Krystyna Pisarkowa

Polska językoznawczyni, polonistka, profesor

Krystyna Pisarkowa (1932–2010) – polska polonistka, językoznawca, pedagog. Żona Walerego Pisarka.

Wyliczanki polskie (1975)

edytuj

(wyd. II uzup., Wrocław 1988, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, ISBN 8304024004)

  • Do stałości tekstu, czyli zapamiętania i wiernego powtarzania ustalonej formuły przez wiele lat i w wielu okolicach, przyczynia się to, że każda wyliczanka jest uformowana według swojego stałego wzorca rytmicznego. Nie można nic do niego dodać. Nie można nic ująć. Wyliczanek się nie śpiewa, ale też się ich nie mówi. Ich muzyka jest czymś pośrednim między piosenką a mową: jest skandowanym wierszem. Wyliczanki mają swoje rytmy i rymy. Także rymy sprzyjają zapamiętaniu tekstu, często trudnego, bo niezrozumiałego.
  • Dzieciom (…) zakłócenie akcentu naturalnego [w wyliczance] nie przeszkadza. Nawet sprawia im to dodatkową przyjemność.
    • Źródło: s. 15
  • Istnieje przekonanie, że wszyscy ludzie należący do jednego narodu mówią tym samym językiem. W ogólności rzeczywiście tak jest. W sprawach ogólnych i podstawowych każdy Polak porozumiewa się z innymi Polakami tymi samymi wyrazami. Ale kiedy dochodzimy do szczegółów, okazuje się, że w różnych okolicach Polski te same przedmioty mają różne nazwy. Na przykład rośliny, gatunki grzybów albo owoców leśnych.
    • Źródło: s. 6
  • Każde dziecko ma duże zdolności aktorskie. Obserwuje bacznie świat, ludzi dorosłych, ich zachowanie, podsłuchuje ich język, podpatruje zwierzęta, naśladuje je, a czasem przedrzeźnia. W ten sposób odbywa się pierwszy stopień wtajemniczania dziecka w życie, świat i język. Dziecko uczy się, naśladując dorosłych i inne dzieci. Przyswaja sobie ich umiejętności. Dzięki przejętym, przyswojonym pierwszym wiadomościom i umiejętnościom rozwija własną osóbkę. Stopniowo, w miarę jej rozwoju, usamodzielnia się, traci instynkt naśladownictwa, ponieważ przestaje on być potrzebny.
    • Źródło: s. 22
  • (…) dosłowność interpretacji znaku językowego prowadzi w języku literatury (zwłaszcza poezji) do wnioskowania ze struktury znaku o strukturze desygnatu.
    • Źródło: Walery Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, s. 67.
  • (…) intencja jest sednem każdego aktu komunikacji, ją więc należy i wystarczy odkryć.
    • Źródło: Walery Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, op. cit., s. 61.