Znachor (film 1937)

Znachor – polski dramat filmowy z 1937 w reżyserii Michała Waszyńskiego; ekranizacja powieści Znachor autorstwa Tadeusza Dołęgi-Mostowicza; autorem scenariusza jest Anatol Stern.

Dźwiękowe [kino]? Nigdy! Żeby ludzie na płótnie gadali, takie oszustwo? Po moim trupie.
- Postać: Szkopkowa

Nie wolno budować swego szczęścia na cudzej krzywdzie.
- Postać: leśniczy Janek
- Opis: do Beaty (konając po przygnieceniu przez drzewo)

Przez baby to tylko kłopoty i zgorszenie, ale żenić zawsze się trzeba – takie prawo boskie.
- Postać: młynarz Prokop

O Znachorze

Michał Waszyński zrealizował Znachora wyjątkowo starannie. Za najwybitniejszy walor filmu uznano próbę poruszenia na ekranie poważnego problemu etyki lekarskiej oraz tytułową kreację doskonałego aktora teatralnego i filmowego Kazimierza Junoszy-Stępowskiego. Kinematografia polska lat trzydziestych stworzyła niewiele tak wyrazistych postaci jak prof. Wilczur. Być może – tej rangi – była to postać jedyna. Ta sugestywność postaci była zasługą Junoszy-Stępowskiego. Dał jej swoje charakterystyczne rysy człowieka mądrego, doświadczonego, pogodzonego z losem, ale nie uznającego kompromisów w sprawach podstawowych – w tym wypadku w stosunku do etyki lekarskiej i posłannictwa lekarza. Tak wielka rutyna, zarówno autora scenariusza, jak i reżysera oraz głównego aktora, musiała wydać owoce. Znachor stał się filmem stanowiącym pod wieloma względami pozycję wzorcową, kwintesencją polskiego dramatu filmowego lat trzydziestych.
- Autorzy: Barbara i Leszek Armatysowie, Film fabularny w latach 1935-1939 w: Barbara i Leszek Armatysowie, Wiesław Stradomski, Historia filmu polskiego (tom II: 1930-1939), Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1988, ISBN 8322103689, s. 290.

Wzorcowy przykład międzywojennego dramatu filmowego. Przejrzysta akcja, wiara w zwycięstwo dobra i znakomite aktorstwo spowodowały, że był to przebój kasowy na polskich ekranach.
- Autor: Grzegorz Pieńkowski, Znachor, w: Agnieszka Czechowska, Joanna Piątek, Waldemar Piątek, Grzegorz Pieńkowski, Jerzy Semilski, Jan Słodowski, Renata Wąsowska, Adam Wyżyński, Donata Zielińska, Leksykon polskich filmów fabularnych, Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 1997, ISBN 8371849281, s. 887.