Stanisław Kulczyński
polski botanik i działacz polityczny
Stanisław Kulczyński (1895–1975) – polski botanik i działacz polityczny, rektor Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1936–1938 i Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1945–1951.
- Łatwo jest widzieć, że pod płaszczem pięknych haseł solidaryzmu narodowego, obrony polskości naszej kultury, dokonuje się rozbiór autonomii uniwersyteckiej, brutalne obdzieranie władz autonomicznych Uniwersytetu z ich godności, a nauki polskiej z jej praw wolnościowych jedynie zdolnych zapewnić jej rozwój.
- Opis: w liście otwartym z 1938 w sprawie narzucania przez Młodzież Wszechpolską getta ławkowego na polskich uczelniach.
- Źródło: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.
- Pamiętam imiona i widzę oblicza kolegów moich i przyjaciół, którzy stanęli pod ścianą śmierci w piaskowni lwowskiej. Pamiętam słowa i myśli, które łączyły mnie z nimi w jedno z najszlachetniejszych środowisk naukowych w Polsce. Poznaję ich twarze i słyszę ich krzyk. Imieniem tych ludzi otwierałem 18 lat temu Uniwersytet i Politechnikę we Wrocławiu. Miałem ich mandat, byłem jednym z nich.
- Opis: w październiku 1964 na uroczystości odsłonięcia pomnika na placu Grunwaldzkim poświęconego zamordowanym podczas niemieckiej okupacji profesorom lwowskim.
- Źródło: IPN dekomunizuje profesora Stanisława Kulczyńskiego, „Pauza Akademicka. Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności” nr 405, Kraków, 7 grudnia 2017.
- Żałuję dwóch rzeczy: że nie poszedłem na studia matematyczne i że zająłem się polityką.
- Opis: pod koniec życia.
- Źródło: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.
O Stanisławie Kulczyńskim
edytuj- Budować uniwersytet w obcym mieście obróconym w zgliszcza to szaleństwo. Budować uniwersytet, który miał zachować naukowe tradycje Lwowa – podwójne szaleństwo. Ale Kulczyńskiemu się udało, ściągał do Wrocławia wybitnych lwowskich uczonych, m.in. Edwarda Suchardę, Kazimierza Idaszewskiego, Hugona Steinhausa.
- Autorka: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.
- Był wrogiem faszyzmu i rozumiał jego zagrożenie dla kraju.
- Autorka: Maria Kulczyńska
- Źródło: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.
- Kulczyński, człowiek odważny, zdecydowany, rozumiejący powagę sytuacji, przeciwnik sztuczek i wybiegów, 5 listopada zarządził plebiscyt w sprawie getta. Pokazał, że narodowcy są w mniejszości. Wściekłość wszelkiego gatunku tałatajstwa nie miała granic.
- Autor: Hugo Steinhaus
- Źródło: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.
- Kulczyński był twardy. Był demokratą, nie pozwolił na antysemickie ekscesy studentów lwowskich. Rozbrykana młodzież obrzuciła go jajami, a w starciu z senatem o endeckich ciągotach, musiał ustąpić.
- Autor: Alfred Jahn, profesor geografii na Uniwersytecie Lwowskim
- Źródło: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.
- Od czasu, gdy karmienie wszy przez karmicieli zajmowało tylko godzinę dziennie i gdy uczelnie (z wyjątkiem Politechniki przemianowanej przez Niemców na „Technische Fachkurse”) były zamknięte przez hitlerowców, karmiciele w pozostałym czasie mogli organizować podziemne kursy uniwersyteckie i inną działalność patriotyczną. Na przykład ja, jako kierownik hodowli wszy, opiekowałem się grupą karmicieli składającą się w większości z matematyków słynnej Lwowskiej Szkoły Matematycznej, włączając światowej sławy profesora Stefana Banacha i innych: Jerzego Albrychta, Feliksa Barańskiego, Bronisława Knastera, Władysława Orlicza a także innych naukowców, jak: Tadeusz Baranowski (biochemik), Ludwik Fleck (bakteriolog), Seweryn Krzemieniewski i jego żona Helena (oboje słynni bakteriolodzy) oraz Stanisław Kulczyński (botanik i rektor UJK), Stefan Krukowski (archeolog).
- Autor: Wacław Szybalski
- Opis: o pracy u prof. Rudolfa Weigla jako karmiciel wszy podczas okupacji niemieckiej we Lwowie.
- Źródło: Dlaczego Stefan Banach?, lwow.com.pl
- Po wojnie mógł wyjechać do Włoch, gdzie oferowano mu posadę, ale wybrał służbę dla kraju. Został kierownikiem Grupy Naukowo-Kulturalnej, która już 9 maja 1945 roku przyjechała do zrujnowanego i płonącego jeszcze Wrocławia i tam ratował dobytek akademicki przed plądrującymi miasto krasnoarmiejcami i polskimi szabrownikami, a jednocześnie organizował polską uczelnię.
- Autor: Roman Duda, profesor emeritus Uniwersytetu Wrocławskiego
- Źródło: IPN dekomunizuje profesora Stanisława Kulczyńskiego, „Pauza Akademicka. Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności” nr 405, Kraków, 7 grudnia 2017.
- Przed wojną walczył z antysemickimi bojówkami, w czasie wojny był delegatem Rządu RP na uchodźstwie, po wojnie podnosił z gruzów wrocławskie uczelnie. Stanisław Kulczyński to wybitny botanik i rektor dwóch uniwersytetów, ale według IPN tylko relikt komunizmu.
- Autorka: Beata Maciejewska, Stanisław Kulczyński. Rektor, co faszystom się nie kłaniał, „Ale Historia”, wyborcza.pl, 8 stycznia 2018.