Jan Kott

polski tłumacz, eseista, krytyk i teoretyk teatru

Jan Kott (1914–2001) – polski krytyk i teoretyk teatru; poeta, tłumacz, eseista, krytyk literacki.

  • Już w latach okupacji zacząłem czytać Szekspira poprzez doświadczenie wojny. W czasach terroru dramaty ludzkie nawet najbardziej powszednie stają się jak gdyby ostateczne, oczyszczone z wszelkiej przypadkowości. (...) Dramat charakterów był dramatem historii. W tragediach królewskich Szekspira ukazałem Wielki Mechanizm.(...) Król i uzurpator, tyran i jego następca wstępują po schodach historii. Kiedy władca jest już u szczytu, następca wchodzi na te same schody. Władca jest już za swoje zbrodnie znienawidzony. Cała nadzieja jest w następcy. Ale kiedy dojdzie do szczytu, włoży tę samą koronę obarczoną zbrodniami.

Zjadanie bogów edytuj

  • Ideologie przyznawały państwu, jego filozofom i jego policjantom, władzę nie tylko nad żywymi, ale i nad umarłymi, i to nie tylko zmienną rangę i miejsce w historii, ale i prawo do grobu.
  • Klęska i śmierć protagonisty wydawała się zawsze w tragediach nieunikniona. Antygona jest chyba jedynym wyjątkiem albo przynajmniej jedynym, jaki znam.
  • Najbardziej widomym znakiem po zmarłym, jego jeszcze ostatnią obecnością na ziemi jest grób. Odwiedza się grób, jakby się odwiedzało zmarłego. Brak grobu najbliższych, niewiedza, gdzie i kiedy zostało rzucone ich ciało, jest jedną z największych krzywd wyrządzoną tym, którzy przeżyli.
  • Ofiary budzą nienawiść. Antygona nie przeżyła nienawiści.