Tyberiusz
cesarz rzymski
Tyberiusz (łac. Tiberius Claudius Nero Caesar; 42 p.n.e.–37 n.e.) – cesarz rzymski w latach 14–37.
- Bezwładny człon nie podniesie męsko starczej głowy.
Popiersie Tyberiusza
- Dobry pasterz powinien strzyc owce, a nie obdzierać ze skóry.
- Jeśli ktokolwiek wyrazi zdanie odmienne od mojego, dołożę starania, aby mu wyjaśnić moje słowa i czyny. Jeśli i wtedy uprze się przy swoim, z kolei ja go znienawidzę.
- Siquidem locutus aliter fuerit, dabo operam ut rationem factorum meorum dictorumque reddam; si perseveraverit, in vicem eum odero. (łac.)
- Źródło: Swetoniusz, Żywoty cezarów, Tyberiusz, 28
- O czym mam pisać do was, o senatorowie, albo w jakiż sposób, albo w ogóle o czym nie pisać w obecnej chwili? Sam już nie wiem, czy bogowie i boginie mogą mi zesłać gorszą zatratę niż ta, którą czuję z dnia na dzień.
- Quid scribam vobis, p[atres]. c[onscripti]., aut quo modo scribam, aut quid omnino non scribam hoc tempore, dii me deaeque peius perdant quam cotidie perire sentio, si scio. (łac.)
- Źródło: Swetoniusz, Żywoty cezarów, Tyberiusz, 67
- Pewien zraniony człowiek leżał na ziemi i roje much obsiadły jego rany. Podróżny, który tamtędy przechodził ulitował się nad nim i myśląc, że jest za słaby, aby się przed nimi bronić, zbliżył się doń pragnąc je odpędzić. Lecz ów prosił, by tego nie czynił. Zapytany z kolei dlaczego nie chce uwolnić się od tej plagi, odparł: „Gdybyś je spędził, jeszcze większą krzywdę byś mi wyrządził. Albowiem one nasyciwszy się już moją krwią nie naprzykrzają się tak natarczywie i są nieco łagodniejsze. Jeśli zaś przyjdą inne zgłodniałe i obsiada mnie już wycieńczonego, na śmierć mnie zamęczą”. Dlatego też sam – ciągnął dalej – stara się swoim poddanym, nękanym rozlicznymi grabieżami nie nasyłać coraz to innych urzędników, którzy by im krew niby muchy wysysali, gdyż ich naturalną chciwość podsycałaby jeszcze obawa, że rychło mogą postradać możność zaspokajania tej przyjemności.
- Opis: w odpowiedzi na zarzut zbyt długiego utrzymywania tych samych namiestników prowincji.
- Źródło: Józef Flawiusz, Dawne Dzieje Izraela, Księga XVIII, Rozdział VI, 5
- Powiedziałem to teraz i często kiedy indziej mówiłem, o senatorowie, że władca dobry i o pożytek państwa dbały, któregoście wyposażyli w tak rozległą, tak nieograniczoną władzę, winien służyć senatowi i wszystkim obywatelom, często i przede wszystkim poszczególnym. Nie wstydzę się, żem wyrzekł te słowa, miałem bowiem i mam dotąd w was panów dobrych, sprawiedliwych i życzliwych.
- Dixi et nunc et saepe alias, p[atres]. c[onscripti]., bonum et salutarem principem, quem vos tanta et tam libera potestate instruxistis, senatui servire debere et universis civibus saepe et plerumque etiam singulis; neque id dixisse me paenitet, et bono et aequos et faventes vos habui dominos et adhuc habeo. (łac.)
- Źródło: Swetoniusz, Żywoty cezarów, Tyberiusz, 29
- W wolnym państwie język i myśl muszą być wolne.
- In civitate libera linguam mentemque liberas esse debere (jactabat). (łac.)
- Źródło: Swetoniusz, Żywoty cezarów, Tyberiusz, 28.
O Tyberiuszu
edytuj- Błoto zmieszane z krwią.
- Autor: Teodor, nauczyciel retoryki Tyberiusza
- Opis: o tym, z czego jego zdaniem był stworzony Tyberiusz.
- Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, tłum. Agata Ciastek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006, s. 27.
- Brudny i odrażający starzec.
- Autor: Malona, córka senatora Markusa Sekstusa
- Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, op. cit., s. 28.
- Imię Tyberiusz Juliusz Cezar (…) nie przeszłoby być może do Historii, gdyby nie fakt, że jego właściciel był władcą Imperium Rzymskiego w czasach, gdy Jezus z Nazaretu zmarł na krzyżu. Tyberiusz znany był również z okrutnej rozwiązłości, dobrze opisanej przez historyka Swetoniusza. Zanim został cesarzem, dał się poznać jako świetny żołnierz walczący i zdobywający terytoria dla Oktawiana, a potem dla imperium.
- Autor: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, op. cit., s. 27.
- Tyberiusz do Tybru!
- Opis: okrzyki wznoszone przez lud rzymski chwilę po jego śmierci.
- Źródło: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, op. cit., s. 30.