Kresy Wschodnie

Kresy Wschodnie – dawne wschodnie pogranicze Polski, ziemie stanowiące historyczną część Rzeczypospolitej.

• Bunty, bunty, bunty. Nieprzerwane pasmo buntów i cierpień. (…) Kultywowany w literaturze i niektórych rodzinach mit o kresowej idylli miał niewiele wspólnego z rzeczywistością. Szlachta nie tylko wyzyskiwała chłopów ekonomicznie, ale gdy ci się buntowali, wzywała na pomoc carską policję i wojsko.
  • Autor: Daniel Beauvois, Polacy na Ukrainie 1831–1863. Szlachta polska na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie, Instytut Literacki, Paryż 1987.
  • Zobacz też: chłopi w Polsce, szlachta

• Hej, rubieże dalekie Rzeczypospolitej, hej, kresy ciche, puste, zdławione, wyludnione, wymordowane, wysiedlone, zamarłe dla szpiegowskiego oka triumfującego łupieżcy-kata, kordonami bagnetów i ziemskiej mocy, dokumentami rządów potężnych i kongresów od Macierzy oddarte i z kart wykreślone! Taki wasz głos, i takie w tobie kości i skarby leżą i oczekują na zew od Matki-Pani!
  • Autor: Maria Rodziewiczówna, Lato leśnych ludzi, Lublin 1990, s. 142.

• Kapitan był typowym dzieckiem kresów wschodnich, owej kuźni dziejowych burz, niepewności jutra, niepokoju duszy, porywczej krwi i odważnych tęsknot.
  • Autor: Arkady Fiedler, Dziękuję ci, kapitanie, Warszawa 1996, s. 262.

• Może w końcu Kresy są potrzebne jako metaprzestrzeń przygody i figura utraconego raju. Mniejsza o to, że dawne ziemiaństwo zaprzepaściło tam szanse harmonijnego i godnego życia z ludem. Dzielni bohaterowie książek Sienkiewicza pozwalają zapomnieć o ponurych realiach przedstawianych przez historyków. Kojący mit nie może być kłamliwy.
  • Autor: Daniel Beauvois, Kres kresomanii!, „Gazeta Wyborcza”, 8–9 września 2012.

• Po­lacy twierdzili, że jeśli mają być silni, to muszą posiadać Polskę histo­ryczną. (…) Oznacza to z całkowitą pewnością, że gdyby Ententa speł­niła to życzenie polskie, Rosja w swojej desperacji musiałaby sprzy­mierzyć się z Niemcami, aby zniszczyć Polskę (…) nie ograniczyłoby się to tylko do Polski, lecz miałoby i najstraszliwsze skutki dla naszej przyszłości.
  • Autor: Karel Kramář
  • Opis: odnośnie polskich roszczeń terytorialnych na wschodzie.
  • Źródło: Janusz Gruchała, Karel Kramář a sprawy polskie (1918–1937), [w:] „Studia Historyczne”, R. XL, Z. 3 (158), 1997, s. 366.
  • Zobacz też: II Rzeczpospolita