Wojna amerykańsko-hiszpańska

konflikt zbrojny (Hiszpania–USA; 1898)

Wojna amerykańsko-hiszpańska – inwazja Stanów Zjednoczonych na posiadłości kolonialne Królestwa Hiszpanii na Karaibach i Pacyfiku trwająca od 25 kwietnia do 12 sierpnia 1898.

  • Administracja McKinleya, stawiając Hiszpanom ultimatum, nie dała im wiele czasu na negocjacje. Gdyby Stany Zjednoczone czekały zbyt długo, kubańskie siły rewolucyjne mogłyby zdążyć odnieść zwycięstwo, zastępując upadający reżim hiszpański.
Atak Amerykanów
na wzgórze San Juan
  • Po przyjęciu poprawki Platta niezależność Kuby jest, rzecz jasna, znikoma lub nie ma jej wcale.
    • Autor: Leonard Wood, generał US Army
    • Opis: w liście do Theodore’a Roosevelta o poprawce do Ustawy o wydatkach wojskowych przedstawionej przez senatora Orville’a H. Platta i przyjętej przez Kongres w lutym 1901, która pod pozorem „gwarantowania niepodległości” Kubie, czyniła z niej de facto kolonię USA.
    • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 407.
  • Spośród ponad dwustu siedemdziesięciu czterech tysięcy żołnierzy i oficerów, którzy służyli w armii w czasie wojny amerykańsko-hiszpańskiej i w okresie demobilizacji, w różnych okolicznościach (w tym również w obozach na terenie Stanów Zjednoczonych) zmarło pięć tysięcy czterystu sześćdziesięciu dwóch. Z tej liczby zaledwie trzystu siedemdziesięciu dwóch poległo na polu bitwy. Pozostałe zgony nastąpiły w wyniku chorób lub z innych przyczyn.
  • Staje przed nami poważne niebezpieczeństwo. Dwie piąte walczących [na Kubie] buntowników to czarni. Jeśli odniosą zwycięstwo (…), będą domagać się znacznych udziałów we władzach państwa (…), a w rezultacie, po latach walki, powstanie kolejna czarna republika.
    • Autor: Winston Churchill
    • Opis: fragment artykułu napisanego niedługo przed wybuchem konfliktu.
    • Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 396.
  • W lutym 1898 roku tajemnicza eksplozja zniszczyła amerykański pancernik Maine – symbol amerykańskiego zainteresowania wydarzeniami na Kubie – który stał przycumowany w hawańskim porcie. Okręt zatonął, a dwustu sześćdziesięciu ośmiu członków załogi zginęło. Nie udało się ustalić żadnej przyczyny wybuchu, lecz w Stanach Zjednoczonych błyskawicznie narastać zaczęło oburzenie, a McKinley powoli zbliżał się do decyzji o wypowiedzeniu wojny.
    • Autor: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 397.
    • Zobacz też: zatonięcie USS Maine
  • Zanim jeszcze flaga Hiszpanii przestała powiewać nad Kubą, amerykańskie spółki zdążyły już dać wyspie odczuć swoją obecność. Na Kubę ruszyły tłumnie tysiące kupców, agentów nieruchomości, spekulantów akcjami, lekkomyślnych awanturników i promotorów wszelakich systemów szybkiego bogacenia się. Siedem korporacji walczyło między sobą o uzyskanie koncesji na linie tramwajowe w Hawanie. Batalię ostatecznie wygrał Percival Farquhar, reprezentujący interesy nowojorskiej Wall Street. Tak oto wraz z okupacją wojskową rozpoczęła się (…) okupacja gospodarcza.