Tadeusz Konwicki: Różnice pomiędzy wersjami

[[GrafikaPlik:Tadeusz Konwicki by Kubik.JPG|thumb|Tadeusz Konwicki]]

'''[[w:Tadeusz Konwicki|Tadeusz Konwicki]]''' (ur. 1926), – polski powieściopisarz, scenarzysta, reżyser.

* Powtarzam sobie w myślach to krótkie słowo "Polska"„Polska” i wtedy jawi się we mnie jakaś rzewna podniosłość, i coś jasnego, swobodnego, kojącego. Polska – ojczyzna wolności, Polska – matecznik tolerancji, Polska – wielki ogród bujnego indywidualizmu. Gdzie ludzie pozdrawiają się uśmiechem, gdzie policjant nosi różę zamiast pałki, gdzie powietrze składa się z tlenu i prawdy. Polska – wielki biały anioł pośrodku Europy.

* To znane nam zawsze pytanie:<br> />– Czy warto było?

* Szukam marynarki. Jest, leży wtłoczona w mój kożuch, który zgorszył Kaziuka. Macam kieszenie. W jednej coś szeleści zdradliwie. Pewnie gotówka. Wyciągam do połowy list w rozdartej kopercie, ostemplowanej rozrzutnie przez naszą pocztę i nasz skrupulatny urząd celny. W tej kolorowej kopercie spoczywa list od Seweryna P,, mego przyjaciela z lat dziecinnych. Widzieliśmy się ostatni raz przed moim domem w Kolonii Wileńskiej, a był to świt szóstego lipca czterdziestego czwartego i obaj mieliśmy francuskie karabiny bez amunicji, i obaj biegliśmy atakować niemiecki pociąg pancerny, co stanął na naszej stacyjce, wstrzymany powstaniem wileńskim, bo i u nas pod koniec wojny zdarzyło się powstanie, ale nikt o nim nie pamięta, ja także coraz rzadziej pamiętam. Z tym listem od Seweryna P., czyli od Sewka, chodzę już od paru tygodni i nie mogę się z nim rozstać. Stale słyszę na piersi jego zamierający puls. Stale czuję jego ostre kanty jak niejasne wyrzuty sumienia.<br> />– Co się stało? – pyta zaniepokojona Basia. – Boli cię serce?<br />– Teraz już zawsze będzie boleć.

* – Naród musi przetrwać.<br />– A któż odróżni trwanie od agonii?<br />(...)<br> />– Nie ma chyba innej drogi, Toniu. Nie ma innej drogi, jeśli nie chcemy znikczemnieć, skarleć i umrzeć we wzgardzie innych ludów.

* – Czy wiesz, że jedziesz na pewną śmierć? – rzekła raptem Tonia.<br /> – Pragnę uniknąć przedwczesnej śmierci jak każdy człowiek – szepnął po namyśle.<br /> – Jeśli wytrwasz na posterunku do końca, znajdziesz śmierć.<br /> – Ktoś musi umierać...<br /> – ... żeby inni mogli żyć – dokończyła szyderczo Tonia.<br /> – Kim ja jestem, Toniu? Anonimowym człowiekiem. Ani pięknym, ani szczególnie zdolnym, ani znaczącym dla ogółu. Jestem zwykłą cząstką tego narodu. I samemu mnie siebie nie szkoda.

* – Myślisz, że los mnie ułaskawi? Że schwytają mnie jutro i ześlą na Sybir miast powiesić za miesiąc albo za rok. Nie, oddadzą jutro paszport i pojadę do Warszawy objąć dyktaturę nie istniejącego państwa.<br /> – Mówisz to z goryczą?<br /> – Mówię, tak jak jest. Jak wypadło żyć.

* Pamiętam jakieś opozycyjne przyjęcie w latach 80. i pewną Niemkę, jej nazwiska nie zapamiętałem, która przy okazji rozmowy o polskim antysemityzmie oświadczyła z wyższością, że Niemcy już się z tym uporali, a Polacy ciągle jeszcze mają to przed sobą. Zdenerwowała mnie straszliwie i zacząłem do niej krzyczeć: "Na„Na kolana, na kolana. Z tym problemem będziecie się jeszcze zmagać przez następne kilkaset lat"lat”. Czy zrozumiała, że to nie była zwykła zbrodnia, ale coś, co przewróciło cały dotychczasowy moralny porządek świata? Czy w ogóle to jest do zrozumienia? Przecież z tą wiedzą, doświadczeniem Holocaustu nie sposób się uporać. To zatruło całą naszą cywilizację, stąd jej nihilizm, zagubienie i rozpacz.

[[Kategoria{{DEFAULTSORT:Polscy pisarze|Konwicki, Tadeusz]]}}

[[Kategoria:Polscy reżyserzy|Konwicki, Tadeuszpisarze]]