Konstanty Ildefons Gałczyński: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Alessia (dyskusja | edycje)
m →‎M: poprawa linków
m dr Zmiana
Linia 1:
[[Plik:KonstantyIldefonsGalczynski1947.jpg|mały|<center>Konstanty Ildefons Gałczyński</center>]]
'''[[w:Konstanty Ildefons Gałczyński|Konstanty Ildefons Gałczyński]]''' (1905–1953) – polski poeta i satyryk. Mąż [[Natalia Gałczyńska|Natalii]], ojciec [[Kira Gałczyńska|Kiry]].
==Cytaty z twórczości K.I. Gałczyńskiego==
===''Kronika olsztyńska'' (1950)===
* Gdy trzcina zaczyna płowieć,<br />a żołądź większy w dąbrowie,<br />znak, że lata złote nogi<br />już się szykują do drogi.
Linia 8 ⟶ 7:
 
===''Niobe'' (1951)===
* Dobry wieczór, monsieur Chopin.<br />Jak pan tutaj dostał się?<br />Ja przelotem z gwiazdki tej.<br />Być na ziemi to mi lżej:<br />Stary szpinet, stary dwór,<br /></br />ja mam tutaj coś w C-dur
 
* Niebo zimno patrzy w Niobe.
Linia 38 ⟶ 37:
** Zobacz też: [[droga]]
 
* Myślę, że po to są wiersze,<br />ich ruch ku sercu człowieka,<br />by szerzej szła, coraz szerzej<br />przez kontynenty jutrzenka...jutrzenka…
** Źródło: ''X''
** Zobacz też: [[wiersz]]
Linia 52 ⟶ 51:
 
* Niechaj tam inni księgi piszą. Nawet<br />niechaj im sława dźwięczy jak wieża studzwonna,<br />ja ksiąg pisać nie umiem, a nie dbam o sławę –<br />serwus, madonna.
** Źródło: ''Serwus madonna'', (1929)
 
* Wszystko, coś stracił, wszystko, coś zgubił,<br />w Bachu, bracie, odnajdziesz.
Linia 60 ⟶ 59:
 
* Wszystko jak sen wariata śniony nieprzytomnie.
** Źródło: ''Serwus madonna'', (1929)
 
===''Teatrzyk Zielona Gęś''===
Linia 66 ⟶ 65:
 
* Nigdy nie trzymaj się wyniośle,<br />coś z mrówki miej, nie pawia,<br />a jeśli kto ma uszy ośle,<br />to z nim się nie umawiaj.
** Źródło: ''Straszny koniec Spóźnialskich'', (1949)
 
* ZA ŻADNE GÓRY SREBRA<br />NIE DAM SE WYJĄĆ ŻEBRA.
Linia 76 ⟶ 75:
===A===
* A ja tobie bajki opowiadam,<br />szeptów moich słuchasz bardzo rada.
** Źródło: ''A ja tobie bajki opowiadam'', (1953)
 
* A ty mnie na wyspy szczęśliwe zawieź,<br />wiatrem łagodnym włosy jak kwiaty rozwiej, zacałuj (...)
** Źródło: ''Prośba o wyspy szczęśliwe'', (1930)
 
* A u was nuda i bieda,<br />myszy, deszcz i Polska.
Linia 85 ⟶ 84:
** Zobacz też: [[bieda]], [[deszcz]], [[mysz]], [[nuda]], Polska]]
 
* Adolf, proszę cię, usiądź się na tę drzewomarmeladaskrzynkę. Jeżeli skrzynka będzie kaputt iść, to co my możemy na to? Wszystko jest los. (...) Masz głowaból? Nie masz żadnego? Ty jesteś bohater. Słodki świniopies ty. Czy masz mnie zawsze jeszcze chętnie?
** Opis: [[parodia]] [[język niemiecki|języka niemieckiego]].
** Źródło: ''Ewa Braun i Hitler''
** Zobacz też: [[Ewa Braun]], [[Adolf HitelrHitler]]
 
* Angelologia i dal.
Linia 95 ⟶ 94:
 
===B===
* (...) był taki czas na świecie,<br />że wcale nie było choinek,<br />ani jednej, i dzięcioł wyrywał sobie piórka<br />z rozpaczy, i płakała wiewiórka,<br />co ma ogonek jak dymiący kominek.
** Źródło: ''Kto wymyślił choinki''
** Zobacz też: [[choinka]]
Linia 105 ⟶ 104:
===C===
* Chcieliście Polski, no to ją macie.
** Źródło: ''Skumbrie w tomacie'', (1936)
 
* Ciemne olchy stoją na moczarze,<br />rozsypuje się w mokradłach próchno.<br />Ej, rozświstał się wiatr na fujarze,<br />małe gwiazdki nad olchami zdmuchnął.
Linia 133 ⟶ 132:
* Ech, muzyka, muzyka, muzyka,<br />spod smyka zielony kurz.<br />Lecą gwiazdy zielone spod smyka,<br />damy karo i bukiety róż.
** Opis: utwór ten napisał Gałczyński w noc, gdy za ścianą rodziła się jego córka Kira.
** Źródło: ''Ech, muzyka'', (1936)
** Zobacz też: [[muzyka]]
 
Linia 144 ⟶ 143:
 
* Gdy wieje wiatr historii,<br />Ludziom jak pięknym ptakom<br />Rosną skrzydła, natomiast<br />Trzęsą się portki pętakom.
** Źródło: ''Ballada o trzęsących się portkach'', (1953)
** Zobacz też: [[historia]]
 
Linia 158 ⟶ 157:
** Zobacz też: [[flaga]]
 
* (...) i tak się trudno rozstać,<br />i tak się trudno rozstać,<br />no, jeśli nawet trochę pada, to niech pada!<br /><br />i tak się trudno rozstać,<br />i tak się trudno rozstać,<br />nas zaczarować tutaj musiał chyba deszcz.
** Opis: śpiewane też przez [[Irena Santor|Iren Santor]].
** Źródło: ''Deszcz (Bo tak się trudno rozstać)''
Linia 167 ⟶ 166:
** Zobacz też: [[czerwiec]]
 
* Ja jestem Polak, a Polak jest wariat,<br />a wariat to lepszy gość (...).
** Źródło: ''Liryka, liryka, tkliwa dynamika''
 
Linia 192 ⟶ 191:
===M===
* Mchy mówiły: „Ach, cóż za złocistość?<br />Chyba będzie jaka uroczystość”.<br />Dzięcioł z dębem rozmawiał znacząco,<br />że się cudo zdarzyło na łące.
** Źródło: ''Narodziny dzieciątka'', (1930)
 
* Mnie idiota? Od idioty?<br />Sam idiota. Idiociński (...).
** Opis: przykład zastosowania [[Elipsa (językoznawstwo)|elipsy]].
** Źródło: ''Kolczyki Izoldy''
Linia 203 ⟶ 202:
 
* Mój panie, śmierć to rzecz prosta.
** Źródło: ''Śmierć braciszka'', „Głos Literacki”, 1928
 
* Mówisz, że cię miłość mierzi – zmierź mnie sobie, wołam, zmierź!
Linia 214 ⟶ 213:
** Zobacz też: [[Żoliborz]]
 
* (...). najlepsze te małe kina,<br />gdzie wszystko się zapomina...zapomina…
** Opis: wiersz o najstarszym działającym [[kino|kinie]] świata Pionier 1909'' w [[Szczecin]]ie.
** Źródło: ''Małe kina'', 1947
Linia 223 ⟶ 222:
 
* Nie wystarczy pokochać, trzeba jeszcze umieć tę miłość przenieść przez całe życie.
** Źródło: Wanda Patura, ''Gdy milość dojrzeje...dojrzeje…'', Wydawnictwo Łódzkie, 1991, s. 5.
 
* No, w raju, jak to w raju,<br />zielono i wesoło,<br />obiady, gadu-gadu,<br />wieczerze i tak w koło.
Linia 237 ⟶ 236:
 
* O Radości, iskro bogów,<br />kwiecie elizejskich cór,<br />święta, na twym świętym progu<br />staje nasz natchniony chór.
** Źródło: ''Do Radości'' (fragment); ''Dzieła'' t. V ''Przekłady'', (1979), s. 331.
** Zobacz też: [[radość]]
 
Linia 244 ⟶ 243:
 
* Ojczyzną moją jest muzyka. A ty jesteś jak nuta rzewna,<br />z którą na ustach, po latach, wraca się w muzykę jak do domu.
** Źródło: ''Ojczyzną moją jest muzyka'', (1945)
** Zobacz też: [[ojczyzna]]
 
Linia 253 ⟶ 252:
===P===
* – Patrz, Kościuszko, na nas z nieba! –<br />raz Polak skandował<br />i popatrzył nań Kościuszko,<br />i się zwymiotował.
** Źródło: ''Na pewnego Polaka'', (1934)
** Zobacz też: [[Tadeusz Kościuszko]]
 
Linia 264 ⟶ 263:
 
* Pod lewą powieką ukrywam pompkę wzruszenia.
** Źródło: ''Okulary szydercy'', (1946)
 
* ''Potem świecznik nagle cienie zmylił,<br />żeśmy sądzili, że jesteśmy w Sewilli,<br />jaka Sewilla?! To Katowice w zamieć.''
Linia 275 ⟶ 274:
 
* Pyłem księżycowym być na twoich stopach<br />wiatrem przy twej wstążce,<br />mlekiem w twoim kubku,<br />papierosem u ustach,<br />ścieżką pośród chabrów,<br />ławką, gdzie spoczywasz,<br />książką którą czytasz.
** Źródło: ''Pyłem księżycowym...księżycowym…''
 
===R===
Linia 288 ⟶ 287:
** Źródło: ''Ech, muzyka''
 
* (...) sześć lat po świecie tułał się człowiek<br />i nagle: Polska i harfa eolska,<br />po prostu cud jak z nut (...).
** Źródło: ''Liryka, liryka, tkliwa dynamika''
 
Linia 297 ⟶ 296:
===T===
* Tak to nadobne grono<br />radziło unisono<br />w śmiertelnej sali.<br />A że lico miał bladsze<br />orzekli: – Pewnie nadszedł<br />koniec kanalii.
** Źródło: ''Śmierć poety'', (1930)
 
* Tu nie pomoże nic...nic…<br />a cóż ja znaczę!<br />ten sam sen, ten sam błysk,<br />srebrne akacje
** Źródło: ''Srebrne akacje''
 
===U===
* Ukochany kraj,<br />umiłowany kraj,<br />ukochane i miasta, i wioski,<br />ukochany kraj,<br />umiłowany kraj,<br />ukochany, jedyny, nasz, polski.
** Źródło: ''Wszystko tobie, ukochana ziemio'' (''Ukochany kraj...kraj…''; 1953)
 
* Ukochany kraj,<br />Umiłowany kraj,<br />Ukochany, jedyny, nasz, polski.<br />Ukochany kraj,<br />Umiłowany kraj,<br />Ukochana i ziemia, i nazwa (...).
** Źródło: ''Wszystko tobie, ukochana ziemio'' (''Ukochany kraj...kraj…''; 1953)
 
===W===
* Warszawski wiatr na Starówce i Mariensztacie<br />Warszawski wiatr wy się w nim jak ja zakochacie<br />Jemu równego nie ma na Freta i Bema i jak<br />szeroka ziemia pędzi warszawski wiatr...wiatr…
** Źródło: ''Warszawski wiatr'' w: ''Dzikie wino'', Iskry, Warszawa 1980, s. 65.
 
* Wciąż uciekamy. Z miasta do miasta.<br />Inteligenci.<br />Tęskniąca nacja.<br />Ginąca klasa.<br />Mali, zmarznięci.
** Źródło: ''Wciąż uciekamy'', (1936)
 
* We śnie jesteś moja i pierwsza,<br />we śnie jestem pierwszy dla ciebie.<br />Rozmawiamy o kwiatach i wierszach,<br />psach na ziemi i ptakach na niebie.
Linia 320 ⟶ 319:
** Zobacz też: [[sen]]
 
* (...) wielkim, bezkresnym wachlarzem<br />wachluje nas chłopiec nieduży,<br />szmaragdy w uszach ma,<br />on jest Murzyn,<br />a my nazywamy go Nocą.
** Źródło: ''Anińskie noce'', (1937)
 
* Właśnie ojciec kiwa na matkę,<br />Że czas się dzielić opłatkiem,<br />więc wszyscy podchodzą do siebie<br />i serca drżą uroczyście<br />jak na drzewie przy liściach liście.<br />Jest cicho. Choinka płonie.<br />Na szczycie cherubin fruwa.
Linia 330 ⟶ 329:
** Zobacz też: [[cierpienie]], [[fraszka]]
 
* Wszędzie tam, gdzie brzoza<br />i muzyka w kołach jadącego na jarmark woza:<br />„Aj, dierbień, dierbień kaługa” śpiewa wóz i w słońce jedzie...jedzie…<br />gdzie wiewiórki są królewny, a królowie – niedźwiedzie;<br />gdzie kobiety noszą piersi wysoko, a w oczach zmrużonych całą słodycz świata,<br />gdzie na wędrowca czeka wieczorem herbata<br />i mały dom, i sen, i brzęk talerza,<br />i głupie, rzeźbione drzwi, dla biedaków rozwarte na ścieżaj –<br />wszędzie tam,<br />choćby to było na końcu świata,<br />jest Rosja.
** Źródło: ''Rosja''
 
* Wszystkie instrumenty<br />nie wyrażą tego,<br />co w sercu zamknięte:<br />i flet jest kaleką<br />i organ i arfa,<br />śpiewają nietęgo (...).
** Źródło: [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14353 ''Polskie tercyny'', „Życie Literackie” 1952, nr 1 (6 stycznia), 1952, s. 8.]
** Zobacz też: [[flet]], [[harfa]]
 
===Z===
* Za duży wiatr na moją wełnę.
** Źródło: ''Notatki z nieudanych rekolekcji paryskich'', VI, (1946)
 
* Zapachniały zefiry<br />Brzękły potrójne liry<br />Pierzchnęła tłuszcza<br />Serce alkoholowe<br />Unieśli aniołowie<br />Na złotych bluszczach.
Linia 345 ⟶ 344:
 
* Zapytajcie Artura,<br />daję słowo: nie kłamię,<br />ale było jak ulał<br />sześć słów w tym telegramie:<br />ZACZAROWANA DOROŻKA<br />ZACZAROWANY DOROŻKARZ<br />ZACZAROWANY KOŃ.
** Źródło: ''Zaczarowana dorożka'', (1946)
** Zobacz też: [[dorożka]], [[koń]]
 
* Zły baronie, dobrze tak ci!<br />chciałeś naszą miłość zgnieść,<br />nasze słodkie koci-łapci,<br />że tak powiem, naszą płeć.<br />Na złość tobie wiosną Amor,<br />co sekrety różne zna,<br />ukołysze nas tak samo<br />w tym najsłodszym TRULLA LA.
** Źródło: ''Wróci wiosna, baronowo'', (1947)
 
===Ż===
* (...) żeby siła w ramionach,<br />żeby trud nasz wykonać –<br />przy stali i przy zbożu,<br />na lądzie i na morzu –<br />żeby blask szedł z dni naszych,<br />dni mozolnych, odważnych,<br />w wiek sławą złotolistną,<br />nuto święta, ojczyzno.
** Źródło: ''Ojczyzna'', (1952)
 
* Życie jest zawsze takie,<br />że jest się w nim, moje złoto,<br />albo zimnym łajdakiem,<br />albo natchnionym idiotą.
Linia 365 ⟶ 364:
** Zobacz też: [[wróbel]]
 
==CytatyO oKonstantym K.I.Ildefonsie Gałczyńskim==
* (...) bełkot pisanych dla pieniędzy ''Zielonych Gęsi'' i ''Listów z fiołkiem'', na które otrząsa się cała myśląca i artystycznie wrażliwa Polska (...).
** Autor: [[Stefan Kisielewski]], ''O kosmicznym bełkocie'', „Tygodnik Warszawski” nr 44
 
* Człowiek bardzo często udziela wywiadu na kasetę magnetofonową, ktoś później to spisuje i drukuje...drukuje… Pamiętam jak raz zacytowałem Gałczyńskiego: „Jam jest nad mocz wyższy, jam jest metafizyk”, a jakaś facetka zapisała „Jam pies nad mocz wyższy i już metafizyk”...metafizyk”… (''śmiech'').
** Autor: [[Zdzisław Beksiński]]
** Źródło: [http://fakty.interia.pl/tylko_u_nas/news/odkrywanie-zdzislawa-beksinskiego,1345092,3439 ''Odkrywanie Zdzisława Beksińskiego'', fakty.interia.pl, 28 lipca 2009]
Linia 378 ⟶ 377:
** Zobacz też: [[Witold Gombrowicz]]
 
* Jednak nie wirtuozeria techniki pozwala Gałczyńskiemu na opanowanie chaosu kłębiącego się w jego wierszach. Ożywia je przecież niezwykła prawda uczuć. Wszystko dla Gałczyńskiego poety może być zmyśleniem, dziwactwem, błędem: uczucia jedne są prawdziwe. Styl może być pogmatwany; widzenie świata – rozłamane; myśli – ślepe i błędne; uczucia jednak zawsze pozostają pewne. W jego wierszach galopują chmary nonsensów; uczucia, które w nich żyją, są jednak proste. Prosta miłość do żony promieniuje z meandrów fantastycznych opisów; prosty rachunek dla bohatera o pogarda dla kombinatorów prześwitują przez mgły ''Kolczyków Izoldy''; prosta miłość ojczyzny przenika wiersze wojenne. Źródło: poezji Gałczyńskiego bije w sercu poety.
** Autor: [[Jan Błoński]]
** Źródło: Kira Gałczyńska, ''Zielony Konstanty''
Linia 386 ⟶ 385:
** Opis: wiersz poświęcony Gałczyńskiemu.
 
* Miłosz stworzył tam [w ''Zniewolonym umyśle''] całkowicie kłamliwy portret mojego ojca! (...) Miłosz zarzucał Gałczyńskiemu, że jest poetą popularnym, że jego wiersze można zaśpiewać. Traktatów filozoficznych Miłosza nikt nie zaśpiewa, nikt ich nie przerobi na kabaret. Miłosz dopiero pod koniec życia przyznał, że dwa czy trzy wiersze Gałczyńskiego są utworami wielkimi!
** Autor: [[Kira Gałczyńska]]
** Źródło: „Dziennik Zachodni”, 3 stycznia 2007
Linia 395 ⟶ 394:
** Źródło: „Dziennik Zachodni”, 3 stycznia 2007
 
* Nie wiem, czy Gombrowicza i Schulza można nazwać szkołą Witkiewicza. Chyba nie. To były samodzielne boczne odnogi, choć dla nas układają się w pewien mozę wspólny nurt. „Uczniem” był być może tylko Gałczyński.
** Autor: [[Konstanty Puzyna]]
** Źródło: Kira Gałczyńska, ''Zielony Konstanty''
 
* Poezja Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego nie zbłądzi pode strzechy. Ale ma za to wszelkie dane, by stać się szerokich kół społeczeństwa, bo poza niewielką ilością przewrotnych akcentów zamyka się właściwie w obrębie „familijnego ciepła”, dobrze widzianego w sferze trzeciego stanu Rzeczypospolitej.
** Autor: [[Józef Czechowicz]], „Prosto z mostu” 1936 nr 13, 1936
 
* Pokazałeś w wesołej herezji<br />Przez swe fraszki fiołkowe i gęsie,<br />Ile jest nonsensu w poezji<br />I ile poezji w nonsensie.
Linia 407 ⟶ 406:
 
* Słuszniej by było, gdyby Gałczyński ukręcił łeb temu rozwydrzonemu kanarkowi, który zagnieździł się w jego wierszach.
** Autor: [[Adam Ważyk]], z referatu wygłoszonego na V Zjeździe literatów polskich w 1950 roku
 
* Z młodszego pokolenia poetów naszych wyróżnia się pijaństwem Konstanty Gałczyński.
** Autor: [[Stanisław Grzegorzewski]], ''Sienkiewicz pisał winem'', „Tydzień”, nr 16
 
==Zobacz też==