Kuzynek mistrza Rameau (fr. Le neveu de Rameau) – dzieło literackie w formie dialogu filozoficznego z odcieniem komediowym, napisane przez Diderota w roku 1761; tłumaczenie – Grażyna Dobreńko.
Strona tytułowa utworu
Ten artykuł ma chronologiczny układ cytatów.
(Numery stron na podstawie: wyd. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, Kraków 2008)
Czasami wychudzony jest i blady, jak chory w ostatnim stadium wycieńczenia; można by mu zęby policzyć przez zapadłe policzki.
Maigre et hâve, comme un malade au dernier degré de la consomption; on compterait ses dents à travers ses joues. (fr.)
Wszakże nikt nie okazuje tylu humorów, nawet piękna kobieta odkrywająca rano krosteczkę na nosie, co autor, któremu zagraża życie dłuższe niż jego sława.
Car personne n’a autant d’humeur, pas même une jolie femme qui se lève avec un bouton sur le nez, qu’un auteur menacé de survivre à sa reputation. (fr.)
Głupiec będzie częściej złośliwy, niźli człowiek rozumny.
Un sot sera plus souvent un méchant qu’un homme d’esprit. (fr.)
Jeśli wylejecie kubeł zimnej wody na głowę Greuze’a, być może wraz z jego próżnością zagasicie żar jego talentu. Jeśli uczynicie Voltaire’a mniej czułym na krytykę, nie zdoła już nigdy wstąpić w duszę Mérope, nie wzruszy was.
Si vous jetez de l’eau froide sur la tête de Greuze, vous éteindrez peut-être son talent avec sa vanité. Si vous rendez de Voltaire moins sensible à la critique, il ne saura plus descendre dans l’âme de Mérope. Il ne vous touchera plus. (fr.)
Gdyby wszystko tutaj było doskonałe, nie byłoby nic doskonałego.
Si tout ici-bas était excellent, il n’y aurait rien d’excellent. (fr.)
Trudno być żebrakiem, podczas gdy jest tylu majętnych głupców, których kosztem żyć można.
Il est dur d’être gueux, tandis qu’il y a tant de sots opulents aux dépens desquels on peut vivre. (fr.)
Najlepszym porządkiem rzeczy jest podług mnie taki, któremu byt swój zawdzięczam. Do licha z najlepszym ze światów, jeśli mnie tam nie ma. Wolę naprawdę być i to kiepskim rezonerem nawet, niż nie być wcale.
Trzeba znać dogłębnie sztukę czy naukę, by biegle jej początkami władać. Dzieła pouczające są stworzone przez tych jedynie, co osiwieli w bojach. To środek i koniec oświetlają mroki początku.
Źródło: s. 53
Pije się duszkiem kłamstwo, które nam pochlebia, a kropla po kropli połyka się gorzką prawdę.
Źródło: s. 84
Prawda, dobro i piękno mają swoje prawa. Zaprzecza się im, ale podziwia w końcu. Co takich cech nie posiada, daje się podziwiać czas jakiś, ale wreszcie ziewaniem się kończy.
Źródło: s. 114
Nie ma zgoła zasady moralnej, która nie miałaby jakiejś złej strony.
Źródło: s. 126
Z talentami nie jest tak jak ze szlachectwem; szlachectwo się przekazuje, a świetność jego wzrasta przechodząc z dziada na ojca, z ojca na syna, z syna na wnuka w ten jednak sposób, że nie zobowiązuje do jakichś zasług potomka. (…) Inaczej z talentami. By sławę ojca bodaj uzyskać, trzeba być bardziej zdolnym niż on.
