Kazimierz Dąbrowski

Kazimierz Dąbrowski - polski psycholog, psychiatra i filozof, twórca teorii dezintegracji pozytywnej oraz pionier ruchu higieny psychicznej.

• Przystosowanie do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego, do wysokiego poziomu wartości i nieprzystosowanie do swoich tendencji prymitywnych, nieprzystosowanie do prymitywnych i szkodliwych wpływów otoczenia świadczy o zdrowiu psychicznym.

• Jeżeli jesteś zdrowy psychicznie, musisz mieć empatię, miłość i przyjaźń, gotowość pomocy ludziom. Równocześnie musisz mieć krytycyzm dla odróżniania ich dodatnich i ujemnych wartości i postaw.

• Empatia, miłość i przyjaźń to życzliwość i gotowość pomocy ludziom. Ale nie mogą być one tożsame z „rzucaniem pereł między wieprze.”

• O zdrowiu psychicznym świadczy, mniejsza lub większa, wszechstronność rozwoju w kierunku uczuć wyższych, a więc i w kierunku wyższych wartości. A o chorobie, czyli o patologicznej strukturze psychicznej, świadczy jednostronność rozwoju oraz niedorozwój uczuć, popędów i intelektu.

• Aby być zdrowym psychicznie, należy mieć równowagę między przystosowaniem się i nieprzystosowaniem do otoczenia. Przystosowanie się nie może nigdy wyrażać postawy pozornej czy bezkrytycznie uległej, ale rozumną i wybiórczą. Powinno ono być przystosowaniem do hierarchii wartości. Do ujemnych, nie rozwojowych warunków otoczenia nie powinny się przystosowywać. Takie właśnie nieprzystosowanie się jest nieprzystosowaniem pozytywnym.

• Nie szukaj zdrowia psychicznego, szukaj rozwoju, a znajdziesz jedno i drugie.

• Rozwój zdrowia psychicznego musi uwzględniać odziedziczony potencjał rozwojowy, wpływ otoczenia i działania czynników autonomicznych, tzn. wszystkich, które ustosunkowują się zarówno dodatnio jak i ujemnie, a zatem wybiórczo w stosunku do własnych cech dziedzicznych, jak i wpływów otoczenia.

• Zdrowie psychiczne jest to zdolność jednostki do rozwoju, w kierunku coraz wyższej rzeczywistości i wartości ludzkich, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego. Możemy je określić jeszcze szerzej – zdrowie psychiczne jest to zdolność do rozwoju w kierunku zrozumienia, przeżywania, odkrywania i tworzenia coraz wyższych poziomów rzeczywistości, aż do konkretnego ideału społecznego i indywidualnego.

• Higiena psychiczna, to nauka /teoretyczna i stosowana/ o warunkach zdrowia psychicznego jednostki i grupy społecznej. Warunki zdrowia psychicznego istnieją wtedy, gdy jednostka posiada potencjały wrażliwości psychicznej, zawiązki przyszłego psychicznego środowiska wewnętrznego, zainteresowania i uzdolnienia, zawiązki empatii do otoczenia.

• Warunkiem zdrowia psychicznego jest i to, że rodzice i ludzie dorośli mają zrozumienie dla tych potencjałów i pozwalają je rozwijać. Mają pozytywny stosunek do samodzielnego rozwoju dzieci i młodzieży, i do rozwoju każdej jednostki.

Źródła

• "O zdrowiu psychicznym i higienie psychicznej" K. Dąbrowski, "Zdrowie psychiczne w myślach i aforyzmach", w: "Wprowadzenie do higieny psychicznej", Warszawa 1979, s. 222 -282. (opracowanie do 2 wydania T. Kobierzycki, Warszawa 1980)