Faust (dramat)

Faust – dramat autorstwa Goethego.

• Błądzi człowiek, póki dąży!
  • Es irrt der Mensch so lang er strebt. (niem.)
  • Postać: Bóg
  • Źródło: cz. I, Prolog w niebie

Anton Kaulbach, Faust i Mefistofeles

Pierwsza strona Fausta Goethego

• Co „minęło”? – Myśl głupia, prostacza;
  wszak mijanie a nicość – to samo oznacza!
  Na cóż tworzenie wieczne, na cóż uganianie,
  jeśli stworzone pada w nicości otchłanie?!
  „Przeminęło!” – doprawdy powiedzieć trza śmiało:
  co minęło – właściwie nigdy nie istniało,
  jeno tą złudą bytu kręciło się w kole!
  Już ja wieczystą pustkę w zamian tego wolę.
  • Postać: Mefistofeles
  • Opis: po śmierci Fausta; tłum. Emil Zegadłowicz

• Czyn jest wszystkim, niczym sława.
  • Die Tat ist alles, nichts der Ruhm. (niem.)

• I wtedy mógłbym rzec: trwaj chwilo,
  o chwilo, jesteś piękną!
  Czyny dni moich czas przesilą,
  u wrót wieczności klękną.
  W przeczuciu szczęścia, w radosnym zachwycie,
  stanąłem oto już na życia szczycie!
  • Verweile doch! Du bist so schön!
    Dann magst du mich in Fesseln schlagen,
    Dann will ich gern zugrunde gehn!
    Dann mag die Totenglocke schallen,
    Dann bist du deines Dienstes frei,
    Die Uhr mag stehn, der Zeiger fallen,
    Es sei die Zeit für mich vorbei! (niem.)
  • Postać: Faust
  • Opis: umierając; tłum. Emil Zegadłowicz.

• Jak głupiec u mądrości wrót
  Stoję i tyle wiem, com wiedział wprzód!
  • Inne tłumaczenie: I oto stoję, biedny głupiec, wiedząc tyle, co i przedtem.
  • Da steh’ ich nun, ich armer Tor!
    Und bin so klug als wie zuvor. (niem.)
  • Postać: Faust
  • Źródło: cz. I, Noc

• Kościół ma zdrowy żołądek.
  • Die Kirche hat einen guten Magen. (niem.)
  • Źródło: cz. I, scena 9

• Krew jest to likwor całkiem osobliwy.
  • Blut ist ein ganz besondrer Saft. (niem.)
  • Źródło: 1, 4

• Myślisz, że sam popychasz, a to ciebie pchają.
  • Du glaubst zu schieben und du wirst geschoben. (niem.)
  • Postać: Mefistofeles
  • Źródło: cz. I, Noc Walpurgi

• Na cóż tworzenie wieczne, na cóż uganianie, jeśli stworzone pada w nicości otchłanie?!

• Na początku był czyn!
  • Postać: Faust
  • Źródło: cz. I, Pracownia

• Równyś duchowi, coś go pojąć zdolny, nie mnie!
  • Du gleichst dem Geist, den du begreifst, nicht mir!
  • Postać: Duch
  • Źródło: cz. I, Noc

• [To, co] wiecznie kobiece pociąga nas wzwyż [ku niebu].
  • Das Ewig-Weibliche zieht uns hinan. (niem.)
  • Opis: ostatnie słowa.
  • Źródło: cz. II

• W wieczór dopiero swój dom się ocenia.
  • Am Abend schätzt man erst das Haus. (niem.)
  • Postać: Wagner
  • Źródło: cz. I

• Ważne jest Co, nieważne Jak
  Nie muszę znać się na żeglarstwie:
  Jedyny w trójcy, jeden znak
  W wojnie i w handlu, i w korsarstwie.
  • Postać: Mefistofeles
  • Źródło: cz. II, akt V, przeł. Adam Pomorski

• Więc kimże w końcu jesteś?
  – Jam częścią tej siły,
  która wiecznie zła pragnąc,
  wiecznie dobro czyni.
  • Ich bin ein Teil von jener Kraft,
    die stets das Böse will und stets das Gute schafft. (niem.)

• Więź duchowa.
  • Das geistige.
  • Źródło: cz. I, Pracownia 2

• Wszelka, mój bracie, teoria jest szara,
  Zielone zaś jest życia drzewo złote.
  • Grau, teurer Freund, ist alle Theorie
    Und grün des Lebens goldner Baum. (niem.)
  • Opis: tłum. Feliks Konopka

• Wszystko, co przemija, jest tylko wizerunkiem.
  • Alles Vergängliche ist nur ein Gleichnis. (niem.)
  • Źródło: cz. II, akt 5, Góry i przepaści

• Zabawa będzie wielka, trudu mało.
  • Die Müh’ ist klein, der Spaß ist groß. (niem.)
  • Postać: Mefistofeles
  • Źródło: cz. I, Noc Walpurgii, tłum. Władysław Kościelski

• Zwie go rozumem i na to go bierze,
  By się zwierzęciem gorszym stać niż zwierzę.
  • Er nennt’s Vernunft und braucht’s allein, Nur tierischer als jedes Tier zu sein. (niem.)
  • Postać: Mefistofeles
  • Źródło: cz. I, Prolog w niebie, tłum. Władysław Kościelski

Zobacz też:

• Faust – opera