Szmul Zygielbojm

Szmul Mordechaj Zygielbojm (pseudonim Artur; 1895–1943) – polityk Bundu, redaktor jidyszowego pisma „Arbeter Fragen”, radny Warszawy i Łodzi. Od 1942 członek Rady Narodowej RP w Londynie.

• Językiem Żydów jest jidysz, natomiast syjonistyczne dążenia do wskrzeszenia języka hebrajskiego są jedynie sztandarem, pod którym się przemyca szowinizm i asymilację.
  • Źródło: Prawda o syjonizmie, „Naprzód”, 23 czerwca 1929.
  • Zobacz też: jidysz, szowinizm

Szmul Zygielbojm

• Milczeć nie mogę i żyć nie mogę, gdy giną resztki ludu żydowskiego w Polsce, którego reprezentantem jestem. Towarzysze moi w getcie warszawskim zginęli z bronią w ręku, w ostatnim porywie bohaterskim. Nie było mi dane zginąć tak jak oni, razem z nimi. Ale należę do nich, do ich grobów masowych. Przez śmierć swą pragnę wyrazić najgłębszy protest przeciwko bezczynności, z jaką świat się przypatruje i pozwala lud żydowski wytępić. Wiem, jak mało znaczy życie ludzkie, szczególnie dzisiaj. Ale skoro nie potrafiłem tego dokonać za życia, może śmiercią swą przyczynię się do wyrwania z obojętności tych, którzy mogą i powinni działać, by teraz jeszcze, w ostatniej bodaj chwili, uratować od niechybnej zagłady tę garstkę Żydów polskich, jaka jeszcze żyje.
  • Opis: fragment listu skierowanego do prezydenta Władysława Raczkiewicza i premiera Władysława Sikorskiego, napisanego w Londynie tuż przed samobójstwem.
  • Źródło: skan listu w serwisie Wikimedia Commons