Andrzej Mencwel
polski historyk i krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta
Andrzej Mencwel (ur. 1940) – polski historyk literatury, antropolog kultury, eseista, publicysta i profesor nauk humanistycznych.
- Reforma rolna była w Polsce oczekiwana przez pokolenia chłopów, zwłaszcza bezrolnych, których przed wojną były ponad 2 miliony. Walka polityczna o jej przeprowadzenie toczyła się przez całe dwudziestolecie międzywojenne. Została częściowo zrealizowana już wtedy. A w pełni – po zakończeniu II wojny światowej. Ta ustawa obowiązuje do dziś, w III RP nie została zniesiona. Tu chodzi o aspekt moralno-społeczny. Te wielkie dobra ziemskie i związane z nimi majątki, które podlegały reformie, zostały wypracowane przez wyjątkowo długo panujące w Polsce pańszczyznę i poddaństwo chłopów. To oznaczało wielowiekowy przymus darmowej pracy, niekiedy zajmującej siedem dni w tygodniu. To był rabunek. Każdy z dziedziców tego ziemiaństwa dochodząc swoich roszczeń powinien się nad tym zastanowić.
- Źródło: Anna Gorczyca, Magnaci wracają po parki i pałace. U wojewodów setki wniosków o unieważnienie skutków reformy rolnej, wyborcza.pl, 31 marca 2017.
- Zobacz też: chłopi w Polsce, reforma rolna w Polsce, reprywatyzacja
- W żadnym innym chyba europejskim języku socjalizm nie został tak sponiewierany jak w polskim. We francuskim, hiszpańskim czy włoskim jest to słowo, która ma swoją nową i żywotną treść. Nic się nie da zmienić w miejscu lewicy we współczesnej Polsce, jeśli nie odzyska się i nie określi na nowo tego kluczowego słowa i całej związanej z nim struktury ideowej. Trzeba wreszcie skończyć z tym oszukańczym przeinaczeniem, którego dokonano w 1948 r. i które się za nami wlecze. Dlaczego socjalizm jest ciągle identyfikowany z najgorszymi formami stalinowskiego etatyzmu? Przyczyniła się do tego również naiwna wiara w automatyczne rynkowe zbawienie rozpowszechniona przez neoliberałów w latach 90. Oszołomienie to jednak minęło i znowu pojęliśmy, że w kapitalizmie nie dominują akcjonariusze, lecz podział na pracę i kapitał.
- Źródło: rozmowa Adama Leszczyńskiego, Niepodległościowi lewacy. Spór o polski patriotyzm, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 1 lutego 2016.
- Zobacz też: socjalizm