Agaton Giller

polski dziennikarz, działacz niepodległościowy

Agaton Giller (1831–1887) – polski dziennikarz i pisarz, konspirator i działacz niepodległościowy, powstaniec styczniowy.

Agaton Giller

Podróż więźnia etapami do Syberyi w roku 1854

edytuj

(tom I–II, Księgarnia Wysyłkowa Stanisław H. Knaster, Poznań – Charlottenburg 1912; ortografia oryginalna)

  • (…) historya zaś uczy nas, iż niewolnicy wolność i swawolę biorą za jedno, a dopiero drugie czy nawet trzecie pokolenie wypielęgnowane w wolności, używa wolności rzeczywiście i rozsądnie.
  • Ogromna jest potęga niewoli i bardzo smutne jej skutki, ludzie w niewoli wychowani nie potrafią już być wolnymi. Łatwiej jest spodleć i znikczemnieć, niż wznieść się i uszlachetnić, dla tego też prędzej człowiek przywyka do niewoli, niż nauczy się żyć jako wolny.
  • Przepaść i różnica między podbitym a zwycięzkim narodem, powinna być stanowczą i głęboką, a przez nią nie powinna prowadzić żadna deseczka, most, kij, po którym na drugą stronę, dla pojednania i złączenia możnaby przejść lub przeczołgać się.
  • Stare przysłowie mówi: „że przez niezgodę tracą ludzie swobodę.” Moskwa to dobrze pojmuje i zanim które państwo zadławi, stara się rozdwoić i skłócić jego mieszkańców i sprawić tak, ażeby najazd jej miał pozór prawa, wpływającego niby z wezwania przez jedną stronę i z mniemanej opieki nad pokrzywdzonymi.