), jeden z przywódców ruchu przeciw apartheidowi, działacz na rzecz praw człowieka, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

• Aby odkryć, jakie zmiany zaszły w tobie, najlepiej wróć do miejsca, które jest takie jak kiedyś.

Nelson Mandela (2008)

• Afrykanie chcą sprawiedliwego udziału w Południowej Afryce; chcą bezpieczeństwa i uczestniczenia w społeczeństwie.
  • Opis: na swoim procesie w 1963.
  • Źródło: Adam Leszczyński, Alfabet Mandeli, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 grudnia 2013.

• Bo żeby być wolnym, nie wystarczy zrzucić okowy, lecz trzeba żyć tak, by szanować i zwiększać wolność innych. Prawdziwy sprawdzian naszego poświęcenia dla wolności dopiero się zaczyna.
  • Zobacz też: wolność

• Choć tak różni, jesteśmy jednością. Jesteśmy ludem tęczy.
  • Opis: podczas powoływania Komisji Prawdy i Pojednania.

• Gdy bieda wciąż trwa, nie ma prawdziwej wolności.
  • Źródło: Mandela w oczach rysowników, tłum. „Forum”, 20 grudnia 2013.
  • Zobacz też: bieda

• Gdy się zrobiło to, co się uważa za swój obowiązek wobec rodaków i ojczyzny, można spocząć w pokoju. Wierzę, że dokonałem tego wysiłku, i dlatego zasnę na wieki.
  • Źródło: Mandela w oczach rysowników, tłum. „Forum”, 20 grudnia 2013.

• Jestem rozczarowany, bo wierzyłem, że powodzenie naszej pokojowej transformacji przekona także innych na świecie, że wszelkie konflikty da się rozwiązywać bez użycia siły. Nie ma nic cenniejszego niż pokój i nic gorszego niż wojna.
  • Źródło: Wojciech Jagielski, Nelson Mandela dla „Gazety”: Świat zmarnował przykład pokojowej transformacji w RPA, wyborcza.pl, 7 lipca 2004

• Komuś, kto 27 lat przesiedział bezczynnie w więzieniu, prawdziwy odpoczynek się nie należy.
  • Źródło: Wojciech Jagielski, Pomnik pośród ludzi, wyborcza.pl, 17 lipca 2001

• Mój ojciec miał cztery żony. Każda z nich miała swój kraal. Kraal był gospodarstwem i z reguły składał się z prostej zagrody dla zwierząt, pół uprawnych i jednej lub więcej chat krytych trawą. Kraale żon mojego ojca dzieliło wiele mil i przemieszczał się pomiędzy nimi. W tych podróżach ojciec spłodził 13 dzieci, czterech chłopców i dziewięcioro dziewcząt.
  • Źródło: Adam Leszczyński, Alfabet Mandeli, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 grudnia 2013.

• Najbardziej boimy się nie tego, że jesteśmy do niczego.
  Najbardziej boimy się tego, że jesteśmy potężni ponad miarę.
  To nasza jasna – a nie ciemna – strona nas przeraża.
  Zadajemy sobie pytanie, czy możemy być śmiali, błyskotliwi, piękni,
  utalentowani i niezwykli.
  A czyż właśnie tacy nie jesteśmy?

• Najbardziej żałuję tego, że nie zostałem mistrzem świata w boksie w wadze ciężkiej.
  • Źródło: Wojciech Jagielski, Mandela, król świata, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 grudnia 2013.

• Partia Narodowa odmówiła wspierania Wielkiej Brytanii w czasie wojny i publicznie sympatyzowała z hitlerowskimi Niemcami. Jej kampania koncentrowała się wokół „czarnego zagrożenia”, a jej slogan wyborczy brzmiał: „Czarny na swoim miejscu”.
  • Opis: o wyborach w 1948, które wygrała Partia Narodowa (tylko biali mogli głosować).
  • Źródło: Adam Leszczyński, Alfabet Mandeli, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 grudnia 2013.

• Podróżny jadący przez kraj zatrzyma się w wiosce i nie będzie musiał prosić o jedzenie i wodę. Kiedy się zatrzyma, ludzie dadzą mu jedzenie i zaopiekują się nim.
  • Opis: o południowoafrykańskiej filozofii ubuntu.
  • Źródło: Adam Leszczyński, Alfabet Mandeli, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 grudnia 2013.

• Przebaczenie wyzwala duszę. Dlatego jest w nim taka siła.
  • Źródło: Mandela w oczach rysowników, tłum. „Forum”, 20 grudnia 2013.
  • Zobacz też: przebaczenie

• Przywódca jest jak pasterz. Podąża on za stadem; tym, którzy są najzwinniejsi, pozwala wybiegać naprzód, a pozostałym pozwala spokojnie iść, chociaż nie wiedzą, że dowodzi nimi z tylnych szeregów.
  • A leader… is like a shepherd. He stays behind the flock, letting the most nimble go out ahead, whereupon the others follow, not realizing that all along they are being directed from behind. (ang.)
  • Źródło: Long Walk to Freedom

• Z bólem przyglądamy się, jak dwa mocarstwa, przywódcy wolnego świata i demokracji, rozpętują wojnę, na którą wspólnota międzynarodowa nie wyraża zgody, jak manipulują międzynarodowymi organizacjami, jak straszliwie łamią prawa i szargają godność mieszkańców kraju, w którym znaleźli się jako najeźdźcy.
  • Źródło: Wojciech Jagielski, Mandela się żegna, wyborcza.pl, 17 lipca 2004

• Życie Che jest inspiracją dla każdej istoty ludzkiej kochającej wolność, zawsze będziemy o nim pamiętać.
  • Zobacz też: Ernesto Guevara

O Nelsonie Mandeli

• Prezydent Mandela zjednoczył nasz kraj w dążeniu do osiągnięcia demokratycznej i prosperującej Południowej Afryki, wolnej od uprzedzeń rasowych i na tle płci.
  • Autor: Jacob Zuma
  • Opis: podczas obchodów 20. rocznicy wyjścia Mandeli z więzienia Victor Verster w Paarl, luty 2010.
  • Źródło: RPA – 20 lat temu Mandela wyszedł na wolność, afryka.org, 13 lutego 2010

• Przeżył wiele upokorzeń, długich lat beznadziei i klęsk politycznych. Zawsze jednak był obrońcą człowieka w świecie dyskryminacji rasowej i przemocy policyjnej. Jego życie – wypełnione aktywnością polityczną, procesami karnymi i wieloletnim więzieniem – przypominało pracę Syzyfa ze słynnego eseju Alberta Camusa. Mandela pchał swój kamień pod górę. Jego upór niósł ludziom wiarę, nadzieję i miłość; pozwalał trwać w oporze wobec okrutnego reżimu.
  • Autor: Adam Michnik, Heros XX wieku, „Gazeta Wyborcza”, 7–8 grudnia 2013.