Tadeusz Różewicz

polski poeta, dramaturg, prozaik

Tadeusz Różewicz (1921–2014) – polski poeta, dramaturg, prozaik.

Tadeusz Rózewicz (2006)

Cytaty z utworów literackich

edytuj
  • Ale kto zobaczy moją matkę
    w sinym kitlu w białym szpitalu
    która trzęsie się
    która sztywnieje
    z drewnianym uśmiechem
    z białymi dziąsłami

    Która wierzyła przez pięćdziesiąt lat
    a teraz płacze i mówi:
    „nie wiem… nie wiem”
    • Źródło: Ale kto zobaczy [w:] Słowo po słowie, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 2003, s. 19.
  • Byli szczęśliwi
    dawniejsi poeci
    pod liściem dębu
    śpiewali jak dzieci

    A nasze drzewo
    w nocy zaskrzypiało
    I zwisło na nim
    pogardzone ciało
    • Źródło: Drzewo [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 62.
  • Czy można pisać
    o miłości
    słysząc krzyki
    zamordowanych i pohańbionych
    czy można pisać
    o śmierci
    patrząc na twarzyczki
    dzieci
    • Źródło: Świadek
  • Dniu mój
    brylancie najpiękniejszy w świecie
    domie złoty
    błękitny wielorybie
    łzo w moich oczach
    • Źródło: Moje usta [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 64.
  • Dopóki nie poczujesz się nieszczęśliwy, nie narodzi się w tobie „poezja”!
    • Źródło: Przygotowanie do wieczoru autorskiego
  • Dzieciństwo jest jak zatarte oblicze
    na złotej monecie która dźwięczy
    czysto.
    • Źródło: Kasztan [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 17.
  • Jak my się kaleczymy
    roztargnieni spieszący się
    jak my się kaleczymy
    wzajemnie okrutni w skupieniu czujni
    nieomylni w zadawaniu ciosu
  • Jak dobrze Jestem z tobą
    tak mi serce bije
    myślałem człowiek
    nie ma serca.
    • Źródło: Jak dobrze [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 22.
  • Kaliban niewolnik
    nauczony ludzkiej mowy
    czeka

    z pyskiem w gnoju
    z nogami w raju
    obwąchuje człowieka
    czeka
    • Źródło: Nic w płaszczu Prospera (1962)
  • Leżałem w ubraniu na łóżku i myślałem o tym, że stoją tu różne meble, leżą książki, wiszą obrazy, ale to wszystko nie ma sensu. Ja też tu leżę i tez nie mam sensu.
  • Mam dwadzieścia cztery lata
    ocalałem
    prowadzony na rzeź
    • Źródło: Ocalony [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 9.
  • Na piaskach
    moich snów
    ktoś nakreślił znak
    ryby
    i odszedł
  • Nagle otworzy się okno
    i matka zawoła
    już czas wracać
  • Nasza mała stabilizacja.
    • Źródło: Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja (1962)
  • Nic mi nie jest dajcie
    mi spokój. Z głową w dłoniach
    tak siedzę i siedzę. Jakże im
    opowiem o tej długiej
    i splątanej drodze.
    • Źródło: Powrót
  • Nic nadchodzi
    nic w czarodziejskim płaszczu
    Prospera
    nic z ulic i ust
    z ambon i wież
    nic z głośników
    mówi do niczego
    o niczym

    nic płodzi nic
    nic wychowuje nic
    nic czeka na nic
    nic grozi
    nic skazuje
    nic ułaskawia
    • Źródło: Nic w płaszczu Prospera (1962)
  • Od kilku lat
    proces umierania poezji
    jest przyspieszony.
    • Źródło: Twarz. Od jakiegoś czasu (1964)
  • poezja współczesna
    to walka o oddech
    • Źródło: Zdjęcie ciężaru (1959)
  • Polityka zmieni się w kicz, miłość w pornografię, muzyka w hałas, sport w prostytucję, religia w naukę, nauka w wiarę.
  • Rozstępują się
    straszliwe ciemności
    nagromadzone nad światem
    przez złych ludzi
    kiedy w sercu
    małego chłopca
    świeci iskierka
    miłości.
    • Źródło: Przepaść
  • Szukam nauczyciela i mistrza
    niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
    niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
    niech oddzieli światło od ciemności.
    • Źródło: Ocalony [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 9.
  • Widzę szalonych którzy
    chodzili po morzu
    wierzyli do końca
    i poszli na dno
    • Źródło: Widzę szalonych [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 16.
  • więc to był jeden dzień
    z tych najcenniejszych dni
    które nigdy nie wracają
    • Źródło: Moje usta [w:] Słowo po słowie, op. cit., s. 63.
  • Znów się udała ta sztuczka
    naszej starej ludzkości.
    • Źródło: Srebrny kłos. Udało się (1955)
  • Od stuleci na każdej wojnie gwałci się kobiety. To nawet przyjemne zajęcie, sam też bym czasem zgwałcił, jakbym dogonił. Ale noga mnie boli, kolano.
    • Opis: o gwałceniu kobiet.
    • Źródło: wywiad z Tadeuszem Różewiczem, „Gazeta Wyborcza”, 27 stycznia 2000

O Tadeuszu Różewiczu

edytuj
  • Centralnym punktem tego autobiografizmu [Różewicza] jest „małe miasteczko północy”. Radomsko, rodzinne miasto pisarza, to środkowa Polska, niczym się nie wyróżniająca. Na mapie nie jest żadnym punktem ogniskowym, to nie Wilno ani Lwów, Gdańsk, Kraków, a jednak bardzo polskie miejsce, przyrodniczo, kulturalnie, socjologicznie, geograficznie, krajobrazowo. Różewicz wychodzi z tego miejsca w świat, skomplikowany i przemieszany po drugiej wojnie światowej. Ale symbolicznie ciągle wraca do miasteczka, najważniejsze narracje zaczyna od punktu zero, punktu wyjścia.

Zobacz też

edytuj