Wikicytaty

Wiktor Alter

polsko-żydowski działacz socjalistyczny

Wiktor Alter (ur. 1890, zm. 1941 lub 1943) – polsko-żydowski publicysta i działacz socjalistyczny, przywódca Bundu.

Wiktor Alter
  • Bardziej „kulturalny” antysemityzm sanacji i części Stronnictwa Ludowego odrzuca endeckie metody noża i pałki, ale z równą konsekwencją dąży do usunięcia Żydów z życia gospodarczego i społecznego kraju. Przy mniej jaskrawych formach – ten sam ostateczny wynik: spauperyzowanie i wygłodzenie mas żydowskich. Dla uspokojenia „humanitarnych” wyrzutów sumienia dodaje się: postaramy się, by ci „usunięci” Żydzi mogli wyemigrować… Ale owa emigracja pozostaje mrzonką, a pozbawienie pracy – realnością.
  • Człowiek sam przez się zazwyczaj nie jest ani zły, ani dobry, ani urodzonym zdrajcą, ani rycerzem bez skazy. Zaś może stać się jednym lub drugim, w zależności od konkretnych warunków, z których część tylko zależna jest od danej jednostki. Zapewne – są ludzie, których hart duszy i siła charakteru potrafią w dużym stopniu zrównoważyć wpływy warunków zewnętrznych. Ci ludzie potrafią w każdej okoliczności pozostać wiernymi samym sobie. Są również inni, których wartość moralna jest patologicznie niska. Ale to są wyjątki. Zaś olbrzymia większość ludzkości nie tyle jest, ile staje się. I choć proces ten trwa już tysiące lat, dalekim jest jeszcze od końca. Gdyż człowiek wciąż jeszcze nie wyzwolił się spod przemożnego wpływu czynników zewnętrznych, wliczając do tych ostatnich istniejące stosunki społeczne.
  • Endecy propagują wszechstronny bojkot Żydów i wszechstronny ucisk narodowy wobec mas żydowskich. Chcą stworzyć dla tych mas jak najbardziej nieznośne warunki życia, zarówno pod względem materialnym, jak i moralnym. Chcą w ten sposób wytworzyć w Polsce kastę pariasów, pozbawionych wszelkich praw i pałających przeto nienawiścią do swych ciemiężców. Oznaczałoby to perspektywę wojny domowej, ciągnącej się dziesiątki lat. Zapewne ludność żydowska byłaby w tej wojnie stroną słabszą, ale jednak nie jest rzeczą łatwą wytępić trzy i pół miliona ludzi. Chyba, gdyby uciec się do masowej rzezi, jakiej ludzkość jeszcze nie widziała. Nie trzeba dowodzić, że Polska jako całość na takiej „wojnie” wyszłaby jak najgorzej, zarówno pod względem moralnym (…), jak i materialnym.
  • Jak rozwiązać zagadnienie żydowskie w Polsce? (…) Najbardziej radykalną odpowiedzią może się wydać odpowiedź syjonistyczna: niechaj Żydzi wyemigrują do Palestyny i tam stworzą żydowskie państwo. Gdy przed 40 laty syjoniści wysunęli to hasło, socjaliści żydowscy natychmiast zrozumieli reakcyjną treść tego postulatu. Sprowadzał się do uznania, że Żydzi są gośćmi w krajach, gdzie zamieszkują, że nie powinni i nie mogą czuć się tam pełnoprawnymi obywatelami i że potencjalnie są już dziś obywatelami… Palestyny. A właśnie takie stanowisko odpowiadało najbardziej antysemitom. I nie jest przypadkiem, że kulturalni antysemici w Polsce, np. książę Radziwiłł i hrabia Rostworowski, podjęli ostatnio ten postulat syjonistyczny w Senacie, rzekomo w zgodzie z interesami ludności żydowskiej, sformułowanymi przez syjonistów.
  • Prymitywny pogląd na gospodarkę socjalistyczną sprowadzał się do wszechogarniającego etatyzmu. Państwo jako jedyny przedsiębiorca, a cała ludność to jeden w drugiego urzędnicy państwowi. Dzisiaj taka koncepcja została kategorycznie odrzucona przez teoretyków socjalizmu. Państwu pozostawiono niezmiernie ważną i doniosłą funkcję budowania szkieletu organizmu gospodarczego, tworzenia ram gospodarki planowej, kontroli całości i zużytkowania niewykorzystanych sił produkcyjnych. Ale nic ponad to. Należy odciążyć państwo jako takie od wszystkiego, co się da, przerzucając jak najwięcej na samorządy wszelkiego typu, spółdzielnie, korporacje użyteczności publicznej (nie mieszać z korporacjami faszystowskimi) itd. Centralizacja ogólnego kierownictwa przy decentralizacji wykonania szczegółów planu.
  • Przezwyciężenie kryzysu i zniesienie bezrobocia winno być skutkiem planowej gospodarki, wykorzystania wszystkich sił produkcyjnych przy pomocy Działu Gospodarki Społecznej, nie obliczonej na zysk, a na zaspakajanie potrzeb ludności. Zapewnienie proletariatowi i jego sojusznikom decydującego wpływu na życie gospodarcze wynika z konstrukcji kierowniczych organów gospodarczych. Podniesienie poziomu życia mas pracujących jest osiągalne przez podwyżkę płac, przewidzianą w statutach gałęzi przemysłu, i przez działalność Działu Gospodarki Społecznej, jak zresztą i przez ogólne ożywienie życia gospodarczego. Zagadnienie klas średnich – a w tym i włościaństwa – znajduje swe rozwiązanie przez pozostawienie im zarówno samodzielności gospodarczej dla drobnych, a częściowo i średnich przedsiębiorstw, jak i przez zapewnienie im możności produkcyjnej pracy, wreszcie przez pozostawienie właścicielom ich majątku, nie przekraczającego określonego maksimum.
  • Wyzwolenie mas żydowskich z jarzma ucisku narodowego jest nie do pomyślenia bez jednoczesnego wyzwolenia mas polskich z jarzma ucisku społecznego. Wspólnota doli skuła masy żydowskie z masami polskimi, niezależnie od chwilowego psychicznego nastawienia tych mas. Zrozumienie tej wspólnoty doli jest kamieniem węgielnym socjalistycznego rozwiązania kwestii żydowskiej.

O Wiktorze Alterze

edytuj
  • Trzeba podkreślić, że kraj nasz został głęboko poruszony dowodami lojalności, złożonymi Polsce przez mniejszości słowiańskie i żydowską. Jest to nieodparty dowód, że polska więź państwowa wyszła nienaruszona z tej straszliwej próby, którą jej narzucono. Za tę więź przywódcy Bundu Henryk Erlich i Wiktor Alter zapłacili życiem, kiedy w 1941 roku po wyjściu z więzienia na mocy amnestii, podejmując się, na propozycje radzieckie, organizacji żydowskiego komitetu antyfaszystowskiego, nie kryli, iż uważają się za polskich obywateli i czują się zobowiązani do działania w porozumieniu z władzami Rzeczypospolitej. W rezultacie, obaj zostali aresztowani, a następnie zgładzeni.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Wiktor_Alter&oldid=579746”