Terencjusz
rzymski komediopisarz
Terencjusz (Publius Terentius Afer; ok. 195–ok.159 p.n.e.) – rzymski komediopisarz.
Bracia (165 p.n.e.)
edytuj(łac. Adelphi)
- Gdy dwaj robią to samo, to nie jest to samo.
- Si duo faciunt idem, non est idem. (łac.)
- Źródło: V, 3, 37
- Wilk w bajce!
- Lupus in fabula! (łac.)
- Opis: pol. odpowiednik: O wilku mowa!
- Źródło: 537
Andria
edytuj- Kłótnie kochanków umacniają ich miłość.
- Amantium irae amoris integratio est. (łac.)
- Źródło: 555
- Powiedziano, wykonano.
- Dictum, factum.
- Źródło: 2, 3, 7; także Samodręk, 5, 1, 31
- Ustępliwość przysparza przyjaciół, prawda nienawiść rodzi.
- Inne tłumaczenia: Schlebianie przysparza przyjaciół, prawda wrogów. / Prawda rodzi nienawiść, ustępliwość przyjaciół.
- Obsequium amicos, veritas odium parit. (łac.)
- Źródło: 68
- Zobacz też: prawda
Eunuch
edytuj- Wszechświat, wieczność trzech dni!
- Heu! universum triduum! (łac.)
- Znaczenie: Niestety! Całe trzy dni oczekiwania!
- Źródło: II, I, 17
- Znam naturę kobiet: kiedy chcesz, odmawiają, kiedy nie chcesz, pragną.
- Novi ingenium mulierum: nolunt ubi velis, ubi nolis cupiunt ultro (łac.)
- Źródło: 812
Heauton timorumenos
edytuj- Bo to rzeczy są takie, jak duch, co je miewa:
Kto ich zażywać umie, temu dobre; kto zaś
Źle ich użyje, temu na złe się obrócą.- Źródło: I, 3, 21
- Człowiekiem jestem; nic, co ludzkie, nie jest mi obce.
- Homo sum; humani nil a me alienum puto. (łac.)
- Źródło: I, I, 25
- Trzeba się zająć serio robotą.
- Ad rastros seriores redit.
- Źródło: 51, 58
Phormio
edytuj- Ile ludzi, tyle zdań.
- Quot homines tot sententiae: suo' quoique mos. (łac.)
- Źródło: 454
- Kto pierwszy, ten lepszy.
- Potior est, qui prior est. (łac.)
- Źródło: II, 3
- Nie rób tego, co już jest zrobione.
- Actum ne agas. (łac.)
- Źródło: II, III, 72
- Silnym los pomaga.
- Fortis fortuna adiuvat. (łac.)
- Inne tłumaczenia: Dzielnych los wspomaga. / Szczęście sprzyja silnym. / Śmiałym los sprzyja.
- Parafraza: Do odważnych świat należy.
- Źródło: 203
Inne
edytuj- I książki mają swe losy.
- Źródło: Myślę, więc jestem. Aforyzmy, maksymy, sentencje, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, Antyk, Kęty 1993, ISBN 8386482001, s. 327.
- Zobacz też: książka
- Jam Dawus, a nie Edyp.
- Davus sum, non Oedipus. (łac.)
- Znaczenie: jestem prostym człowiekiem, nie umiem rozwiązywać zagadek.
- Źródło: Dziewczyna z Andros, 1, 2, 23
- Kto połknął żerdź, będzie spał na stojąco.
- Łatwo wszyscy, gdy jesteśmy zdrowi, dajemy dobre rady chorym.
- Nic nie może być gorszego od złych języków.
- Szczyt prawa jest często szczytem zła.
- Ius summum saepe summast malitia. (łac.)
- Źródło: Heauton Timorumenos, 796
- Wady będą, dopóki będą ludzie.
- Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 327.
- Zakochani są jak szaleńcy.
- Amantes amentes. (łac.)
- Wariant: Zakochani z rozumu obrani.
- Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 327.
- Zobacz też: miłość
- Ze wszystkich moich przyjaciół jestem jedynym, jaki mi pozostał.
- Zobacz też: przyjaźń
- Zrozumieć – przebaczyć.
- Cognoscere ignoscere. (łac.)
- Źródło: Samodręk, 218
- Życie ludzkie jest jak gra w kości. Jeśli nam się nie dostała do rąk ta kość, którą chcemy, trzeba się starać jak najlepiej wyzyskać tę, która nam była przez los sądzona.
- Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 327.