Gustáv Husák

Gustáv Husák (1913–1991) – czechosłowacki (słowacki) polityk komunistyczny, prezydent Czechosłowacji od 1975 do 1989.

• Cały zachwyt, miłość i ufność do Związku Radzieckiego, do Armii Radzieckiej, do narodu radzieckiego, które nagromadziły się w narodzie słowackim w latach wojny, znalazły teraz swój wyraz w stosunku do radzieckich oficerów, którzy przybyli z ZSRR, by pomóc Słowacji w antyfaszystowskiej walce. Nie jesteśmy sami, są z nami Rosjanie, przybyli, by nam pomóc, są z nami! Z nami jest Armia Radziecka! Jej przedstawiciele są już tutaj! Tak reagowali prości ludzie w sierpniu 1944 na przybycie organizatorskich grup partyzanckich.
  • Źródło: Swidietielstwo o Słowackom nacyonalnom wosstanii, s. 279, cyt. za: Historia drugiej wojny światowej 1939–1945, t. 9, tłum. Marian Laprus, Antoni Pacześniak, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, s. 270.

Gustáv Husák

• Dla niektórych słowa te brzmią nieprzyjemnie; nie jest to nowością. Wiem, co będą teraz mówić – oczekuje się dziś nowej ery Novotnego. Ale ludzie będą oceniać naszą działalność i naszą pracę. nie można robić popularnej polityki i być ze wszystkimi w dobrych stosunkach. Nie będziemy liczyć na tanie sukcesy.
  • Opis: poddając ocenie sytuację polityczną CSRS (końcowe przemówienie Husáka na plenum Komitetu Centralnego KPCz w kwietniu 1969, które wybrało go w tajnym głosowaniu na sekretarza KC).
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 185.

• Gdy po lutym [1948 r.] Gottwald oświadczył, że reakcja została politycznie rozgromiona, to stwierdził w ten sposób określony fakt historyczny. Wówczas, w warunkach istnienia tylko jednej partii, komunistycznej, i przy takim poparciu ludu pracującego, w Czechosłowacji rzeczywiście nie było sił wewnętrznych, które byłyby w stanie cofnąć rozwój. I później, kiedy stwierdzono, że socjalizm zwycięży, że większość ludzi w swej świadomości uważa go za słuszny system polityczny, to stwierdzenie takie również opierało się na określonych faktach i na doświadczeniu. Lecz żaden system społeczny nie dysponuje na wieki odpornością wobec błędów, pomyłek, nieprawidłowości i procesów żywiołowych. Każdy dobry początek, a na określonym etapie również każda wygrana sprawa może spowodować bardzo niebezpieczną sytuację w przypadku, jeśli prowadzona jest niewłaściwa polityka, jeśli powstają warunki sprzyjające działaniu wrogich sił.
  • Źródło: wywiad z Gustavem Husákiem, „Rude pravo”, 5 stycznia 1970, cyt. za: Henryk Zdanowski, Czechosłowacja w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 170.

• Ludzie nie chcą iluzji, oczekują czynów i rozwiązań. Polityka jest wiedzą i sztuką, ale niektórzy zdegradowali ją do sklepikarskiej gry o władzę.
  • Opis: słowa z sierpnia 1968, w którym poparł przemiany zainicjowane w styczniu tego roku (tzw. praska wiosna), lecz zachowując jednocześnie dystans do toczących się rozgrywek personalnych.
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, op. cit., s. 187.

• Minione lata były najtrudniejszymi i najbardziej skomplikowanymi latami w pięćdziesięcioletniej historii Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Nasza partia i społeczeństwo przeżyły głęboki kryzys, który dotknął wszystkie dziedziny życia. Kryzys ten wywołał rozkład w partii, w organizacjach społecznych, organach państwowych i gospodarczych, wywołał chaos w gospodarce, podważył wiarę mas pracujących w dzień jutrzejszy (...). Były to lata ciężkich doświadczeń dla naszej partii i społeczeństwa socjalistycznego. Dzisiaj z całą odpowiedzialnością można stwierdzić, że odparta została ofensywa sił kontrrewolucji, że ustrój socjalistyczny został obroniony.
  • Opis: słowa rozpoczynające referat na XIV Zjeździe Komunistycznej Partii Czechosłowacji odbytym w maju 1971.
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, op. cit., s. 184.

• Po perturbacjach wokół sprawy polskiej, kiedy to zerwanie z polskim rządem emigracyjnym [w Londynie] wywarło bardzo zły wpływ na współdziałanie z sojusznikami zachodnimi, Stalin chciał uniknąć podobnych komplikacji i problemów z Benesem i jego rządem, tym bardziej że był to jedyny rząd emigracyjny, który zawarł układ sojuszniczy z ZSRR. Z Benesem należało się porozumieć tym bardziej, że porozumienie takie – w przeciwieństwie do rządu polskiego – było jednak możliwe.
  • Źródło: O słowackim powstaniu narodowym, KiW, 1970, s. 728.
  • Zobacz też: Józef Stalin, Edvard Beneš

• Począwszy od Komitetu Centralnego i jego organów aż do podstawowych organizacji partyjnych trzeba było dokonać zmian kadrowych, usunąć ze stanowisk i stopniowo pozbyć się tych wszystkich, którzy zdradzili marksistowsko-leninowskie zasady naszej partii, znaleźli się na wrogich pozycjach i w latach kryzysu wyrządzili poważne szkody interesom partii. W toku wymiany legitymacji nie wydano nowych legitymacji przeszło 20 procentom dotychczasowych członków partii. Możemy poinformować zjazd, że wykonane zostało zadanie oczyszczenia partii, przywrócenia jej charakteru marksistowsko-leninowskiego, przezwyciężenia kryzysu wewnętrznego.
  • Opis: bilansując na XIV Zjeździe KPCz trud poprzednich dwóch lat.
  • Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, op. cit., s. 188–189.

• Świadomość konieczności aktywnej walki z hitlerowcami i ich tisowskimi agentami cechuje [w tym czasie] tylko część żołnierzy. U większości jednak wytwarza się postawa bierna: nie walczyć, iść do domu. Przeciw Rosjanom walczyć, nie chcemy, a przeciw Niemcom nie możemy, jesteśmy słabi.
  • Źródło: rozmowa z G. Husákiem cyt. wg książki pt. Słowacja na przełomie, KiW, 1969, s. 278., cyt. za: Henryk Zdanowski, Czechosłowacja w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 122.
  • Zobacz też: Jozef Tiso