Marzec
trzeci (3.) miesiąc roku w kalendarzach gregoriańskim, juliańskim i innych
Przysłowia o marcu
edytuj- A po lutym marzec spieszy, koniec zimy wszystkich cieszy.
- Aquilo w marcu to nam pomoże, że nam nawieje do kraju zboże.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Drukarnia Emila Skiwskiego, Warszawa 1894, s. 289.
- Co marzec wypiecze, to kwiecień wysiecze.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 289.
- Czterdziestu Męczenników[1] jakich, czterdzieści dni takich.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 9788301158965, s. 520.
- Gdy przyjdzie marzec, umrze niejeden starzec.
- Warianty: W marzec niejeden zadrze brodę starzec.
- Warianty: W marzec niejeden zadrze brodę starzec.
- W marzec zadrze brodę starzec.
- Marzec, zadrze brodę niejeden starzec.
- Ano marzy mraką marzec, niejeden nam zamrze starzec.
- Marzec, marzec, niejeden kipnie starzec.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- W marzec zadrze brodę starzec.
- Gdy suchy marzec, nagradza
- kwiecień, bo deszcze sprowadza.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Gdy w marcu deszcz pada, wtedy rolnik biada, gdy słońce jaśnieje, to rolnik się śmieje.
- Gdy w marcu niebo od południa ryknie, rok wszego dobra w żyzności uniknie.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Ile mgieł w marcu, tyle deszczów w czerwcu.
- Warianty: Ile mgły w marcu, tle w czerwcu wody.
- W który dzien mgła w marcu, za trzy miesiące pewny deszcz.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Warianty: Ile mgły w marcu, tle w czerwcu wody.
- Ile w marcu dni jasnych, ale z rana mglistych, tyle w żniwa czasów dżdżystych.
- Wariant: Jako wiele dni mglistych będzie w marcu, deszczów i burzy tyle ujrzysz starcu.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Ile w marcu dni mglistych, tyle w żniwa dni dżdżystych.
- Jak w wilczym miesiącu[2], tak w marcu.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Jakie Zwiastowanie[3], takei Zmartwychwstanie.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 520.
- Kiedy starzec chory w marzec, będzie zdrów;
- Lecz gdy baba w maju słaba, pacierz zmów.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Lecz gdy baba w maju słaba, pacierz zmów.
- Kiedy w marcu wiele grzmoty, nie ma w lato gbur ochoty.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marcowa pogoda.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 520.
- Marcowy, lód, młoda rada, majowa pogoda, ranny deszcz – wszystko to nietrwałe.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marzec bierze na rzecz.
- Warianty: Marzec zna się na rzecz.
- Marzec weźmie niejednego na rzecz.
- Marzec bierze koty na rzecz.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Warianty: Marzec zna się na rzecz.
- Marzec dziwne stroi fochy, zmiata starce i junochy.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marzec marzy, jak się zdarzy.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marzec nie da sobie wcale narzec.
- Wariant: Marzec nie da sobie lutemu narzec.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marzec rzekł do lutego: gdybym miał tak mocy wiele, tobym zmroził w krowie cielę.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marzec uparty stroi z pługiem żarty, a kwiecień przychodzi i w chlew go zawodzi.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Marzec zielony, niedobre plony.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Na świętego Grzegorza[4] idzie zima do morza.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 521.
- Na świętego Kazimierza[5] wyjdzie skowronek spod pierza.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 521.
- Na świętego Kazimierza[5] zima do morza zmierza.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 521.
- Od dnia dwudziestego marca zagrzewa niebo choć starca.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Pierwszy dzień i czwarty marca dusi młodego i starca.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Po niestatecznym marcu świat się cieszy majem.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Radował się starzec, kiedy minął marzec;
- Nie baj baju, umrzesz w maju.
- Warianty: Cieszył się starzec, że przeżył marzec, etc.
- Cieszył się starzec, że przeżył marzec, aż no w maju niosą go do gaju.
- Poszedł marzec, żyje starze; nie baj baju, umrzesz w maju.
- Starcu, umrzesz w marcu; baj baju, będziesz w raju.
- Kontent starzec, że przebył marzec.
- Marzec, przeżył starzec.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Warianty: Cieszył się starzec, że przeżył marzec, etc.
- Skoro przyjdzie marzec, nie wytrzyma starzec;
- Nie pleć baju, złapie śmierć starca i w maju.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Suchy marzec, maj niechłodny, mokry kwiecień – rok niegłodny.
- Warianty: Suchy marzec, maj zaś chłodny, etc.
- Suchy marzec, mokry kwiecień, a maj chłodny, z pewnością rok niegłodny.
- Marzec suchy, deszcz w kwiecień gdy bogaty bywa, Maj zaś chłodny, w urodzaj rok taki opływa.
- Gdy suchy marzec, mokry kwiecień, maj przychłodny, Wtenczas, wnosi gospodarz, nie będzie rok głodny.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Warianty: Suchy marzec, maj zaś chłodny, etc.
- Suchy marzec, mokry kwiecień, maja czasy zimne: czynią stodoły, sklepy i sopy pełne.
- Warianty: Suchy marzec, mokry kwiecień i zimny maj napełnią piwnicę i szpiklerze, także obfite siano daje.
- Marzec suchy, w deszcz kwiecień gdy bogaty bywa, Maj zaś chłodny, w urodzaj taki rok opływa.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290.
- Suchy marzec, mokry maj czyni gumno jako gaj.
- Warianty: …będzie gumno jako gaj.
- …będzie żytko jak gaj.
- …czyni zboże jako gaj.
- Suchy marzec, ciepły kwiecień, mokry maj czynią gumno jako gaj.
- Suchy marzec, chłodny kwiecień, mokry maj, będzie żyto jako gaj.
- Suchy marzec, mokry kwiecień, mokry maj…
- …chodny maj, będzie żyto kieby gaj.
- …rośnie żyto jako gaj.
- Gdy suchy marzec, a maj mokry bywa, Żyznego roku oracz się spodziéwa.
- Suchy marzec, mokry kwiecień, chłodny maj, będzie żyto jako gaj.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 290–291.
- Warianty: …będzie gumno jako gaj.
- W marcu, choć słota, rzucaj zboże do błota.
- W marcu, gdy są grzmoty, urośnie zboże ponad płoty.
- W marcu jak w garncu.
- Źródło: Oskar Kolberg, Mazowsze: Obraz etnograficzny. T. 1, Mazowsze polne, cz. 1, Druk. Wł. L. Anczyca i Spółki, Kraków 1885, s. 126.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 291.
- Źródło: Daniela Podlawska, Magdalena Świątek-Brzezińska, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Bielsko-Biała 2008, s. 438.
- W marcu kto nie zaczyna, biedna jest gospodyna.
- Warianty: …biednyć to gospodyna.
- W marcu kto siać nie zaczyna, …
- …biednyć to gospodarzyna.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 291.
- W marcu śnieżek sieje, czasem słonko grzeje.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 291.
- W marcu już dzień, gdyby ruski wół.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 291.
- Źle się w marcu urodzić, bo trudno takiemu dogodzić.
Inne
edytuj- Marzec. Wracamy z parku. Wreszcie przeszła zima.
Spod stopniałego śniegu wyjrzały murawy.
Drzewa nagie, lecz pierwsze kiełkują już trawy,
Choć na stawie zielony, cienki lód się trzyma.- Autor: Leopold Staff, Marzec
- W marcu
jak w garncu,
jak w drewnianej beczce.
Trochę śniegu,
trochę śmiechu
wytoczy się jeszcze.- Autor: Teresa Ferenc, fragment wiersza Marzec
- Źródło: Teresa Ferenc, Najbliższa Ojczyzna, wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza, Gdańsk 1982, s. 18.