Pan Tadeusz (poemat): Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Kszomek (dyskusja | edycje)
+1
alfabetycznie
Linia 1:
[[Kategoria:Adam Mickiewicz]] [[Kategoria:Epika]]
'''''[[w:pl:Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie|Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie]]''''' to epopeja [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]] napisana w latach 1832-1834, wydana w 1834 roku.
{{IndeksPL}}
*Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie;<br>Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,<br>Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie<br>Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
**Źródło: Księga I, ''Inwokacja'', w.1-4
 
== A ==
*Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy<br>I w Ostrej świecisz Bramie!
*A przed ucztą potrzeba dom oczyścić ze śmieci;<br>Oczyścić dom, powtarzam, oczyścić dom, dzieci!
**Źródło: Księga I, ''Inwokacja'', w.5-6
**Źródło: Księga IV, w.447-448
 
== B ==
*Tak nas powrócisz cudem jak na Ojczyzny łono.
*Bo Paryż częstą mody odmianą się chlubi,<br>A co Francuz wymyśli, to Polak polubi.
**Źródło: Księga I, ''Inwokacja'', w.13
**Źródło: Księga I, w.479-480
 
*Bo serce nie jest sługa, nie zna, co to pany,<br />I nie da się przemocą okuwać w kajdany.
**Źródło: Księga III, w.490-491
 
*Brama na wciąż otwarta przechodniom ogłasza,<br>Że gościnna i wszystkich w gościnę zaprasza.
**Źródło: Księga I, w.39-40
 
*Była to maskarada, zapustna swawola,<br>Po której miał przyjść wkrótce wielki post - niewola!
*I z dziecinną radością pociągnął za sznurek,<br>By stary Dąbrowskiego usłyszeć mazurek.
**Źródło: Księga I, w.71433-72434
 
*Było cymbalistów wielu,<br>Ale żaden z nich nie śmiał zagrać przy Jankielu.
*Nieporządek miły!
**Źródło: Księga IXII, w.81641-642
 
== C ==
*Podkomorzy najwyższe brał miejsce za stołem;<br>Z wieku mu i z urzędu ten zaszczyt należy,<br>Idąc kłaniał się damom, starcom i młodzieży.
*Czy instrument niestrojny? czy się muzyk myli?<br>Nie zmylił się mistrz taki!
**Źródło: Księga I, w.301-303
**Źródło: Księga XII, w.696-697
 
== D ==
*Domeyki i Doweyki wszystkie sprzeciwieństwa<br>Pochodziły, rzecz dziwna, z nazwisk podobieństwa.
**Źródło: Księga IV, w.874-875
 
*Dopóki wiara kwitła, szanowano prawa,<br>Była wolność z porządkiem i z dostatkiem sława.
**Źródło: Księga XII, w.114-115
 
*Dwa serca, pałające na dwóch krańcach ziemi.
**Źródło: Księga XII, w.461
 
== G ==
*Gdziem nie był, com nie cierpiał!
**Źródło: Księga X, w.820
 
*Głupi niedźwiedziu! gdybyś w mateczniku siedział,<br>Nigdy by się o tobie Wojski nie dowiedział.
**Źródło: Księga IV, w.566-567
 
*Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą.
**Źródło: Księga I, w.361
 
== H ==
*Była to maskarada, zapustna swawola,<br>Po której miał przyjść wkrótce wielki post - niewola!
*Hajże na Soplicę!
**Źródło: Księga I, w.433-434
**Źródło: Księga VII, w.490
 
== I ==
*Jacyś Francuzi wymowni<br>Zrobili wynalazek: iż ludzie są równi.
*I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem,<br>A com widział i słyszał, w księgi umieściłem.
**Źródło: Księga I, w.462-463
**Źródło: Księga XII, w.862-863
**parafraza zakończenia baśni
 
*I z dziecinną radością pociągnął za sznurek,<br>By stary Dąbrowskiego usłyszeć mazurek.
*Bo Paryż częstą mody odmianą się chlubi,<br>A co Francuz wymyśli, to Polak polubi.
**Źródło: Księga I, w.47971-48072
 
== J ==
*Nazywam się Hreczecha, a od króla Lecha <br>Żaden za zającami nie jeździł Hreczecha.
*Ja ciebie dotąd widzę, piękna maro senna!
**Źródło: Księga I, w.816-817
**Źródło: Księga XI, w.76
 
*Ja z synowcem na czele, i - jakoś to będzie!
*Usnął ostatni w Litwie Woźny trybunału.
**Źródło: Księga IVI, w.891258
 
*Jacyś Francuzi wymowni<br>Zrobili wynalazek: iż ludzie są równi.
**Źródło: Księga I, w.462-463
 
== K ==
*Kiedyż nam Pan Bóg wrócić z wędrówki dozwoli<br>I znowu dom zamieszkać na ojczystej roli.
**Źródło: Księga II, w.21-22
 
*Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie<br>Święty i czysty jak pierwsze kochanie
*Nie masz zgody, mopanku.
**Źródło: Księga IIEpilog, w.25667-68
 
*Kropić, kropić i kwita!
*Świątynia dumania.
**Źródło: Księga IIVI, w.311101
 
== L ==
*Takiej kawy jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju.
*Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie;<br>Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,<br>Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie<br>Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
**Źródło: Księga II, w.497
**Źródło: Księga I, ''Inwokacja'', w.1-4
 
== M ==
*Nikt z Panów nie był w Peterburku?<br>Chcecie może plan widzieć? mam plan miasta na biurku.
*Mężczyźni, póki młodzi, chociaż w myślach zmienni,<br />W uczuciach są od dziadów stalsi, bo sumienni.<br />Długo serce młodzieńca proste i dziewicze<br />Chowa wdzięczność za pierwsze miłości słodycze!
**Źródło: Księga II, w.599-600
**Źródło: Księga V, w.25-28
 
*Miasto Gdańsk, niegdyś nasze, będzie znowu nasze!
**Źródło: Księga IV, w.823
 
*Moja nimfa tajemna pono gęsi pasie!
**Źródło: Księga III, w.186
 
== N ==
*Uroczysty obrzęd grzybobrania.
*Nazywam się Hreczecha, a od króla Lecha <br>Żaden za zającami nie jeździł Hreczecha.
**Źródło: Księga III, w.246
**Źródło: Księga I, w.816-817
 
*Niech Pociej Macieja,<br>a nie Maciej Pocieja ma za dobrodzieja.
*Bo serce nie jest sługa, nie zna, co to pany,<br />I nie da się przemocą okuwać w kajdany.
**Źródło: Księga IIIVI, w.490533-491534
 
*Nigdy we dwóch nie strzelać do jednej źwierzyny.
*Trzeba wiedzieć, że to jest Sopliców choroba,<br>że im oprócz Ojczyzny nic się nie podoba.
**Źródło: Księga IIIV, w.622-623485
 
*Nikt z Panów nie był w Peterburku?<br>Chcecie może plan widzieć? mam plan miasta na biurku.
*A przed ucztą potrzeba dom oczyścić ze śmieci;<br>Oczyścić dom, powtarzam, oczyścić dom, dzieci!
**Źródło: Księga IVII, w.447599-448600
 
*Nieporządek miły!
*Głupi niedźwiedziu! gdybyś w mateczniku siedział,<br>Nigdy by się o tobie Wojski nie dowiedział.
**Źródło: Księga IVI, w.566-56781
 
*Nie masz zgody, mopanku.
*Tu przerwał, lecz róg trzymał, wszystkim się zdawało,<br>Że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało.
**Źródło: Księga IVII, w.678-679256
 
== O ==
*Powtarzały je dęby dębom, bukom buki.
*O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie<br>Złożona - nie ma sił mówić o tobie!
**Źródło: Księga IV, w.689
**Źródło: Epilog, w.40-41
 
*O polska krwi!
*Miasto Gdańsk, niegdyś nasze, będzie znowu nasze!
**Źródło: Księga IVVI, w.823259
 
*O roku ów! kto ciebie widział w naszym kraju!
*Domeyki i Doweyki wszystkie sprzeciwieństwa<br>Pochodziły, rzecz dziwna, z nazwisk podobieństwa.
**Źródło: Księga IVXI, w.874-8751
 
*O wiosno! kto cię widział wtenczas w naszym kraju,<br>Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju!
*Mężczyźni, póki młodzi, chociaż w myślach zmienni,<br />W uczuciach są od dziadów stalsi, bo sumienni.<br />Długo serce młodzieńca proste i dziewicze<br />Chowa wdzięczność za pierwsze miłości słodycze!
**Źródło: Księga VXI, w.25117-28118
 
== P ==
*Polskę oniemić, jest to Polskę zniemczyć.
*Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy<br>I w Ostrej świecisz Bramie!
**Źródło: Księga V, w.436
**Źródło: Księga I, ''Inwokacja'', w.5-6
 
*Podkomorzy najwyższe brał miejsce za stołem;<br>Z wieku mu i z urzędu ten zaszczyt należy,<br>Idąc kłaniał się damom, starcom i młodzieży.
*Nigdy we dwóch nie strzelać do jednej źwierzyny.
**Źródło: Księga VI, w.485301-303
 
*Poloneza czas zacząć.
*Kropić, kropić i kwita!
**Źródło: Księga VIXII, w.101762
 
*Polskę oniemić, jest to Polskę zniemczyć.
*Ja z synowcem na czele, i - jakoś to będzie!
**Źródło: Księga VIV, w.258436
 
*Powtarzały je dęby dębom, bukom buki.
*O polska krwi!
**Źródło: Księga VIIV, w.259689
 
== S ==
*Niech Pociej Macieja,<br>a nie Maciej Pocieja ma za dobrodzieja.
*Świątynia dumania.
**Źródło: Księga VI, w.533-534
**Źródło: Księga II, w.311
 
== T ==
*Wpadam do Soplicowa, jak w centrum polszczyzny;<br>Tam się człowiek napije, nadysze Ojczyzny!
*Tak nas powrócisz cudem jak na Ojczyzny łono.
**Źródło: Księga VII, w.348-349
**Źródło: Księga I, ''Inwokacja'', w.13
 
*"Tak, tak, mój Protazeńku", rzekł klucznik Gerwazy.<br>"Tak, tak, mój Gerwazeńku!", rzekł woźny Protazy.
*Hajże na Soplicę!
**Źródło: Księga VIIXI, w.490308-309
 
*Żadne żaby nie grają tak pięknie jak polskie.
**Źródło: Księga VIII, w.581
 
*Tak zwycięzców zwyciężył w końcu sen, brat śmierci.
Linia 121 ⟶ 158:
**Źródło: Księga IX, w.762
 
*Takiej kawy jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju.
*Gdziem nie był, com nie cierpiał!
**Źródło: Księga XII, w.820497
 
*Trzeba wiedzieć, że to jest Sopliców choroba,<br>że im oprócz Ojczyzny nic się nie podoba.
*O roku ów! kto ciebie widział w naszym kraju!
**Źródło: Księga XIIII, w.1622-623
 
*Tu przerwał, lecz róg trzymał, wszystkim się zdawało,<br>Że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało.
*Ja ciebie dotąd widzę, piękna maro senna!
**Źródło: Księga XIIV, w.76678-679
 
== U ==
*Uroczysty obrzęd grzybobrania.
**Źródło: Księga III, w.246
 
*Urodzony w niewoli, okuty w powiciu,<br>Ja tylko jedną taką wiosnę miałem w życiu.
**Źródło: Księga XI, w.78
 
*Usnął ostatni w Litwie Woźny trybunału.
*O wiosno! kto cię widział wtenczas w naszym kraju,<br>Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju!
**Źródło: Księga XII, w.117-118891
 
== W ==
*"Tak, tak, mój Protazeńku", rzekł klucznik Gerwazy.<br>"Tak, tak, mój Gerwazeńku!", rzekł woźny Protazy.
*Wpadam do Soplicowa, jak w centrum polszczyzny;<br>Tam się człowiek napije, nadysze Ojczyzny!
**Źródło: Księga XI, w.308-309
**Źródło: Księga VII, w.348-349
 
*Dopóki wiara kwitła, szanowano prawa,<br>Była wolność z porządkiem i z dostatkiem sława.
**Źródło: Księga XII, w.114-115
 
*Dwa serca, pałające na dwóch krańcach ziemi.
**Źródło: Księga XII, w.461
 
*Było cymbalistów wielu,<br>Ale żaden z nich nie śmiał zagrać przy Jankielu.
**Źródło: Księga XII, w.641-642
 
*Czy instrument niestrojny? czy się muzyk myli?<br>Nie zmylił się mistrz taki!
**Źródło: Księga XII, w.696-697
 
== Z ==
*Znam! znam głos ten! to jest Targowica!
**Źródło: Księga XII, w.702
 
*Żadne żaby nie grają tak pięknie jak polskie.
*Poloneza czas zacząć.
**Źródło: Księga XIIVIII, w.762581
 
*I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem,<br>A com widział i słyszał, w księgi umieściłem.
**Źródło: Księga XII, w.862-863
**parafraza zakończenia baśni
 
*O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie<br>Złożona - nie ma sił mówić o tobie!
**Źródło: Epilog, w.40-41
 
*Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie<br>Święty i czysty jak pierwsze kochanie
**Źródło: Epilog, w.67-68
 
[[eo:Sinjoro Tadeo]]