Théophile Gautier

Théophile Gautier (1811–1872) – francuski pisarz, romantyk, prekursor parnasizmu.

Romans mumii (1858)

(Wyd. Alfa, Warszawa 1992)

Architektura dokoła, jakkolwiek nie miała bynajmniej cechy posępnej, była jednak wyrazem woli niezłomnej, siły niepokonanej, trwałości wiecznej; jedynie kataklizm kosmiczny mógł był otworzyć wyjście z tych niezdobytych murów poprzez kamienne budowle. Żeby obalić te pylony utworzone z gór skalistych, musiałaby ziemia zachwiać się w posadach…
- Opis: wyjątkowość architektury staroegipskiej.
- Źródło: s. 124

Były to artystycznie wykonane maleńkie posążki żałobne, złożone tam w ofierze przez krewnych i przyjaciół, podobnie jak my składamy wieńce z kwiatów w progu kaplic żałobnych; tylko że nasze kwiaty więdną szybko, zaś dowody starożytnego bólu pozostają, po trzech tysiącach z górą lat, nienaruszone. Egipt bowiem może tworzyć jedynie rzeczy wieczne.
- Opis: składane w grobach figurki „uszebti”.
- Źródło: s. 19

Gdy ogarnie nas smutek, trzeba połączyć się z tłumem. Samotność podsyca ponure myśli.
- Źródło: s. 52

Mężczyzna, którego bogowie obdarzyli urodą, wyobraża sobie z łatwością, że wszystkie kobiety pałają ku niemu miłością.
- Źródło: s. 88

Miłość w strefach gorących, w które wnosi żar wiatr płomienny, inna jest niż na ziemiach północnych, gdzie wraz z mgłą śniegową idzie z nieba spokój; tam krąży w żyłach nie krew, lecz ogień.
- Źródło: s. 77

Może… nasza cywilizacja, którą uważamy za najwyższą, jest tylko głęboką dekadencją… Mamy parę; ale para jest mniej potężna niż myśl, która wznosiła piramidy, żłobiła hypogea, ciosała skały w sfinksy, w obeliski, pokrywała sale jednym głazem, którego wszystkie nasze maszyny nie zdołałyby ruszyć z miejsca, rzeźbiła kaplice z monolitu i umiała bronić przed nicością kruchą powłokę ludzką, bo miała takie silne poczucie wdzięczności!
- Opis: refleksja lorda Evandale o religijnej duchowości Egipcjan.
- Źródło: s. 36

Namiętności zbliżają tych, którzy nie powinni by się nigdy spotkać.
- Źródło: s. 121

Posiadał urodę, o której nie można było nic powiedzieć, prócz tego, że jest zanadto doskonała na mężczyznę.
- Źródło: s. 10

Pozbawić klejnotów kobietę, nawet umarłą, to zabić ją po raz drugi!
- Źródło: s. 40

Wobec Egipcjan jesteśmy, doprawdy, barbarzyńcami; pochłonięci przez brutalne życie, zatraciliśmy subtelne poczucie śmierci. Ile tkliwości, ile żalu, ile miłości ujawnia ta drobiazgowa troskliwość, niesłychana ostrożność, ta staranność zbyteczna, której nikt nigdy widzieć nie miał, te pieszczoty składane pozbawionym czucia zwłokom, ta walka dla wyrwania zniszczeniu ubóstwianego kształtu i zwrócenia go, nienaruszonego, duszy w dniu połączenia ostatecznego!
- Opis: opinia dr. Rumphiusa o staroegipskim rytuale pogrzebowym.
- Źródło: s. 35

Wszystkie te figury (…) cechowało owo życie i ruch skamieniały, owa moc tajemnicza sztuki egipskiej, skrępowanej przepisami kapłańskimi, podobnej do człowieka z zatkanymi ustami, który usiłuje wyznać swą tajemnicę…
- Źródło: s. 29

Muzyka to najnieznośniejszy i najkosztowniejszy hałas.
- La musique est le plus désagréable et le plus cher de tous les bruits. (fr.)
- Źródło: Caprices et zigzags (1852)

Od chwili, gdy rzecz staje się użyteczna, przestaje być piękna.
- Źródło: Poésies complètes, 1876

Sztuki piękne wszystkich krajów stanęły twarzą w twarz.
- Opis: o pierwszej międzynarodowej ekspozycji sztuki w czasie wystawy przemysłowo-handlowej w Paryżu.
- Źródło: „Monitor”, 19 maja 1855, cyt. za: Zdzisław Kępiński, Impresjonizm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982, s. 28.

To, co piszę, nie nadaje się dla małych dziewczynek.
- Ce que j’écris n’est pas pour les petites filles. (fr.)
- Źródło: Albertus, 1832

Wielka idea, którą mógł zrealizować dopiero nasz wiek z jego cudownymi środkami komunikacji.
- Opis: o pierwszej międzynarodowej ekspozycji sztuki w czasie wystawy przemysłowo-handlowej w Paryżu.
- Źródło: „Monitor”, 19 maja 1855, cyt. za: Zdzisław Kępiński, Impresjonizm, op. cit., s. 28.

Ze wszystkich ruin świata bez wątpienia najbardziej smutną jest ruina człowieka.
- Zobacz też: człowiek, ruina