Marek Sanak: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
+18
+8; drobne redakcyjne
Linia 5:
* Alergicy mają mniejsze ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 i jest wśród nich niższa śmiertelność. Wynika to z ich defektu odporności typu pierwszego, która sprawia, że te osoby mają alergię. Ale ten defekt jest ich błogosławieństwem, bo ta odporność – jeśli jest na wysokim poziomie – w przypadku ciężkiego zakażenia powoduje, że organizm próbuje z nim walczyć, zabijając zawirusowane komórki, a przy okazji uśmiercając gospodarza. (…) Nawet wśród osób, które mają ciężką astmę, śmiertelność jest niższa niż wśród osób zdrowych.
** Źródło: [https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8148020,czy-pojawi-sie-mutacja-ktora-bedzie-od-razu-zabijac-byc-moze-wywiad.html ''Czy pojawi się mutacja koronawirusa, która będzie od razu zabijać? Być może''], wywiad Miry Suchodolskiej, „Dziennik Gazeta Prawna”, 23 kwietnia 2021.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]], [[alergia]]
 
* Andrzej Szczeklik był osobowością fascynującą pod wieloma względami. Zakres jego ogólnej wiedzy był absolutnie rzadko spotykany. Widział to, czego inni nie dostrzegali. To wystarczy, żeby być lekarzem lepszym niż dobry. Potrafił patrzeć i słuchać, co chory mówi. Patrząc, już wiedział, co jest źle, po drobiazgach, po grymasach, po sposobie oddychania, po tym, jak ktoś siada, jak wstaje...
Linia 21:
* Im więcej razy nasze komórki będą się dzielić, tym większa szansa na wystąpienie mutacji doprowadzających do nowotworzenia. Dlatego przeciętny pacjent onkologiczny jest osobą dojrzałą, czy wręcz – seniorem.
** Źródło: [http://www.gazetakrakowska.pl/magazyn/a/komorki-rakowe-to-anarchizujace-potwory,9985395/ ''Komórki rakowe to anarchizujące potwory''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 13 maja 2016, s. 18–19.
** Zobacz też: [[rak (choroba)]]
 
* Jeszcze za wcześnie, by kaprysić [w kwestii szczepionek na COVID-19]. Dalej mamy niedobór szczepionek, więc jeśli wejdzie regulacja, że tylko osoby z przeciwciałami mogą podróżować – to przez takie wybrzydzanie mogą ominąć nas piękne wakacje. Proszę spojrzeć, że skoro Polacy w ogóle rozważają, którą szczepionkę przyjąć – a wiem, że to robią, bo dzwonią, dopytują, czasem rezygnują z wektorów, szukają szczęścia w innym punkcie szczepień – to znaczy, że i tak jest u nas nieźle. Są kraje, gdzie akcje szczepień dopiero się rozpoczynają. Natomiast zakładam, że w dalszej perspektywie będziemy mieli wybór, pewnie powstaną też kolejne szczepionki, może doskonalsze. Już teraz testuje się donosowe szczepionki dla najmłodszych – żeby nie trzeba było kłuć dzieci. Chwilowo jednak bym nie grymasił.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]], [[pandemia COVID-19 w Polsce]]
 
* Jeżeli chce się być dobrym lekarzem dla pacjentów, to trzeba im poświęcić trochę czasu, a jeżeli chce się mieć osiągnięcia w badaniach naukowych, to trzeba dużo czasu przesiedzieć w laboratorium. Trudno to pogodzić.
** Źródło: Andrzej Michał Kobos: ''Po drogach uczonych''. T. 5. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2012, s. 317–335. ISBN 978-83-7676-127-6.
** Zobacz też: [[lekarz]], [[naukowiec]]
 
* Jeśli osoby zaszczepione [przeciwko COVID-19] ponownie się zakażą, to przebieg infekcji będzie lżejszy. Jednak nadal będą roznosić chorobę, staną się wektorem i to o tyle kłopotliwym, że mają poczucie własnej odporności, dodatkowo czasem nie mając objawów zakażenia. Ale nie jest tak, że się łatwiej zakażają, raczej trudniej. Natomiast niektóre warianty wirusa unikają neutralizacji przez przeciwciała wytworzone po szczepieniu.
Linia 42 ⟶ 48:
* Ludzie różnią się poziomem przeciwciał [anty-SARS-CoV-2] – zarówno po zakażeniu, jak i po szczepieniu. Generalnie – im kto młodszy, ten ma ich więcej, co niekoniecznie koreluje z objawami przebytej choroby czy z objawami poszczepiennymi. Ciężkość choroby zależy od tego, czy wirus przedarł się przez barierę układu oddechowego, rozsiał się do komórek układu odpornościowego i spowodował katastrofę immunologiczną – bo tak można nazwać stan, kiedy nagle płuca przestają pracować, pojawią się zakrzepy, przestają działać nerki.
** Źródło: [https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8148020,czy-pojawi-sie-mutacja-ktora-bedzie-od-razu-zabijac-byc-moze-wywiad.html ''Czy pojawi się mutacja koronawirusa, która będzie od razu zabijać? Być może''], wywiad Miry Suchodolskiej, „Dziennik Gazeta Prawna”, 23 kwietnia 2021.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Młodzi ludzie [w czasie pandemii COVID-19] nie izolowali się tak jak starsi. Gdy pojawiły się komunikaty, że osoby po sześćdziesiątce, siedemdziesiątce, z cukrzycą i nadciśnieniem są szczególnie narażone i powinny zostać w domach – to te osoby posłuchały. Ale ten przekaz został również odebrany – co jest dla mnie zupełnie naturalne – w ten sposób: jak jesteś młody i zdrowy, to ryzyko jest niewielkie. I ludzie zaczęli myśleć: mam 30 czy 40 lat, specjalnie nie choruję, no to mogę działać, wybrać się na party, maseczkę trzymać pod nosem. Oczywiście, zagrożenie ciężkim przebiegiem choroby dla takich osób jest stosunkowo niewielkie. To jest prawda, tylko że to jest prawda epidemiologiczna. Jeśli jednak takich osób były tysiące, może miliony, to naturalnie musiały wśród nich znaleźć się takie, których układ odpornościowy działa słabiej. Statystyka – tak kluczowa w epidemiologii – kompletnie traci na znaczeniu, jeśli to ktoś z naszych bliskich ląduje pod respiratorem.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Możliwość uzyskiwania komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej brzmi niezwykle atrakcyjnie. Tym bardziej że w Stanach Zjednoczonych wykonywanie zabiegu liposukcji przynajmniej w pewnych kręgach jest na pewno bardzo popularne. Myślę jednak, że z technicznego punktu widzenia nie jest to najlepsze rozwiązanie. Najprościej byłoby je uzyskiwać z krwi pobranej od pacjenta. Zawarte w niej komórki macierzyste już teraz są wykorzystywane w leczeniu nowotworów krwi, białaczek. Sądzę, że kwestią czasu jest przekształcenie ich w indukowane pluripotentne komórki macierzyste, które mogą dać początek właściwie każdej tkance organizmu.
** Źródło: [https://www.rp.pl/artykul/360050-Lepsza-od-tluszczu-moze-byc-krew.html ''Lepsza od tłuszczu może być krew''], „Rzeczpospolita”, 8 września 2009.
 
* Na przełomie 2019 i 2020 roku, w mojej ocenie, zlekceważyliśmy zagrożenie [związane z COVID-19]. I obyśmy wynieśli z tej pandemii lekcję: jak gdzieś wybucha nieznane zakażenie, to najpierw się izoluje, bada, ustala fakty – a dopiero potem pozwala jeździć.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Najbardziej obawiamy się tych odmian SARS-CoV-2, których jeszcze nie poznaliśmy. A odmian jest (…) już bodaj 250. Naprawdę istotnych jest kilka: brytyjska, kalifornijska, brazylijska, indyjska i południowoafrykańska – bo zwiększyły o 25 proc., nawet 50 proc., zakaźność. Wirus zmienia się, aby zwiększyć możliwość zakażania następnych osób. A przy okazji staje się oporny na cząsteczki przeciwciał, które nabyliśmy, przechorowując infekcję wywołaną nim lub którymś z pięciu mu podobnych.
Linia 56 ⟶ 70:
* Nie możemy przewidzieć, u kogo rozwinie się nowotwór. Rak jest sprawiedliwą chorobą – dotyka wszystkich, bez względu na to, czy jesteśmy biedni czy bogaci, gdzie żyjemy, jak żyjemy.
** Źródło: [http://www.gazetakrakowska.pl/magazyn/a/komorki-rakowe-to-anarchizujace-potwory,9985395/ ''Komórki rakowe to anarchizujące potwory''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 13 maja 2016, s. 18–19.
** Zobacz też: [[rak (choroba)]]
 
* Nie widzę powodu, żeby poszczepienne przeciwciała utrzymywały się dłużej niż te nasze pojawiające się po chorobie. Cząsteczka przeciwciała żyje średnio cztery do sześciu tygodni. Więc ich poziom musi z czasem spadać. Nie ma uzasadnienia medycznego, biologicznego, by akurat szczepionka dawała taki cudowny efekt, by poziom przeciwciał utrzymywał się bardzo długo. Zapewne opada do takiego, który jeszcze chroni – z tysiąca do dwudziestu po roku, niezależnie od tego, jakim preparatem się zaszczepiliśmy.
** Źródło: [https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8148020,czy-pojawi-sie-mutacja-ktora-bedzie-od-razu-zabijac-byc-moze-wywiad.html ''Czy pojawi się mutacja koronawirusa, która będzie od razu zabijać? Być może''], wywiad Miry Suchodolskiej, „Dziennik Gazeta Prawna”, 23 kwietnia 2021.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Obserwacje wskazują – co może być dość zaskakującą informacją – że tylko niewiele ponad 30 procent osób zakaża się [COVID-19] od chorego domownika. To w dużej mierze również kwestia ostrożności: czy myjemy ręce, czy korzystamy ze wspólnych sztućców, czy nie pomylimy szczoteczki do zębów.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
Linia 78 ⟶ 97:
* Potrafimy w medycynie robić rzeczy, o których się nam nie śniło dwadzieścia lat temu, a jesteśmy bezsilni. Rok pandemii to zbyt mało czasu, żeby wynaleźć lek, który skutecznie zwalczałby COVID-19. Nasze metody obrony przed nim niewiele się różnią od tych, jakie stosowano w przeszłości – zarządzamy kordony sanitarne czy izolację.
** Źródło: [https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8148020,czy-pojawi-sie-mutacja-ktora-bedzie-od-razu-zabijac-byc-moze-wywiad.html ''Czy pojawi się mutacja koronawirusa, która będzie od razu zabijać? Być może''], wywiad Miry Suchodolskiej, „Dziennik Gazeta Prawna”, 23 kwietnia 2021.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Są przynajmniej trzy przyczyny [tego, dlaczego akurat ten koronawirus spowodował pandemię]. Pierwsza: udało mu się tak przeobrazić, że zaatakował człowieka i nabył zdolność przenoszenia z człowieka na człowieka. A jeśli pojawia się nowy drobnoustrój, którego gospodarz nie zna, to znaczy, że trafia na „podatny grunt”: nie ma pamięci immunologicznej, nie ma przeciwciał, stąd dużo osób choruje. Druga sprawa: sposób, w jaki reagujemy na tego wirusa. On atakuje nasz układ oddechowy i łatwo przenosi się wraz z kropelkami z dróg oddechowych: śliny czy wydzieliny z nosa. Rozprzestrzenia się również wtedy, kiedy nie mamy jeszcze objawów zakażenia. Trzecia przyczyna jest trywialna: SARS-CoV-2 po prostu bardzo szybko rozniósł się po świecie. Samolotami, statkami, koleją.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
Linia 86 ⟶ 109:
* W czasach, kiedy nowotwory były rzadszymi chorobami, ludzie żyli krócej z innych przyczyn. Kiedy nie było antybiotyków, często umierano na zwykłe infekcje. Sądzę więc, że „epidemia nowotworów” nie wynika ze zmian predyspozycji genetycznych czy czynników kancerogennych, ale z tego, że w ostatnich dziesięcioleciach zostały ujawnione te niedoskonałości ludzkiej natury, które wcześniej były maskowane przez inne choroby.
** Źródło: [http://www.gazetakrakowska.pl/magazyn/a/komorki-rakowe-to-anarchizujace-potwory,9985395/ ''Komórki rakowe to anarchizujące potwory''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 13 maja 2016, s. 18–19.
** Zobacz też: [[rak (choroba)]]
 
* [W czasie pandemii COVID-19] stanęły planowe przyjęcia do szpitali, zabiegi, diagnostyka onkologiczna, już nie mówiąc o tym, jak ciężko było się umówić na zwykłą wizytę lekarską. Nie da się osłuchać pacjenta przez telefon, zbadać jego brzucha, spojrzeć w gardło i migdałki. Teleporady to rozwiązanie na czas wojny.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* W nauce wszędzie tam, gdzie wplątała się polityka, efekty były opłakane.
** Źródło: Andrzej Michał Kobos: ''Po drogach uczonych''. T. 5. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2012, s. 317–335. ISBN 978-83-7676-127-6.
** Zobacz też: [[nauka]]
 
* W wykładach ważne jest to, by wykładało się prosto. Nas interesują najbystrzejsi studenci, a tak naprawdę powinniśmy troszczyć się o tych, którym najtrudniej przychodzi pojmowanie pewnych koncepcji. Staram się to wyważyć.
Linia 96 ⟶ 125:
** Źródło: [https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8148020,czy-pojawi-sie-mutacja-ktora-bedzie-od-razu-zabijac-byc-moze-wywiad.html ''Czy pojawi się mutacja koronawirusa, która będzie od razu zabijać? Być może''], wywiad Miry Suchodolskiej, „Dziennik Gazeta Prawna”, 23 kwietnia 2021.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Wirus jest organizmem żywym, bo ma zdolność namnażania się. Jest w tym ułomny – musi wtargnąć do komórki gospodarza, żeby dokonać swojego cyklu życiowego – ale jednak to robi. (…) Wirus dla mnie jest prymitywnym, bezkomórkowym organizmem żywym. Drobnoustrojem, który poszedł w minimalizm.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[wirus]]
 
* Wirus [SARS-CoV-2] się zmienia, wygrywa wariant oporny na przeciwciała.
Linia 103 ⟶ 136:
* Wszystko wskazuje na to, że ostatnią pandemię podobnym koronawirusem mieliśmy w 1889 r. Trwała dwa lata, była nazywana rosyjską grypą, szalała po Europie, zabijając wielu ludzi. Ten wirus wciąż tkwi w naszej populacji, choć teraz powoduje zwykłe katary. Znamy przynajmniej cztery podobne w swoich cząsteczkach budulcowych do SARS-CoV-2 patogeny. To podobieństwo nie pozwala na reakcję krzyżową przeciwciał, ale odporność komórkowa działa na innej zasadzie: ona rozpoznaje kawałki sekwencji białek wirusa – po osiem czy po dziesięć aminokwasów. Jak rozpoznaje wrogi kawałek, to limfocyty ruszają do akcji. Więc jeśli ktoś przeszedł zakażenie takim wirusem powodującym katar, być może jest chroniony.
** Źródło: [https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8148020,czy-pojawi-sie-mutacja-ktora-bedzie-od-razu-zabijac-byc-moze-wywiad.html ''Czy pojawi się mutacja koronawirusa, która będzie od razu zabijać? Być może''], wywiad Miry Suchodolskiej, „Dziennik Gazeta Prawna”, 23 kwietnia 2021.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]
 
* Zaczęliśmy od szczepienia [na COVID-19] tej grupy, w której śmiertelność była wyższa. Co piąty zakażony senior trafiał do szpitala, wymagając tlenoterapii. Cała idea polegała na tym, żeby nie „zatkać” szpitali, żeby nie zdarzyło się to, co w ostatnich dniach działo się – i dzieje się dalej – w Indiach, czy wcześniej w Brazylii i Nowym Jorku, gdzie brakowało szpitalnych łóżek, respiratorów, leków, a nawet miejsc w kostnicach. U nas na szczęście – w dużej mierze na skutek kalkulacji dotyczących szczepień – to się nie wydarzyło.
** Źródło: [https://plus.gazetakrakowska.pl/prof-marek-sanak-jeszcze-za-wczesnie-zeby-kaprysic-jaka-szczepionke-przyjmiemy-moga-ominac-nas-piekne-wakacje/ar/c1-15611147 ''Jeszcze za wcześnie, żeby kaprysić, jaką szczepionkę przyjmiemy – mogą ominąć nas piękne wakacje''], wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 14 maja 2021, s. 12–13.
** Zobacz też: [[pandemia COVID-19]]