Louis Botha

Louis Botha (1872–1919) – burski polityk i generał, pierwszy premier Związku Południowej Afryki.

• Bóg naszych ojców dał nam dzisiaj wspaniałe zwycięstwo. Mamy odpartego wroga ze wszystkich stron, w trzech różnych punktach. Pozwoliliśmy im pod gwałtownym ostrzałem z ich strony podejść z 12 działami bardzo blisko rzeki. Jak tylko zostało to uczynione, otworzyliśmy ogień z naszych mauserów, zabijając strzelców i dezorganizując ich do tego stopnia, że udało się im odzyskać tylko dwa działa. Wzięliśmy pozostałe 10 – duże, piękne armaty, wraz z 13 wagonami pełnymi oporządzenia (...). Straty wroga muszą być straszne, leżą jeden na drugim. (...) Z wdzięcznym sercem mogę Ci i afrykanerski lud za to wspaniałe zwycięstwo pogratulować. Działa już przenieśliśmy przez rzekę i z szacunkiem proszę Rząd, aby ogłosił ogólny dzień modlitwy do Tego, który dał nam to zwycięstwo. Dziękuję.
  • Opis: depesza do prezydenta Krugera po zdobyciu 10 dział z baterii pułkownika Charlesa Longa pod Colenso.
  • Źródło: Tomasz Greniuch, Natal 1899-1900, Warszawa 2017, s. 153–154.

Generał Botha

• Dzięki naszym Ojcom mieszczanie pokazali dziś, że znowu odzyskali serce (...). Z pomocą Pana, spodziewamy się, że jeśli tylko duch mieszczan zachowa się tak jak dzisiaj, wróg będzie cierpiał wielki odwrót.
  • Opis: w telegramie do prezydenta Krugera po nieudanej brytyjskiej próbie przeprawy przez rzekę Tugelę.
  • Źródło: Tomasz Greniuch, Natal 1899–1900, Warszawa 2017, s. 206.

• Jest całkiem możliwe, że wróg ponownie się wycofuje. Ich wozy i namioty, a także ich armaty już przekraczają rzekę. Ich piechota nadal jest w okopach, choć niektórzy przesuwają się w lewo. Jest oczywiste, że ich straty były ciężkie. Jutro rano będziemy wiedzieć na pewno, co jest prawdziwym zamiarem wroga.
  • Opis: w liście do komendanta generalnego Jouberta dzień przed zajęciem przez Brytyjczyków Railway Hill.
  • Źródło: Tomasz Greniuch, Natal 1899-1900, Warszawa 2017, s. 216–217.

• Nasz sztandar wkrótce powieje nad wolnym portem.
  • Opis: w telegramie do prezydenta Krugera o nadziejach na zajęcie Durbanu na początku II wojny burskiej.
  • Źródło: Tomasz Greniuch, Natal 1899–1900, Warszawa 2017, s. 72.