Jan Henryk Dąbrowski

Jan Henryk Dąbrowski (1755–1818) – polski generał, uczestnik powstania kościuszkowskiego, twórca Legionów Polskich we Włoszech; tytułowy bohater Mazurka Dąbrowskiego – hymnu państwowego Polski.

• Miłości i jedności ducha tylko nam trzeba, bo bagnety to się znajdą i resztę zrobią.
  • Opis: ostatnie słowa, skierowane do Ludwika Sczanieckiego, adiutanta Dąbrowskiego.
  • Źródło: Marek Ruszczyc, Potomkowie generała

Jan Henryk Dąbrowski

• Takie to było małe i jakieś czarne a żółte, l a takie chude, a biedne… a nóżki takie miał cienkie, cieniutkie…
  • Opis: o Napoleonie Bonapartem przy pierwszym spotkaniu z nim.
  • Źródło: Tomasz Małkowski, Historia III. Zeszyt ćwiczeń dla klas III gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2013, s. 27.

• Wierny ojczyźnie mojej do ostatniego momentu, walczyłem za jej wolność pod nieśmiertelnym Kościuszką. Upadła ona przed przemocą i nie pozostaje nam, jak pocieszające wspomnienie, żeśmy krew przelewali za ziemie przodków naszych, żeśmy widzieli nasze chorągwie zwycięskie pod Dubienką, Racławicami, Warszawą i Wilnem. Polacy, nadzieja powstaje! Francja zwycięża, ona się bije za sprawę narodów, starajmy się osłabić jej nieprzyjaciół. Francja pozwala nam schronienia, czekając lepszych losów dla kraju naszego, idźmy pod jej chorągwie, te są znakiem honoru i zwycięstwa. Legiony polskie formują się we Włoszech, na tej ziemi, niegdyś świątyni wolności. Już oficerowie i żołnierze, towarzysze trudów naszych i męstwa są ze mną, już się bataliony formują. Przybywajcie, koledzy, rzucajcie broń, którą wam nosić przymuszono, bijmy się za sprawę wspólną wszystkich narodów, za wolność pod walecznym Bonaparte, zwycięzcą Włoch! Triumfy Rzeczypospolitej Francuskiej są naszą jedyną nadzieją, za jej pomocą i jej aliantów może zobaczymy jeszcze domy nasze, któreśmy z rozrzewnieniem porzucili.
  • Opis: odezwa legionowa z 20 stycznia 1797.
  • Źródło: J. Willaume (oprac.), Legiony Dąbrowskiego. Europa w dobie wojen napoleońskich. Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 26, Warszawa 1960

O Janie Henryku Dąbrowskim

• Marsz, marsz, Dąbrowski,
  do Polski z ziemi włoski,
  za twoim przewodem
  złączem się z narodem.
  • Autor: Józef Wybicki, Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, 1797
  • Źródło: Wacław Panek, Gaude, Mater Polonia, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa 1990, s. 68.