|
[[Plik:Jean-Paul Sartre FP.JPG|mały|<{{center>|Jean-Paul Sartre</center>}}]]
'''[[w:Jean-Paul Sartre|Jean-Paul Sartre]]''' (1905–1980) – francuski powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof, noblista.
==''Byt i nicość'' (1943)==
* Człowiek skazany jest na to, by być wolnym. Skazany, nie stworzył bowiem samego siebie, a mimo wszystko jest wolny. Kiedy już raz rzucony zostanie w świat, jest odpowiedzialny za wszystko, co robi.
** Źródło: [[Jostein Gaarder]], ''Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii'', Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, Warszawa 1995, s. 493, 494.
* Człowiek jest takim, jakim jest jego działanie. Człowiek nie jest niczym innym, niż jego życie.
* Egzystencja wyprzedza esencję.
** Źródło: Jostein Gaarder, ''Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii'', Warszawaop. 1995, tłumcit. Iwona Zimnicka, s. 492.
* Egzystencjalizm jest humanizmem.
** Źródło: Jostein Gaarder, ''Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii'', Warszawaop. 1995, tłumcit. Iwona Zimnicka, s. 492.
* Faszyzmu nie wyróżnia liczba jego ofiar, lecz sposób ich zabijania.
** ŻródłoŹródło: [[Ben Dupré]], "''50 wielkich teorii, które powinieneś znać"'', Warszawa 2011 s. 170.
* Grzeczność jest odblaskiem moralności.
==O Jeanie-Paulu Sartrze==
* Nas oczywiście interesowały przez te ostatnie dziesięciolecia rozmaite przygody Sartre'a z komunizmem, które zaczęły się wcześniej przecież, po wojnie. „Byt i nicość”, jeśli pamiętam, ukazało się w 1943 roku, w czasie wojny (książka o najbardziej chyba wszechogarniającym tytule, jaka kiedykolwiek wyszła). Ta książka nie tylko nie ma nic wspólnego z komunizmem, czy marksizmem, ale jest absolutnie nie do pogodzenia z jakąkolwiek tradycją tego rodzaju, ponieważ opiera się na przeświadczeniu, że żadna rzeczywista wspólnota ludzka nie da się stworzyć, że nie ma wspólnego czasu, że każdy sam swój czas tworzy. Toteż nic dziwnego, że ta filozofia była gwałtownie atakowana przez wszystkich marksistów i komunistów francuskich. Natomiast „Krytyka rozumu dialektycznego”, która w 1960 roku wyszła, to jest zupełnie bezkształtna, niesłychanie gadatliwa, ale wyraźna bardzo całkowita palinodia tamtej filozofii. W ciągu tych niespełna dwudziestu lat Sartre przeszedł przez rozmaite fazy polityczne, identyfikując się z komunizmem, i to w ostatnim okresie stalinizmu, a następnie odżegnując się od niego w momencie inwazji węgierskiej, po to, żeby w '68 roku czy wkrótce potem zostać maoistą, co jest doprawdy żałosnym dosyć zakończeniem kariery politycznej. Maoizm może i był dobry dla adolescentów szukających nowego wspaniałego świata w egzotycznym Oriencie, ale przecież nie dla starego człowieka, który wszystko już widział i nie powinien się dawać nabierać na tak prymitywne kawały. Z tym, że twórczość Sartre'a była bez przerwy podminowana i napędzana jego straszliwą wręcz nienawiścią do burżuazji francuskiej i chęcią robienia wszystkiego, co mogłoby jak najbardziej drastycznie przeciwko wartościom francuskiej burżuazji się zwracać. Stąd jego zupełnie niesamowite polityczne omyłki i szaleństwa. Człowiek, który propagował przez cały czas nonkonformizm, żeby się z maoizmem utożsamić, to w rzeczy samej pożałowania godne.
** Autor: [[Leszek Kołakowski]]
** Opis: wywiad dla Radia BBC w 1980.
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/1594/Artykul/402787,Leszek-Kolakowski-i-nieuchronnosc-porazki ''Leszek Kołakowski i nieuchronność porażki''], polskieradio.pl, 16 lipca 2014.
* Sartre był archetypem tego rodzaju mężczyzn, których uznano w latach sześćdziesiątych za męskich szowinistów. Zmierzał do odtworzenia w swoim dorosłym życiu „raju” wczesnego dzieciństwa, kiedy to w pełnym zapachu perfum buduarze był ośrodkiem uwielbienia otaczających go kobiet.
** Autor: [[Paul Johnson]], ''Intelektualiści''
|
