Justynian I Wielki

cesarz bizantyjski

Justynian I Wielki (483–565) – cesarz bizantyjski w latach 527–565.

  • Chwała ci, Boże, że pozwoliłeś mi dokonać takiego dzieła!
Wizerunek Justyniana, bazylika San Vitale, Rawenna
  • I nie oceniajcie tego, co pojawia się lepszym i sprawiedliwszym, po większości autorytetów: gdyż opinia jednego i gorszego może przewyższać w jakimkolwiek pytaniu opinii licznych i wyższych.
    • Źródło: Wielka księga aforyzmów, oprac. AP Kondrashov, I. Komarow, Moskwa 2008, s. 733.
  • Italia nie jest prowincją, jest Panią wszystkich prowincji.
  • Nazwy są konsekwencją zdarzeń.
    • Nomina sunt consequentia rerum(łac.)
    • Źródło: Institutiones Justiniani II 7,3
  • Prawda świeci własnym światłem, i oświeca umysły nie pożarte przez płomienie ognisk.
    • Źródło: Wielka księga aforyzmów, oprac. AP Kondrashov, I. Komarow, Moskwa 2008, s. 733.
  • Rzecz święta nie podlega ocenie.
  • Salomonie! Prześcignąłem cię!
    • Względnie: Zwyciężyłem cię, Salomonie!
    • Νενίκηκά σε Σολομών! – Nenikeka se Solomon! (gr.)
    • Opis: słowa te Justynian miał powiedzieć w 537 przy otwarciu kościoła Hagia Sofia w Konstantynopolu.
    • Źródło: Maxime Rodinson, Mahomet, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991, s. 9
    • Zobacz też: Salomon
  • Sprawiedliwość jest niezmienną i stała wolą, aby każdemu przedstawić jego prawo.
    • Źródło: Wielka księga aforyzmów, oprac. AP Kondrashov, I. Komarow, Moskwa 2008, s. 733.
  • Staje się przestępstwem kiedy jeden człowiek knuje intrygi przeciw innemu.
    • Źródło: Wielka księga aforyzmów, oprac. AP Kondrashov, I. Komarow, Moskwa 2008, s. 733.
  • To bardzo niesprawiedliwe, nie przyjmować prezentów od każdego, ale to jest bardzo złe, aby wziąć wszystko łapczywie.
  • Tylko Bóg i cesarz, który jest pierwszym po Bogu, mogą rządzić światem sprawiedliwie.
    • Źródło: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 59.
    • Zobacz też: Bóg, cesarz
  • W przypadku wątpliwości (sędziowie), na korzyść oskarżonego.
    • In dubio [iudices] pro reo. (łac.)
    • Źródło: Digesta 50.17.125
  • Wolność jest naturalną zdolnością każdego do robienia tego, co mu się podoba, chyba, że jest to zabronione przez prawo lub przez życie.
    • Źródło: Wielka księga aforyzmów, oprac. AP Kondrashov, I. Komarow, Moskwa 2008, s. 734.
  • Wśród wszystkich spraw jest to niemożliwe, aby znaleźć coś równie ważnego, jak praworządność, która rozdziela boskie i ludzkie sprawy i usuwa wszystkie rodzaje niesprawiedliwości.
  • Wyzwolenie od niewolnictwa jest prawem narodów.
    • Źródło: Wielka księga aforyzmów, oprac. AP Kondrashov, I. Komarow, Moskwa 2008, s. 733.
    • Zobacz też: niewolnictwo
  • Z woli Boga władamy cesarstwem, które przeszło na nas od Jego Boskiego majestatu.
    • Źródło: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 59.
  • Znać prawa – nie oznaczy akceptować ich słowa, ale ich sens i znaczenie.
    • Źródło: Corpus Iuris Civilis
  • Zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw.

O Justynianie I Wielkim edytuj

  • Był mężczyzną sympatycznym, o jasnych kędzierzawych włosach, średniego wzrostu, krępym, nie nazbyt urodziwym, ale i niebrzydkim. I chociaż miał niezwykłe poczucie obowiązku, był, by tak rzec, pracoholikiem – jeszcze za życia zyskał przydomek „bezsenny cesarz”, ponieważ starał się obywać jak najmniejszą ilością snu, by podołać wszystkim zadaniom – potrafił również, gdy naszła go ochota, całkowicie odprężyć się w wesołym towarzystwie.
    • Autor: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, tłum. Barbara i Daniel Lulińscy, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002, ISBN 8311095914, s. 14.
  • Na Wschodzie rozgoryczenie spowodowały nie metody Justyniana, lecz ich nieskuteczność. Tak wiele troski poświęcił jedności chrześcijaństwa, a jeszcze przed jego śmiercią powstały oddzielne Kościoły, dla których przestał być namiestnikiem Boga.
    • Autor: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 59.
  • Panowanie Justyniana stało się zakończeniem wielkiej epoki w dziejach ludzkości, a nie – jak tego pragnął – początkiem nowej ery.
    • Autor: Georg Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, przeł. Halina Evert-Kappesowa, PWN, Warszawa 1967, s. 88.
  • Polityka Justyniana zapewniła trwałą obecność elementu bizantyńskiego w Italii, w kategoriach politycznych aż do roku 1071, w kategoriach kulturowych o wiele dłużej. Ta obecność miała swój jedyny i niepowtarzalny udział we wczesnym renesansie włoskim. Kiedy Petrarka chciał czytać Homera w oryginale, zwracał się właśnie do greki południowoitalskiej. Jeszcze dziś element bizantyński zachował się we Włoszech w dwóch maleńkich enklawach, gdzie ludzie mówią po grecku – jednej w Kalabrii, drugiej w Apulii.