Anzelm Gostomski

wojewoda rawski, kasztelan płocki i wyszogrodzki

Anzelm Gostomski (ok. 1508–1588) – wojewoda rawski, polski pisarz i agronom, autor najpopularniejszego staropolskiego podręcznika o prowadzeniu gospodarstwa folwarcznego.

Gospodarstwo (1589)

edytuj
  • Kiedy niebieskie losy ten świat podzielały,
    Polszcze najwietszą korzyść z roli zostawiały:
    Jakoby rzekąc: „Już wszystko drudzy ludzie miejcie,
    Wy, Polacy, z rolą się sprawować umiejcie…”
    • Źródło: wstęp
  • Najwiętszy fundament dobrej gospodarki, aby chłopi wszyscy wychodzili na robotę (pańszczyznę), a co najpierwsza i najpotrzebniejsza, kaźń (szubienica) ma być na chłopa i na włodarza.
  • Robota kmiotków, to dochód albo intrata najwiętsza w Polsce wszędy, którą robotą gospodarz tak ma szafować, coby kmiotków nie zubożył, a ku więtszemu pożytku co rok przywodził…
  • Urzędnik [folwarczny] ma to opatrzyć, aby miał w dworze instrumenta gotowe, w które by naprędce więźnia albo winnego wsadzić mógł: to jest łańcuch albo kabat, albo gąsiora i kunę.