Tomasz Kizwalter

polski historyk

Tomasz Kizwalter (ur. 1955) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, badacz dziejów XIX wieku, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego.

  • W destabilizującym się, pogrążonym w kryzysie świecie pracy przymusowej i dyscyplinowania za pomocą kar fizycznych gwałtowne konflikty miały charakter strukturalny – były wpisane w społeczną rzeczywistość. W takim świecie idea narodowej wspólnoty łączącej panów i chamów nie mogła się zakorzenić.
  • W początku XIX w. od Prus przez ziemie polskie do Rosji i Austrii rozciągała się „Europa pańszczyzny”: chłopi nie mieli prawa opuszczania gospodarstw i musieli przymusowo pracować w majątkach szlacheckich. Nierówność przybierała na tych obszarach postać szczególnie głęboką i trwałą. Szlachta pozostawała w większości głęboko przekonana o swej naturalnej, w istocie biologicznej wyższości nad tzw. chamstwem; chłopi patrzyli na swych panów z mieszaniną podziwu, szacunku i wrogości.