Jan Szmyd: Różnice pomiędzy wersjami

(Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków 1996, ISBN 83-86841-54-0)

* Baley zaprezentował także ujęcie psychoanalityków dopatrujących się pokrewieństwa między mitami i wierzeniami religijnymi a marzeniami sennymi oraz procesami sublimacji i mistyfikacji stosunku dziecka do rodziców. Zwrócił uwagę, że religia „spełniała w stosunku do człowieka, w pewnym etapie rozwoju społeczeństw ludzkich, szereg zadań”. Za doniosłą uznał regulacyjną funkcję religii jako instrumentu organizowania życia ludzkiego we wczesnych fazach rozwoju ludzkości.

** Zobacz też: [[Stefan Baley]]

 

* Hempel we wczesnych swoich utworach głosił pogląd, iż na pozytywne efekty w badaniach nad religijnością liczyć może tylko ten badacz, który sam doznawał autentycznych przeżyć religijnych; swoją uwagę badawczą koncentrował na indywidualnych przeżyciach religijno-mistycznych i uważał je za najistotniejszy czynnik w żywej, nie spetryfikowanej religii.

** Zobacz też: [[Jan Hempel]]

 

* Komentarz do ''Dobrej Nowiny'' dotyczy także, w mniejszym stopniu, innych postaci ''Ewangelii'' (Jana Chrzciciela, apostołów). W całości stanowi oryginalną, jedyną w swoim rodzaju – jeśli chodzi o polską literaturę psychologiczną – próbę interpretacji podmiotowej genezy chrześcijaństwa, cenną ze względu na walory poznawcze i nader interesującą z metodologicznego punktu widzenia.

** Opis: o ''[[Dobra Nowina według Mateusza i Marka|Dobrej Nowinie według Mateusza i Marka]]'' – przekładzie [[Ewangelia Mateusza|Ewangelii Mateusza]] i [[Ewangelia Marka|Ewangelii Marka]] z komentarzem, dokonanym przez [[Władysław Witwicki|Władysława Witwickiego]].

 

* Można mieć pewne zastrzeżenia do Witwickiego o wybór przedmiotu badań, o ograniczenie go tylko do ludzi związanych z jednym wyznaniem (katolicyzmem). Szkoda, że nie podjął analizy religijności ludzi niewykształconych, wychodząc z założenia, jakoby religijność ta nie nastręczała większych zagadek psychologicznych.

** Zobacz też: [[Władysław Witwicki]]

 

* Można zaryzykować opinię, że Abramowski uczynił znaczny krok naprzód w badaniach nad zjawiskami podświadomości w porównaniu z zastanymi teoriami, zwłaszcza w zestawieniu z psychoanalityczną koncepcją podświadomości.

** Zobacz też: [[Edward Abramowski]]

 

* Ochorowicz jest postacią szczególną w dziejach polskiej nauki, filozofii i myśli religioznawczej. Należy do tej kategorii badaczy, odkrywców, wynalazców i myślicieli, którzy ze względu na osobliwe właściwości umysłu, temperamentu i charakteru, a w szczególności z uwagi na nietypowe cechy twórczości łatwo popadają w konflikty ze swym środowiskiem, wywołują spory i kontrowersje uzyskują gorącą sympatię i wysokie uznanie u jednych, a jednocześnie wywołują stanowczą repulsję i potępienie u drugich; którzy tworzą dzieła na tyle nowatorskie i oryginalne, że wyprzedzają nimi swą epokę, ale i na długie lata przechodzą w zapomnienie.

** Zobacz też: [[Julian Ochorowicz]]

 

 

* Znaczną wartość teoretyczną i metodologiczną zachowuje założenie Hempla, zgodnie z którym indywidualne postawy religijne związane są ściśle i wielostronnie z życiem zbiorowości, że „doświadczenie religijne” nie sprowadza się jedynie do jednostkowych przeżyć, ale często oznacza także „doświadczenie społeczne”, określony stan psychiczny zbiorowości ludzkiej. Konsekwencją tego założenia dla praktyki badawczej będzie wymóg szerszego i efektywniejszego wiązania psychologicznych badań nad religijnością z psychologią społeczną, socjologią, etnologią i innymi dziedzinami nauki o społeczeństwie.

 

== Inne ==