Tacyt

historyk rzymski

Tacyt (łac. Publius Cornelius Tacitus; ok. 55–ok. 120) – rzymski historyk, namiestnik Azji.

Tacyt

Dzieje

edytuj

(łac. Historiae)

  • Chciwość i bezczelność to główne wady możnych.
    • Avaritia et arrogantia praecipua validiorum vitia. (łac.)
    • Źródło: I, 51
  • W pochlebstwie tkwi zbrodnicza cecha niewoli, w złośliwości fałszywy pozór wolności.
    • Adulationi foedum crimen servitutis, malignitati falsa species libertatis inest. (łac.)
    • Źródło: I, I
  • [Myślano by, że to] Zdolny władca, gdyby nie panował.
    • Capax imperii nisi imperasset. (łac.)
    • Opis: o cesarzu Serwiniuszu Galbie.
    • Źródło: I, 49

Roczniki

edytuj

(łac. Ab excessu divi Augusti, Annales)

  • Ludy małe i nieszczęśliwe to przedmiot umiłowania Rzymian.
    • Breves et infausti populi Romani amores. (łac.)
    • Źródło: II, 41
  • Najwięcej praw w skorumpowanym państwie.
    • Corruptissima re publica plurimae leges. (łac.)
    • Źródło: III, 27
  • O krzywdy bogów niech troszczą się bogowie.
    • Deorum iniurae dis curae. (łac.)
    • Źródło: I, 73
  • Przy największym państwa nierządzie najliczniejsze (są) prawa.
    • Corruptissima re publica plurimae leges. (łac.)
    • Źródło: III, 27, tłum.S. Hammer
  • Świadectwo faktu wystarczy.
    • Conscienta facti satis est. (łac.)
    • Źródło: II, 22
  • W krótkiej chwili zmienia się wszystko.
    • Brevibus momentis summa verti. (łac.)
    • Źródło: V, 4
  • Wzgardzona sława to wzgardzone cnoty.
    • Contempia fama contemi virtutes. (łac.)
    • Źródło: IV, 18
  • Zdrów na umyśle.
    • Inne tłumaczenie: Będący przy zdrowych zmysłach.
    • Compos mentis. (łac.)
    • Źródło: 15, 76
  • Żądza władzy (jest gwałtowniejsza od innych namiętności).
    • Cupido dominandi (cunctis affectibus flagrantior est). (łac.)
    • Źródło: 15, 53
  • Bez gniewu i zawziętości.
    • Sine ira et studio. (łac.)
  • Często chwalimy odległą przeszłość, a nie doceniamy współczesności.
  • Dla pożądających władzy nie istnieje droga pośrednia między szczytem a przepaścią.
  • Dopóki ludzie istnieć będą, będą i błędy.
  • Lecz ponad wszystkim błyszczeli Kasjusz i Brutus – właśnie dlatego, że ich wizerunków nie oglądano.
  • Lepiej paść z godnością niż żyć w hańbie.
  • Los nie może nas obdarzyć większym szczęściem niż zasianie niezgody między naszymi nieprzyjaciółmi.
  • Mistrz dobrego smaku.
  • Nawet najdzielniejszych przeraża niespodziewana groza
  • Nie to samo wszystkim przystoi.
  • Prześladując pisarza, zwiększa się jego prestiż.
  • Przyjemna to rzecz umrzeć z własnej ręki.
    • Źródło: Czesław Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 36.
    • Zobacz też: samobójstwo, śmierć
  • Tylko głupcy nazywają samowolę wolnością.
  • Właściwe jest naturze ludzkiej nienawidzić tego, kogo się obraziło.
    • Proprium ingenii humani est odisse, quem laeseris. (łac.)
  • Wszystko, co nieznane, wydaje się cudowne.
    • Omne ignotum pro magnifico. (łac.)
  • Zepsute państwo mnoży ustawy.
    • Znaczenie: Im bardziej chore państwo, tym więcej w nim praw.
  • Zmieniają kraj w pustynię i mówią, że przynieśli pokój
    • Solitudinem faciunt, pacem appellant. (łac.)
  • Zwykle niewinny nie sprosta nowej zawiści.
  • Żadna z ludzkich spraw nie jest tak niestała i przemijająca jak rozgłos potęgi, która nie na własnej opiera się sile.
  • Żądza władzy jest najgorętszym ze wszystkich uczuć.
    • Cupido dominandi cunctis affectibus flagrantior est. (łac.)

O Tacycie

edytuj
  • Historia jest dość długa, a tylko wielki Tacyt umiał opowiadać historię stylem zwartym i nad podziw treściwym.