Ostatnia bitwa (ang. The last battle) – powieść autorstwa C.S. Lewisa z 1956 roku, ostatnia część cyklu Opowieści z Narnii; tłum. Andrzej Polkowski.

  • „A jednak przez całe życie szukałem Tasza”. A Wspaniały rzekł: „Mój umiłowany synu, gdybym to nie ja był tym, za kim tęskniłeś nie szukałbyś tak długo i tak szczerze. Bo wszyscy znajdą to, czego naprawdę szukają”.
    • Opis: fragment relacji Emeta z jego rozmowy z Aslanem.
    • Źródło: rozdział 15, Dalej wzwyż i dalej w głąb
  • A kiedy to powiedział, przestał już wyglądać jak Lew, jednak to, co zaczęło się dziać później, jest tak wielkie i piękne, że nie mogę o tym pisać. Dla nas to koniec wszystkich opowieści i można tylko dodać, że odtąd już wszyscy żyli długo i szczęśliwie. Lecz dla nich prawdziwa opowieść dopiero się zaczęła. Całe ich życie w tym świecie i wszystkie przygody w Narnii były zaledwie okładką i stroną tytułową i teraz rozpoczynali wreszcie Rozdział Pierwszej Wielkiej Opowieści, jakiej nikt jeszcze na ziemi nie czytał – opowieści, która trwa wiecznie i w której każdy rozdział jest lepszy od poprzedniego.
    • Opis: wydarzenia opisane w finalnej części serii Opowieści z Narnii, w której wszyscy główni bohaterowie przedostają się do nowego świata, gdzie poznają prawdziwą postać lwa Aslana.
    • Źródło: rozdział 16, Pożegnanie z Krainą Cieni
  • Ale wkrótce wszyscy znowu spoważnieli, bo jak zapewne wiecie, jest taki rodzaj szczęścia i zadziwienia, który czyni człowieka poważnym. Jest po prostu za dobrze, by marnować czas na żarty.
    • Źródło: rozdział 16, Pożegnanie z Krainą Cieni
  • Czyż bowiem jeden z poetów nie powiedział, że szlachetny przyjaciel jest darem najwspanialszym, a da­rem następnym co do wspaniałości jest szlachetny wróg?
    • Postać: Emet
    • Źródło: rozdział 14, Noc spada na Narnię
  • Dorosła, w tym rzecz (…) Chcia­łabym, żeby wreszcie DOROSŁA. Zmarnowała lata szkolne, myśląc tylko o tym, żeby wreszcie być do­rosła, a teraz zmarnuje resztę życia, starając się za­trzymać czas. To jej recepta na życie: przebiec ten najgłupszy dystans jak najszybciej, a potem zatrzymać się na tak długo, jak można.
    • Postać: Łucja Pevensie
    • Opis: o siostrze Zuzannie.
    • Źródło: rozdział 12, Przez drzwi Stajni
  • Gwiazdy nigdy nie kłamią – kłamią tylko ludzie i zwierzęta.
    • Postać: centaur Runwid
    • Źródło: rozdział 2, Lekkomyślność króla
  • Im dalej wzwyż i im dalej w głąb, tym wszystko staje się większe. Wnętrze jest zawsze większe od tego, co na zewnątrz.
    • Postać: faun Tumnus
    • Źródło: rozdział 16, Pożegnanie z Krainą Cieni
  • – Julio – odezwał się znowu Eustachy.
    – Co?
    – Co się stanie, jak nas zabiją?
    – No, chyba będziemy martwi.
    • Źródło: rozdział 9, Wielkie zgromadzenie na Wzgórzu Stajni
  • Nie zaczynaj zbędnych dyskusji (…) bo to jest coś, czego nie znoszę. Jestem człowiekiem, a ty jesteś tylko tłustym, głupim niedźwiedziem. Co ty w ogóle wiesz o wolności? Myślisz, że wolność to robienie tego, co ci się podoba? Dowiedz się, że jesteś w błędzie. To wcale nie jest prawdziwa wolność. Prawdziwa wolność polega na tym, że bę­dziesz robić to, co ja ci powiem.
    • Postać: szympans Krętacz
    • Źródło: rozdział 3, Małpa w pełni chwały
  • Pamiętaj, że wszystkie światy biegną do swe­go końca, oraz że szlachetna śmierć jest skarbem i nikt nie jest zbyt ubogi, aby go nabyć.
    • Opis: ostatnie słowa umierającego centaura Runwida.
    • Źródło: rozdział 8, Jakie nowiny przyniósł orzeł
  • (…) „Panie, a więc to prawda, że ty i Tasz to jedno?” Lew wydał z siebie gniewny pomruk, od którego ziemia zadrżała, i powiedział: „To fałsz, a wszystko, co czyniłeś dla Tasza, przyjmuję tak, jakbyś to czynił dla mnie – nie dlatego, że on i ja jesteśmy jedną osobą, lecz dlatego, że jesteśmy swoimi przeciwieństwami. Ja i on tak bardzo się różnimy, iż żaden niegodziwy czyn nie może być dokonany w mo­je imię, a żaden czyn, który jest godziwy, nie może być dokonany w jego imię. Dlatego, jeśli ktokolwiek przysięga na Tasza i dotrzymuje przysięgi, ponieważ ją złożył, naprawdę przysięga mnie, choć o tym nie wie, i to ja udzielam mu nagrody. I jeśli ktokolwiek wyrządza okrucieństwo w moje imię, wówczas, choć wymawia imię Aslana służy Taszowi, i to Tasz przyjmuje jego czyn. Czy zrozumiałeś to, moje dziecko?” A ja powiedziałem: „Panie ty wierz, że zrozumiałem”.
    • Opis: fragment relacji Emeta z jego rozmowy z Aslanem.
    • Źródło: rozdział 15, Dalej wzwyż i dalej w głąb