Czarnoksiężnik z Oz

amerykański film z 1939

Czarnoksiężnik z Oz (ang. Wizard of Oz) – musical familijny produkcji amerykańskiej z 1939 roku według scenariusza Noela Langleya, Florence Ryerson i Edgara Allana Woola, i w reżyserii Kinga Vidora, Richarda Thorpe’a i Victora Fleminga.

Plakat filmu
Judy Garland w zwiastunie filmu

Wypowiedzi postaci

edytuj

Dorotka

edytuj
  • Liczy się, że jesteśmy w domu! W domu! A to jest mój pokój i wy tu jesteście. I nigdy, przenigdy już stąd nie odejdę, bo wszystkich was kocham. Ciociu Em… wszędzie jest dobrze, ale w domu najlepiej!
    • Oh, but anyway, Toto, we’re home! Home! And this is my room, and you’re all here! And I’m not going to leave here ever, ever again, because I love you all! And, Auntie Em… there’s no place like home! (ang.)
    • Opis: ostatnie słowa.
  • Lwy, tygrysy i niedźwiedzie! O rety!
    • Lions, and tigers, and bears! Oh, my! (ang.)
  • Myślę, że nie starczy chcieć zobaczyć wuja Henry’ego i ciocię Em. I jeśli jeszcze będę szukać tego, czego pragnie moje serce to nie będę szukać poza terenem mojego podwórka. Bo jeśli tam tego nie ma to znaczy, że nigdy tego nie straciłam.
    • I think that it wasn’t enough just to want to see Uncle Henry and Auntie Em, and it’s that, if I ever go looking for my heart’s desire again, I won’t look any further than my own backyard. Because if it isn’t there, I never really lost it to begin with! (ang.)

Zła Czarownica z Zachodu

edytuj
  • Co robisz, przeklęta dziewucho! Topię się! Topię! Co za świat! I pomyśleć, że taka dobra mała dziewczynka niszczy moją wiedźmią moc. Patrzcie! Już po mnie.
    • You cursed brat! Look what you’ve done! I’m melting! Melting! What a world! Who would have thought a good little girl like you could destroy my beautiful wickedness!? Look out! Look out! I’m going. (ang.)
  • Ja moja ślicznotko, też powoduję wypadki!
    • Well, my little pretty, I can cause accidents, too and this is how I do it! (ang.)
  • Uwierzycie jeszcze w wiele rzeczy!
    • You’ll believe in more than that before I’ve finished with you. (ang.)

Czarnoksiężnik z Oz

edytuj
  • A ty przyjacielu masz w głowie bałagan. Wydaje ci się, że ucieczka przed zagrożeniem dowodzi braku odwagi. Mylisz odwagę z mądrością. Tam, skąd pochodzę są ludzie zwani „bohaterami”. Raz w roku strzepują kurz ze swej odwagi i paradują z nią główną ulicą. A nie mają więcej odwagi niż ty. Ale mają coś, czego ty nie masz. Medal. A więc za chwalebne postępowanie, niezwykłe męstwo i waleczność wobec złych czarownic przyznaję ci Potrójny Krzyż. I pasuję na członka Legii Odwagi.
    • As for you, my fine friend. You’re a victim of disorganized thinking. You are under the unfortunate delusion that simply because you run away from danger, you have no courage. You’re confusing courage with wisdom. Back where I come from, we have men who are called heroes. Once a year, they take their fortitude out of mothballs and parade it down the main street of the city. And they have no more courage than you have. But! They have one thing that you haven’t got! A medal! Therefore, for meritorious conduct, extraordinary valor, conspicuous bravery against wicked witches, I award you the Triple Cross. You are now a member of the Legion of Courage! (ang.)
    • Opis: do Tchórzliwego lwa.
  • Nie zwracajcie uwagi na tego człowieka za kotarą. Wielki Oz przemówił!
    • Pay no attention to that man behind the curtain. The Great and Powerful Oz has spoken! (ang.)
  • Jako koroner mówię, że zbadałem ją dziś dokładnie. I nie jest z niej zwyczajny trup, lecz jak najbardziej martwy trup.
    • As Coroner, I must aver I thoroughly examined her. And she’s not only merely dead, she’s really, most sincerely dead. (ang.)
    • Postać: koroner
  • Mimo, że pół hrabstwa jest twoje nie możesz nami rządzić! Od 23 lat chcę wyrazić, co o tobie myślę. A teraz, jako, że jestem chrześcijanką, nie mogę!
    • Almira Gulch, just because you own half the county doesn’t mean you have the power to run the rest of us! For twenty-three years, I’ve been dying to tell you what I thought of you! And now, well, being a Christian woman, I can’t say it! (ang.)
    • Postać: ciotka Emily Gale
    • Opis: do panny Almiry Gulch.
  • Nie boję się wiedźmy! Nie boję się niczego! Tylko zapałek.
    • I’m not afraid of a witch! I’m not afraid of anything. Except a lighted match. (ang.)
    • Postać: Strach na wróble
  • Schowajmy się. Zbiera się na burzę. Na zawieruchę, jakby powiedzieli miejscowi. Biedactwo. Oby dotarła do domu.
    • Better get under cover, Sylvester. There’s a storm blowing up a whopper, to speak in the vernacular of the peasantry. Poor little kid, I hope she gets home all right. (ang.)
    • Postać: Profesor Marvel
    • Opis: o Dorotce.
  • Tylko złe czarownice są brzydkie
    • Only bad witches are ugly. (ang.)
    • Postać: Dobra Wróżka z Północy
  • Właź, bo zrobię z ciebie skarbonkę!
    • Get in there before I make a dime bank out of you! (ang.)
    • Postać: Zeke
    • Opis: do jednej ze świń.

Dialogi

edytuj
 
Ta sekcja ma chronologiczny układ cytatów.
Ciotka Emily Gale: Pomóż nam dzisiaj. I znajdź miejsce, gdzie się nie miewa kłopotów. Miejsce, gdzie się nie miewa kłopotów.
Dorotka: Myślisz, że gdzieś takie istnieje? (do Toto) Na pewno. Nie dotrze się tam statkiem, ani pociągiem. Jest bardzo, bardzo daleko. Za księżycem… Ponad deszczem… (śpiewa Over the Rainbow)
– Now, you just help us out today, and find yourself a place where you won’t get into any trouble. Some place where there isn’t any trouble.
– Do you suppose there is such a place, Toto? There must be. It’s not a place you can get to by a boat or a train. It’s far, far away. Behind the moon… beyond the rain… (ang.)

Dorotka: Którędy teraz? (do Toto)
Strach na wróble: Przepraszam! To jest bardzo miła droga.
Dorotka: Kto to? (Toto szczeka na Stracha) Toto, strachy na wróble nie mówią.
Strach na wróble: Ta droga też jest miła.
Dorotka: To dziwne. Chyba pokazywał w drugą stronę.
Strach na wróble: Oczywiście, ludzie chodzą tędy i tędy.
– Now which way do we go?
– That way is a very nice way.
– Who said that? Don’t be silly, Toto. Scarecrows don’t talk.
– It’s pleasant down that way, too.
– That’s funny. Wasn’t he pointing the other way?
– Of course, people do go both ways! (ang.)

Strach na wróble: Nie mam rozumu. Tylko słomę.
Dorotka: Jak w takim razie możesz mówić?
Strach na wróble: Nie wiem. Niektórzy ludzie bez rozumu dużo mówią, prawda?
– I haven’t got a brain. Only straw.
– How can you talk if you haven’t got a brain?
– I don’t know. But some people without brains do an awful lot of talking, don’t they? (ang.)

Dorotka: Nie ma na świecie lepszych przyjaciół. To dziwne. Czuję się, jakbym zawsze was znała. To chyba niemożliwe?
Strach na wróble: Chyba nie. Nie było cię, gdy wypychano mnie sianem.
Blaszany drwal: A ja stałem tam samotnie i rdzewiałem.
Dorotka: Szkoda, że tego nie pamiętam. Ale to chyba bez znaczenia. Teraz się już znamy.
Strach na wróble: To prawda.
Blaszany drwal: Znamy się.
Strach na wróble: Do Oz?
Blaszany drwal: Do Oz!
– You’re the best friends anybody ever had! And it’s funny, but I feel as if I’ve known you all the time. But I couldn’t have, could I?
– I don’t see how. You weren’t around when I was stuffed and sewn together, were you?
– And I was standing over there rusting for the longest time.
– Still, I wish I could remember. But, I guess it doesn’t matter anyway. We know each other now, don’t we?
– That’s right.
– We do.
– To Oz?
– To Oz! (ang.)

Dorotka: Tylko wielkie tchórze zaczepiają słabszych od siebie.
Tchórzliwy lew: Masz rację, jestem tchórzem! Wcale nie mam odwagi. Boję się nawet siebie! Mam podkrążone oczy. Nie sypiam od tygodni.
Blaszany drwal: Spróbuj liczyć barany.
Tchórzliwy lew: To nic nie pomaga. Boję się ich.
– Well, naturally, when you go around picking on things weaker than you are. Why, you’re nothing but a great big coward!
– You’re right. I am a coward. I haven’t any courage at all. I even scare myself. Look at the circles under my eyes. I haven’t slept in weeks.
– Why don’t you try counting sheep?
– That doesn’t do any good. I’m afraid of ’em. (ang.)

Dorotka: Co to za koń? Nigdy takiego nie widziałam!
Woźnica: I nie zobaczysz! Bo jest jedyny. To Koń w Innym Kolorze, o którym słyszeliście.
– What kind of a horse is that? I’ve never seen a horse like that before!
– And never will again, I fancy. There’s only one of him, and he’s it. He’s the Horse of a Different Color, you’ve heard tell about. (ang.)

Tchórzliwy lew: Odwaga! Co z niewolnika czyni króla? Odwaga! Co porusza sztandar na maszcie? Odwaga! Czemu słoń nastawia kieł? W ciemnym zmierzchu, w mglistej mgle. A piżmak piżma broni chwat? Odwaga! Czemu Sfinks to siódmy świata cud? Odwaga! Czemu świt zjawia się jak grzmot? Odwaga! Lwia paszcza nie ryczy? A zimorodek rodzi się zimą? Co mają oni, czego nie mam ja?
Dorotka, Strach na wróble i Blaszany drwal razem: Odwagę!
– Courage! What makes a King out of a slave? Courage! What makes the flag on the mast to wave? Courage! What makes the elephant charge his tusk in the misty mist, or the dusky dusk? What makes the muskrat guard his musk? Courage! What makes the sphinx the seventh wonder? Courage! What makes the dawn come up like thunder? Courage! What makes the Hottentot so hot? What puts the „ape” in apricot? What have they got that I ain’t got?
– Courage! (ang.)

Czarnoksiężnik z Oz: Wielki i potężny Oz wie, dlaczego przybywacie. Zbliż się… Blaszany Drwalu! Ośmielasz się przychodzić do mnie po serce? Ty brzęcząca, szczękająca, klekocząca… kupo złomu!
Blaszany drwal: Tak, panie. Wasza Wysokość. Otóż niedawno szliśmy żółtą ceglaną drogą…
Czarnoksiężnik z Oz: Cisza! A ty, Strachu na Wróble masz czelność prosić o Rozum? Ty bałwaniasta belo krowiej paszy!
Strach na wróble Tak, Ekscelencjo? A raczej Wasza Czarnoksięskość!
Czarnoksiężnik z Oz: Wystarczy! I ty, Lwie!
Dorotka: Wstyd! Straszy go pan, gdy on przychodzi do pana po pomoc!
Czarnoksiężnik z Oz: Cicho… bezczelna smarkulo! Wspaniałomyślny Oz ma zamiar spełnić wasze prośby.
– The Great and Powerful Oz knows why you have come. Step forward… Tin Man! You dare to come to me for a heart, do you? You clinking, clanking, clattering collection of caliginous… junk!
– Yes, sir. Yes, your Honor. You see, a while back, we were walking down the Yellow Brick Road, and…
– Quiet! And you, Scarecrow, have the effrontery to ask for a brain? You billowing bale of bovine fodder!
– I mean, Your Excellency. I mean Your Wizardry!
– Enough! And you, Lion!
– You ought to be ashamed of yourself. Frightening him like that, when he came to you for help!
– Silence! Whippersnapper! The beneficent Oz has every intention of granting your requests! (ang.)

Tchórzliwy lew: Dobrze, wejdę tam dla Dorotki. Mam w nosie Czarownicę. Mam w nosie strażników. Rozerwę ich na strzępy. Wejdę tam, choćbym miał zginąć! Ale zróbcie coś dla mnie.
Strach na wróble i Blaszany drwal razem: Co?
Tchórzliwy lew: Wybijcie mi to z głowy.
– All right, I’ll go in there for Dorothy. Wicked Witch or no Wicked Witch, guards or no guards, I’ll tear them apart. I may not come out alive, but I’m going in there. There’s only one thing I want you fellows to do.
– What’s that?
– Talk me out of it. (ang.)

Dorotka: Jesteś złym człowiekiem!
Czarnoksiężnik z Oz: Nie, kochanie. Jestem dobrym człowiekiem. Ale bardzo złym Czarnoksiężnikiem.
– Oh, you’re a very bad man!
– Oh, no, my dear. I’m a very good man. I’m just a very bad Wizard. (ang.)

Czarnoksiężnik z Oz: Każdy może mieć rozum. To towar pośledniego gatunku. Każde nędzne stworzenie, pełzające po ziemi lub pływające w morzu ma rozum. Tam, skąd jestem, są uczelnie w których ludzie zostają wielkimi uczonymi. Mają głębokie przemyślenia, a rozumu nie więcej niż ty. Ale mają coś, czego ty nie masz. Dyplomy! Dlatego, na mocy uprawnień powierzonych mi przez Universitatus Committeeatum E Pluribus Unum niniejszym przyznaję ci honorowy tytuł D.M.
Strach na wróble D.M.?
Czarnoksiężnik z Oz: Doktora myślicielstwa.
Strach na wróble O rety! Mam rozum! Pole sumy kwadratów przyprostokątnych równa się kwadratowi przeciwprostokątnej.
– Why, anybody can have a brain. That’s a very mediocre commodity. Every pusillanimous creature that crawls on the earth, or slinks through slimy seas has a brain! Back where I come from we have universities, seats of great learning, where men go to become great thinkers. And when they come out, they think deep thoughts, and with no more brains than you have… But! They have one thing you haven’t got! A diploma! Therefore, by virtue of the authority vested in me by the Universitatus Committeeatum e plurbis unum, I hereby confer upon you the honorary degree of Th.D. (ang.)
– Th.D.?
– Dr. of Thinkology!
– The sum of the square roots of any two sides of an isosceles triangle is equal to the square root of the remaining side. Oh joy, rapture! I’ve got a brain! (ang.)

Czarnoksiężnik z Oz: Tobie, cynkowany przyjacielu, brakuje serca. Nie wiesz, jakie masz szczęście. Serce nie jest praktyczne, bo wciąż można je złamać.
Blaszany drwal: I tak chcę je mieć.
Czarnoksiężnik z Oz: W moim kraju są ludzie, cały dzień czyniący dobro. Nazywa się ich filan… Dobroczyńcami. Serca mają nie większe niż ty. Ale mają coś, czego ty nie masz. Dowody uznania. Dlatego, w uznaniu twej dobroci mam przyjemność podarować ci skromny dowód naszego szacunku i miłości. Pamiętaj, sentymentalny przyjacielu, że serca nie sądzi się po tym, jak kochasz ty… ale jak bardzo kochają cię inni.
Blaszany drwal: Ono bije! Posłuchajcie!
– As for you, my galvanized friend, you want a heart! You don’t know how lucky you are not to have one. Hearts will never be practical until they can be made unbreakable. I could have been a world figure, a power among men, a successful wizard, had I not been obstructed by a heart.
– But I still want one.
– Yes, back where I come from there are men who do nothing all day but good deeds. They are called phil… phil… good-deed-doers. And their hearts are no bigger than yours. But! They have one thing you haven’t got! A testimonial! Therefore, in consideration of your kindness, I take pleasure at this time in presenting you with a small token of our esteem and affection. And remember, my sentimental friend that a heart is not judged by how much you love, but by how much you are loved by others.
– Oh, it ticks! Listen! (ang.)

Dorotka: Bał się pan?
Czarnoksiężnik z Oz: Jestem człowiekiem, który śmiał się w twarz śmierci. Drwił z losu i kpił z katastrof. Byłem przerażony.
– Weren’t you frightened?
– Frightened? You are talking to a man who has laughed in the face of death, sneered at doom and chuckled at catastrophe. I was petrified. (ang.)

Dorotka: Tak trudno będzie się pożegnać. Też was wszystkich kocham. Do widzenia, Drwalu. Nie płacz. Bo znowu zardzewiejesz. Proszę. To twoja oliwa. Do widzenia.
Blaszany drwal: Wiem już, że mam serce, bo czuję, że mi pęka.
Dorotka: Do widzenia, Lwie. Wiem, że nie powinnam, ale podobało mi się|twoje wołanie o pomoc, zanim odnalazłeś w sobie odwagę.
Tchórzliwy lew: Gdyby nie ty, nigdy by mi się to nie udało.
Dorotka: Ciebie będzie mi brak najbardziej.
Dobra Wróżka z Północy: Jesteś gotowa?
Dorotka: Pożegnaj się, Toto. Tak, jestem gotowa.
Dobra Wróżka z Północy: Więc zamknij oczy, uderz trzy razy obcasami i pomyśl w duchu. „Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”.
– Oh, it’s going to be so hard to say goodbye. I love you all, too. Goodbye, Tin Man. Oh, don’t cry. You’ll rust so dreadfully. Here’s your oil-can. Goodbye.
– Now I know I’ve got a heart, ’cause it’s breaking.
– Goodbye, Lion. You know, I know it isn’t right, but I’m going to miss the way you used to holler for help before you found your courage.
– I would never’ve found it if it hadn’t been for you.
– I think I’ll miss you most of all.
– Are you ready now?
– Yes. Say goodbye, Toto. Yes, I’m ready now.
– Then close your eyes, and tap your heels together three times. And think to yourself. „There’s no place like home”. (ang.)